روش های تندخوانی درس

با تند خواندن درس، مطالب را به خوبی درک نمی‌کنید. این باوری غلط در مورد تندخوانی است. درحالی‌که اگر روش های تندخوانی درس را بلد باشید، نه تنها سریعتر می‌توانید مباحث درسی را بخوانید و پیش بروید، بلکه با میزان دقت و فهم بیشتر نیز درس می‌خوانید.

تندخوانی درس کمک می‌کند تا در زمان کمبود وقت مانند زمان امتحان، بهتر بتوانید مباحث را جمع کنید. به علاوه افراد تندخوان با کسب این مهارت، سرانه مطالعه خود و جامعه خود را بالا می‌برند. آن هم در کشور ما که سرانه مطالعه کتاب های درسی، 4 ساعت در ماه و غیر درسی 6 ساعت است. اگر می‌خواهید جزو کسانی باشید که نه فقط درس، بلکه تمام متون و کتاب‌های خود را با سرعت و درک بالا مطالعه می‌کنند، روش های تندخوانی درس در این مقاله را دنبال کنید.

درس خواندن سریع چیست؟

وقتی بتوانید یک صفحه از یک کتاب استاندارد را در یک دقیقه بخوانید و بفهمید، یعنی تندخوان هستید. یک صفحه از کتاب استاندارد به طور معمول 1000 کلمه دارد.

درس خواندن سریع یعنی شما بتوانید در یک دقیقه، متنی که روبروی شما قرار دارد را بخوانید و درک کنید. توجه داشته باشید که سریع خواندن زمانی یک مهارت محسوب می شود که فقط خواندن در کار نباشد، بلکه باید درک و فهم مطلب نیز اتفاق بیفتد.

مزایای تندخوانی درس

مهمترین مزیت تندخوانی درس، صرفه جویی در وقت است. تکنیک های تندخوانی دروس کمک می‌کنند تا در وقت امتحان با تمرکز و دقت به تمام مباحث امتحان برسید و مجبور به حذف کردن مباحث نشوید. در کنار این موضوع دانش آموزان زیادی هنگام درس خواندن دچار خواب آلودگی می‌شوند. زمانی که تندخوانی را یاد بگیرید، دیگر با این مشکل روبرو نخواهید بود.

به علاوه تندخوانی درس ذهن و حافظه شما را تقویت می کند. به این ترتیب در امتحانات هم می‌توانید بهتر عمل کنید. تندخوانی در زمان خود امتحانات هم کمک کننده است. چرا که باعث می شود سوالات امتحان را سریعتر بخوانید و زودتر جواب دهید. یک مطالعه انجام شده روی تاثیر تندخوانی بر عملکرد دانش آموزان نشان داده است که هرچه سرعت خواندن در دانش آموزان بیشتر باشد، با اعتماد به نفس بیشتری عمل می کنند. این موضوع خود منجر به کسب نتایج بهتر در درس ها و امتحانات می‌شود.

همچنین تندخوانی درس در کاهش حواس‌پرتی و عدم تمرکز نیز تاثیر دارد. کسانی که تندخوانی را به عنوان یک مهارت می آموزند، یاد می گیرند که چطور تمرکز خود را حفظ کنند. همچنان که این مهارت افزایش می یابد، اعتماد به نفس فرد نیز بالا می رود. به این ترتیب دانش آموز دیگر احساس عقب افتادگی در درس ها را نسبت به سایر دوستان خود ندارد.

چرا باید تندخوانی یاد بگیریم؟

همانطور که از مزایای یادگیری تکنیک های تندخوانی آگاه می شوید، کم کم می‌فهیمد که چرا باید تندخوانی درس را یاد بگیرید. در مدرسه و حتی سال ها بعد، این تندخوانی است که به شما کمک می‌کند بتوانید زمان خود را مدیریت کنید. دقت خود را افزایش دهید و به یادگیری مهارت های تقویت کننده دیگر هم بپردازید.

با روش های تندخوانی درس یاد خواهید گرفت که این مهارت می تواند در زندگی روزمره هم به کار بیاید. به علاوه لزوم یادگیری مهارت تندخوانی آنجا مشخص می شود که باید یک گزارش را در زمان کمی بخوانید و ارائه کنید. در زمان درس خواندن نیز تندخوانی کمک می کند تا به تمام مباحث برسید. مخصوصا در امتحانات و وقت می خواهید تندخوانی را برای امتحان یاد بگیرید.

یکی از دلایلی که افراد نمی توانند تندخوانی کنند، استفاده از تمام حواس 5 گانه در هنگام درس خواندن و مطالعه است. 

یاد گرفتن روش های تندخوانی درس کمک می کند تا بتوانید با حذف بلندخوانی، یک مسیر جدید عصبی در مغز برای بهبود عملکرد خود به وجود آورید.

یادگیری روش های تندخوانی درس

یادگیری تکنیک های تندخوانی درس در یک دوره کوتاه مدت امکان پذیر است. کافی است با تمرین و تکرار یک مسیر عصبی جدید در مغز بسازید. به طور معمول ساختن یک مسیر عصبی جدید در مغز سه ماه زمان می برد. در مورد تندخوانی چون از حواس استفاده می شود، با انجام چند تکنیک و تمرین ساده در حداکثر سه هفته تندخوانی را یاد می‌گیرید.

اولین وود در کتابش که توسط استنلی فرانک نوشته شده است، در 7 روز تندخوانی را آموزش می دهد. شما هم می توانید آن روش‌ها و تکنیک های تندخوانی را در 7 روز یاد بگیرید و طی چند روز بعد با تمرین و تکرار به یک تندخوان حرفه‌ای تبدیل شوید. در این صورت می توانید کاربردهای تندخوانی درس را در مدرسه، دانشگاه و تمام زندگی خود به کار ببرید و از مزایای آن بهره‌مند شوید. در بخش های بعد روش های تندخوانی درس را یاد خواهید گرفت.

خط بردن؛ اولین راه برای تندخوانی

اگر نمی توانید چشمان خود را روی متنی که می‌خوانید متمرکز نگه دارید، از تکنیک خط بردن استفاده کنید.

به کمک خط بردن می‌توانید کلمات، جملات و متن را احساس کنید و در یادگیری پیش بروید. خط بردن کمک می کند تا هر آنچه می خوانید را درک کنید و مجددا به متن باز نگردید، چرا که یکی از دلایل کندخوانی درس بازگشتن به متنی است که یک بار خوانده شده است.

برای خط بردن هم می‌توانید از انگشت خود استفاده کنید و هم یک خط‌بر داشته باشید. این خط‌بر می‌تواند یک مداد هم باشد. مهم این است که همزمان با خط بردن چشمانتان حرکت کند و از انگشت یا خط بر جا نمانید.

اسکیم و اسکن؛ نگاه سریع

یک راه تندخوانی درس skim and scan کردن متن است. به این صورت که با یک نگاه سریع به کل متن، کلمات کلیدی، هایلایت ها، جداول و تصاویر را می بینید. به این ترتیب وقتی برای خواندن کامل متن به درس مراجعه می کنید، می دانید چه بخش های نیاز به وقت گذاشتن زیاد ندارند.

نگاه سریع در واقع یکی از آسان ترین روش های تندخوانی است. چرا که در این روش متن های غیر ضروری را می شناسید و می دانید وقتی برای مطالعه کامل باز می گردید، چه مقدار از متن آن صفحه برایتان کافی است. به علاوه در این تکنیک اغلب پیدا کردن یک کلمه یا جمله کلیدی که کل پاراگراف را با آن به خاطر خواهید آورد را یاد می گیرید. این تکنیک خود سرآغازی برای نت برداری و یادگیری عمیق است.

باز نگشتن به متن

یکی از دلایلی که سرعت افراد در درس خواندن سریع می گیرد، بازگشتن به متن است. فرض کنید یک متن از کتاب زیست را قرار است بخوانید، اما در همان یک صفحه بارها و بارها به پاراگراف های قبلی می‌روید تا یک جمله یا یک کلمه را مجددا بخوانید. این کار باعث می شود تا سرعتتان حسابی پایین بیاید. 

دلیل این بازگشت به متن هم عدم تمرکز در درس خواندن است. یکی از کاربردهای تندخوانی دروس همین افزایش تمرکز است تا بتوانید بدون بازگشت به متن، درس بخوانید. خط بردن، مرور قبلی و اسکن کردن کمک می کند تا کم کم عادت بازگشت به متن را فراموش کنید و در مسیر عصبی جدید درس بخوانید.

درس خواندن سریع با سکوت خوانی

اگر همزمان که در حال درس خواندن هستید، زمزمه می کنید، باید بدانید که فقط سرعت خواندن خود را پایین می آورید. کسانی که از کندخوانی خود شکایت دارند، اغلب کسانی هستند که برای درس خواندن، متن را زمزمه می کنند.

حتما دیده‌اید که دانش آموزان زیادی می‌گویند:« اگر با صدای بلند متن را نخوانیم، درس را نمی فهمیم.» این یک باور غلط است. درس خواندن با صدای بلند مانند گوش دادن به معلم در هنگام درس دادن است. در واقع با این روش مغز به روش یادگیری خودش از راه شنیداری ادامه می دهد. پس دیگر چرا می خواهید یک مسیر عصبی جدید ایجاد کنید؟ هدف از تندخوانی، ایجاد یک مسیر جدید عصبی است که مغز از آن طریق بتواند همان کار قبلی را به روش جدید انجام دهد. به این ترتیب یک مهارت جدید ایجاد می شود و کارها بهتر پیش می رود.

برای آنکه از لب خوانی فاصله بگیرید، چند روش را امتحان کنید.

• آدامس بجوید یا خوراکی بخورید.
• یک مداد بین لب هایتان بگذارید تا اجازه لب خوانی به شما ندهد.
• از خودتان صدا در بیاورید! مثلا هوم هوم کنید.

کم کم عادت می کنید و یاد می گیرید که به جای لب خوانی و زمزمه درس، در سکوت درس بخوانید و سریعتر پیش بروید.

گسترش دید؛ جا دادن کلمات بیشتر در یک نگاه

به جای آن‌که کلمه کلمه درس بخوانید، جمله و پاراگراف بخوانید. در واقع این تکنیک کمک می‌کند تا تعداد کلمات بیشتری را در یک نگاه ببینید. این تکنیک در مطالعه‌ای با عنوان تکنیک تندخوانی برای تقویت درک متن زبان آموزان انگلیسی به عنوان زبان خارجی نیز بررسی شده است. این تحقیق گسترش حوزه دید را به عنوان یکی از موثرترین راه‌های افزایش سرعت مطالعه معرفی می‌کند.

برای گسترش حوزه دید می‌توانید چند تمرین زیر را انجام دهید.

در تصویر زیر هر ایکس را ببینید. از انگشت یا مداد برای خط بردن استفاده کنید. مکث نکنید و فقط ببینید و رد شوید.

این روش کمک می‌کند تا چشمانتان برای تندخوانی آماده شود.

روی یک کاغذ A3 یک ستاره بکشید و راس‌های آن را شماره‌گذاری کنید. این کاغذ را روی دیوار اتاقتان بچسبانید و در هر روز از راس شماره 1 شروع کرده و به راس 5 بروید. 

به کمک این تمرین تا 20 درصد حوزه دید شما بیشتر می‌شود. 

همچنین می‌توانید یک دایره وسط بکشید و کلماتی را اطراف آن پراکنده کنید، با نگاه کردن به دایره، سعی کنید کلمات اطراف آن را بخوانید.

گسترش دید می‌تواند کمک زیادی به بهبود مهارت تندخوانی کند. تمرینات گسترش دید زیادی وجود دارد که می‌توانید در اینترنت آن‌ها را بیابید.

نقشه ذهنی؛ بهبود تندخوانی و یادگیری عمیق

یکی از تمرین های موفق تندخوانی درس، یاد گرفتن نقشه ذهنی است. نقشه ذهنی در کتاب تونی بوزان به عنوان یکی از راه های تندخوانی معرفی شده است. با نقشه ذهنی از حافظه تصویری خود کمک می‌گیرید تا مطالب را به صورت عمقی در ذهن خود تثبیت کنید. 

نقشه ذهنی علاوه به کمک کردن به درس خواندن سریع مزایای دیگری هم دارد.

• یادگیری را تقویت می کند.
• روشی کارآمد برای نت برداری است.
• جمع بندی و مرور را سرعت می بخشد.
• موضوعات درسی دشوار را ساده می کند.

به علاوه در درس‌های حفظ کردنی، نقشه ذهنی کمک می کند تا تنها با یک نگاه، کل متن را  به یاد بیاورید. به طور مثال در درسی مانند زیست، نقشه های ذهنی خلاقانه می تواند یادگیری را جذاب و شیرین کند و تثبیت در ذهن را نیز بهبود می بخشد.

تفاوت روش های تندخوانی درس با کتاب های غیر درسی

زمانی که از تندخوانی صحبت می‌کنیم، منظور هم تندخوانی در درس است و هم در کتاب‌های غیردرسی. تفاوت تندخوانی دروس با کتاب‌های غیردرسی در تمرکز بیشتر و دقت بالاتر روش‌ های تندخوانی درس است. در واقع زمانی که می‌خواهید تکنیک های تندخوانی را اجرا کنید، باید توجه داشته باشید که برای چه مطالبی در حال تندخوانی هستید.

برخی مطالب مانند مجلات، کتاب‌های قصه، رمان‌ها و در کل مطالب غیر درسی را راحت‌تر می‌توان تندخوانی کرد. در این کتاب‌ها با یک نگاه کلی به صفحه یا خواندن پاراگراف‌ها به صورت کلی، به درک و آگاهی از موضوع کلی می‌رسید. همچنین در این نوع نوشتار و کتاب‌ها، از کلمات اضافه مانند کلمات ربط بیشتر استفاده می‌شود که در تندخوانی از آن‌ها عبور می‌کنید. به‌همین‌دلیل تند خوانی در کتاب‌های غیر درسی رایج‌تر است.

در تندخوانی برای درس به دلیل اهمیت یادگیری، موضوع کمی متفاوت است. در روش‌ های تندخوانی درس باید روی کلمات کلیدی، نت برداری، خط بردن و گسترش دید بیشتر کار کنید. چرا که به تمرکز بیشتر و دقت بالاتر برای یادسپاری درس نیاز دارید. به‌علاوه برخی درس‌ها مانند ریاضی و فیزیک نیاز به تمرین و تکرار دارند  و با ماهیت تندخوانی متفاوت هستند.

تندخوانی دروس بیشتر مناسب درس‌های حفظ کردنی است که می‌توان از تکنیک های تندخوانی مانند نقشه ذهنی در آن بهره کامل برد. به‌علاوه در تندخوانی درس‌های حفظ کردنی، مطالب بیشتری را می‌توانید بخوانید و در زمان خود صرفه جویی کنید.

چه عواملی جلوی تندخوانی درس را می گیرند؟

برای آموختن و یادگیری مهارت تندخوانی باید بدانید که برخی عوامل می‌توانند شما را کند کنند. این عوامل باعث کند شدن مسیر یادگیری روش های تندخوانی درس می شوند.

• حواس‌پرتی
• خواب آلودگی
• زمزمه کردن
• بازگشت به متن
• گم کردن خط

از جمله عوامل کندخوانی هستد. البته در مورد کند خوانی باید بدانید که برخی اختلالات یادگیری نیز موجب کند خوانی می شوند. اختلالات یادگیری مانند دیسلکسیا (نارساخوانی) سبب می شوند تا افراد نتوانند مسیر یادگیری تندخوانی را به سرعت طی کنند. با این حال تمرین و تکرار راه حلی است که از یک فرد فوق کندخوان هم می‌تواند یک فرد تندخوان بسازد. اگر علاقه مند به یادگیری تندخوانی هستید می‌توانید از دوره تندخوانی فوق پیشرفته تایفون استفاده کنید. به کمک این دوره در مدت کوتاهی تندخوانی درس هایتان را یاد می‌گیرید.

سخن آخر

یکی از راه‌های موفق شدن در مدرسه، یادگیری روش‌ های تندخوانی درس است. با تندخوانی هم می‌توانید بیشتر از همسن و سالان خود درس یا کتاب بخوانید و هم یک مهارت جدید یاد گرفته‌اید. کاربردهای تندخوانی دروس تنها محدود به مدرسه یا دانشگاه نمی شود و از این مهارت در کل زندگی بهره خواهید برد. با تمرین خط بردن، گسترش دید، مرور سریع و نقشه ذهنی در یک دوره کوتاه مدت قادر خواهید بود، تندخوانی را به راحتی یاد بگیرید و فراموش نکنید، چرا که تبدیل به یک مسیر عصبی جدید در ذهن شما خواهد شد.