علت کند خوانی دانش آموزان ابتدایی

اگر در خانه یک یا چند دانش‌آموز ابتدایی دارید، حتما سعی کرده‌اید سرعت درس خواندن یا حتی کتاب خواندن او را بسنجید. اگر سرعت مطالعه او استاندارد باشد نگرانی ندارید، اما اگر کندتر از حد نرمال باشد حتما به دنبال علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی خود خواهید بود.

از ابتدا باید بدانید که سرعت نرمال مطالعه چقدر است. به طور میانگین و در جهان برای هر یک دقیقه 600 کلمه تخمین زده می‌شود. با این حال این عدد همگانی نیست. در ایران سرعت مطالعه 100 الی 150 کلمه در دقیقه در نظر گرفته شده که از میانگین جهانی بسیار پایین‌تر است. از طرف مقابل میانگین سرعت خواندن در ژاپن بین 1000 تا 1200 کلمه محاسبه می‌شود. با توجه به این نکته نباید فرزندتان را با میانگین ژاپن یا حتی جهان مقایسه کنید. سرعت مطالعه در ایران را ملاک قرار دهید.

کند خوانی و ارتباط آن با هوش

شاید در ابتدا تصور کنید کودکانی که کند خوان هستند، نسبت به همسن و سالان خود از ضریب هوشی پایین‌تری برخوردارند، اما اینطور نیست. کند خوانی صرفا یک اختلال در روش مطالعه است و ربطی به هوش یا اختلالات یادگیری ندارد.

البته در مواردی علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی به مشکلات نارساخوانی به عنوان یک اختلال برمی‌گردد. این اختلال طبق آمار انجمن بین‌المللی نارساخوانی شامل 15 تا 20 درصد جمعیت جهان است که بیشتر آن را پسران تشکیل می دهند. این عدد در ایالت متحده آمریکا برای کودکان دبستانی 20 درصد است. با این حال این اختلال همچنان به معنای کند ذهنی یا باهوش نبودن کودک نیست. 

تعداد افراد کند خوان در جهان با اختلال یادگیری کم نیست. به نقل از سایت ریدینگ ول، 30 میلیون بزرگسال در آمریکا، 6 میلیون در بریتانیا و 3 میلیون نفر در کانادا کند خوان هستند و مشکلی در زندگی خود ندارند، برخی از آن‌ها حتی نمی دانند به این اختلال دچار هستند.

در بین کودکان بیش فعال کند خوانی بیشتر دیده می شود. آمار نشان می‌دهد 25 تا 40 درصد از کودکانی که نارساخوانی دارند بیش فعال هستند. برعکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی تقریباً 25 درصد از کودکان بیش فعال با کند خوانی یا اختلال نارساخوانی مواجه هستند.

دلایل کند خوانی کودک

به طور کلی سه الگوی رایج برای کند خوانی کودکان وجود دارد.

• مشکل در خواندن کلمات خاص که باعث کند شدن مسیر مطالعه می شود.
• مشکلات خاص در خواندن و درک کل مطلب
• ترکیبی از هر دو مورد بالا 

این موضوع در تحقیق خانم Louise Spear-Swerling برای بررسی مشکلات کند خوانی روی یادگیری کودکان  آمده است. تحقیق خانم لوییس مبتنی بر تحقیقات ادامه دار در ارتباط با علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی توسط والنسیا و بولی از سال 2004 است که طی سال های متمادی توسط محققین دیگر نیز انجام شده است. 

علاوه بر این سه مورد، باب کانینگهام، مدیر مرکز بین‌المللی کودکان گمشده و استثمار شده (EdM) عوامل دیگری را نیز به عنوان دلایل کند خوانی کودکان می‌شمارد که در ادامه به آن‌ها پرداخته می شود. او این عوامل را در دپارتمان آنلاین understood در قالب یک مقاله بیان می کند.

آزمایش روش های خواندن جدید با شروع مطالعه

کودکان سرشار از کنجکاوی هستند، زمانی که با دنیای جدید کلمات آشنا می شوند، سعی می کنند انواع و اقسام روش های خواندن را امتحان کنند. به همین دلیل ممکن است در خواندن کمی کند شوند.  پس از آن که آموزش خواندن و نوشتن شروع می شود و زمانی که کودکان این آموزش ها را تمرین می کنند، شاهد کند خوانی خواهید بود.

این موضوع در مورد دانش آموزان ابتدایی مخصوصا کلاس های چهارم و پنجم بیشتر صدق می کند. چرا که کودک همزمان با خواندن در حال تمرین روش های تازه آموخته است. آزمایش روش‌های خواندن و تمرین آن‌ها در در هنگام مطالعه باعث کند شدن سرعت خواندن می شود. به مرور و با پیدا کردن بهترین روش خواندن برای خود، کودک تبدیل به یک تندخوان خواهد شد.

خواندن و فکر کردن همزمان علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی

احتمالا برای خود شما هم بارها پیش آمده که هنگام مطالعه مدام به دیالوگ‌ها و اتفاقات فکر می‌کنید.

کودکان ابتدایی نیز هنگام خواندن اغلب اوقات درباره معنا و مفهوم کلمه یا جمله فکر می کنند. حتی آن ها دوست دارند بیشتر چیزی را که می خوانند عمیقا درک کنند. به همین دلیل سرعت خواندن پایین می آید. کند خوانی در اثر فکر کردن برای کودکان کنجکاو و با قوه تخیل فعال بیشتر اتفاق می افتد.

اشتباه خواندن کلمات و بازگشت به آن ها

یک علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی، غلط خواندن کلمات است. به این ترتیب کودک برای اصلاح اشتباه خود به عقب باز می گردد و در نتیجه کند خوانی اتفاق می افتد. سرعت پایین مطالعه کودک به دلیل اشتباه خواندن کلمه، با بالا رفتن سن کودک و یادگیری درست لغات بهبود پیدا خواهد کرد.

خواندن کتاب های سخت و دلسرد شدن از تند خوانی

بهتر است برای شروع درس خواندن یا مطالعه کودکان از کتاب های مناسب سن آن‌ها با متن های روان استفاده شود. متن های سخت و دشوار باعث کند درس خواندن دانش‌آموز می شود و دلسردی به دنبال دارد. به عبارت دیگر متن های سخت به تنهایی می‌توانند علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی باشند.

اگر می خواهید دانش‌آموزتان در مطالعه و درس خواندن سرعت بگیرد، کتاب هایی برای او تهیه کنید که لغات، متن و مطالب ساده داشته باشد. زمانی که دانش‌آموز و کودک از مطالعه لذت ببرد، به مرور کند خوانی کاهش یافته و تندخوانی جایگزین می شود.

اضطراب خواندن و عدم تمرکز یکی از علل کند خوانی دانش آموزان ابتدایی

در برخی موارد دانش آموزان ابتدایی هنگام درس خواندن یا حتی روخوانی یک متن دچار اضطراب می شوند. اول از همه باید منشا این اضطراب را پیدا کرد. سپس با تمرکز بر رفع اضطراب به مرور سرعت خوانش کودک بالا می رود.

در برخی موارد نیز کودکان روی خواندن تمرکز ندارند. این موضوع در کودکان مبتلا به ADHD یا بیش فعالی بیشتر دیده می شود. می توانید کند خوانی دانش‎آموزان دبستانی و علت آن را در پرت شدن حواس او بدانید. سر و صداها، مکالمات و تصاویر ممکن است به راحتی حواس دانش‌آموز را از خواندن پرت کند. به همین سبب توصیه می شود کودک در محیطی به دور از هرگونه عامل انحرافی درس بخواند یا تمرین تند خوانی داشته باشد.

حفظ کردن کلمات و کمبود مهارت های خواندن در کند بودن مطالعه

زمانی که دانش‌آموزان تازه شروع به یادگیری کلمات جدید می کنند، حافظه فعال آن‌ها شروع به کار می کند تا کلمات را به خاطر نگه دارند. به این ترتیب یادگیری و خواندن شروع می شود. هنگامی که کودک کلمه‌ای را اشتباه می خواند، مفهوم آن را درک نمی کند یا حتی به دلیل اختلال نارساخوانی نمی تواند آن کلمه را به درستی بخواند، کند خوانی اتفاق می‌افتد.

در این حالت دانش آموز به عقب باز می گردد. کلمه را دوباره می خواند، درباره آن فکر می کند و تمام این پروسه زمانبر خواهد بود. این موضوع نیز روی سرعت پایین مطالعه کودک تاثیر دارد. به جز موارد اختلالی این موضوع نیز با گذشت زمان و بالا رفتن مهارت های خواندن و گسترش دایره لغات بهبود می‌یابد.

تاثیر کند خوانی دانش آموز ابتدایی روی زندگی تحصیلی او

کند خوانی باعث کاهش سرعت یادگیری می‌شود. با این که به طور کلی کند خوانی یک مشکل غیر قابل حل نیست، اما در کودکی و مخصوصا دانش آموزان ابتدایی می تواند ناخوشایند باشد. به علاوه ممکن است این کند خوانی ناشی از اضطراب یا عدم تمرکز او باشد که روی یادگیری و زندگی او تاثیر خواهد گذاشت.

علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی از وسواس مطالعه و یادگیری تک به تک کلمات گرفته تا درک دقیق مطلب باعث می شود تا در برخی مواقع کودک دچار سرخوردگی شود. با این حال صرف کند خوانی با نیت یادگیری عمیق اشتباه نیست. آلیشیا اسپارک می‌گوید:« کند خوانی که نقطه مقابل تندخوانی است می تواند خواندن مطالب به صورت آگاهانه‌تر و هوشیارانه‌تر باشد.»

برای حل کند خوانی دانش آموز ابتدایی چه کنیم؟

اجازه دهید اشتباه کند!

دانش‌آموز ابتدایی از اسمش مشخص است، ابتدای راه است و به دنبال یادگیری انواع و اقسام راه‌های جدید است. اجازه دهید مدتی را با همین کند خوانی طی کند، اگر به مرور زمان این مسئله رفع نشده و تبدیل به یک نگرانی شد، به فکر راه چاره باشید.

به دلیل این که دانش‌آموز در حال یاد گرفتن کلمات جدید است، کندتر از بزرگسال ها مطالعه می کند. در برخی مواقع دانش‌آموز به دنبال پیدا کردن معنا و مفهوم یک لغت مدت ها خواندن را متوقف می‌کند. 

حواس پرتی ممنوع!

عوامل حواس پرتی را از اطراف او دور کنید. اجازه دهید در محیطی آرام و ساکت مطالعه کند و درس بخواند. کودکان به‌دلیل حواس پرتی اغلب مجبورند صفحه، پاراگراف یا خطی که یکبار خوانده‌اند را دوباره مرور کنند، این کار وقت‌گیر خواهد بود و منجر به کند خوانی خواهد شد. با تمرین و تکرار و آموزش راه‌های افزایش تمرکز یاد خواهد گرفت که با دقت و تمرکز بیشتری مطالعه کند تا نیاز به مرور نداشته باشد.

روش های سرعت بخشیدن به مطالعه دانش آموز ابتدایی

یک برنامه مطالعه برای دانش‌آموز ابتدایی داشته باشید. او را مجبور نکنید که حتما تند و بدون غلط بخواند، این کار قطعا نتیجه معکوس خواهد داشت. با یک برنامه صحیح که دارای بازی و سرگرمی و حتی جوایز کوچک باشد، به او انگیزه دهید. دوره‌های آموزشی تندخوانی نیز موثر هستند.

روش‌های تندخوانی و افزایش سرعت مطالعه را به کودک آموزش دهید. ابتدا علت کند خوانی دانش‌آموز ابتدایی را بیابید و سپس با توجه به آن راهکار دهید. اگر کودک دچار اختلال نارساخوانی است از یک متخصص کمک بگیرید. حتی می توانید به عنوان پدر و مادر کتاب های آموزش مناسب بخوانید و خودتان به کودک آموزش دهید.

• آموزش به دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی، نارسا نگاری، OWL LD و دیسکالکلولیا (Teaching Students with Dyslexia, Dysgraphia, OWL LD, and Dyscalculia) نوشته Virginia Berninger و  Beverly Wolf
• غلبه بر نارساخوانی (Overcoming Dyslexia) نوشته Sally E. Shaywitz
• نارساخوانی: بازبینی علت شناسی، تشخیص، درمان و سیاست (Dyslexia: Revisiting Etiology, Diagnosis, Treatment, and Policy) نوشته Julie Washington, Donald Compton, Peggy McCardle

این روش‌ها برای تمام سنین مناسب هستند. برای دانش‌آموزان ابتدایی این روش‌ها را می‌توانید به کمک تمرینات بازی محور که در بخش بعد آمده است اجرایی کنید.

تمریناتی برای افزایش سرعت خواندن کودک دبستانی 

پس از درک کند خوانی دانش‌آموزان دبستانی و علت آن، حال می‌توانید با کمک تمرین‌های بازی محور به او کمک کنید تا مهارت‌های تندخوانی را به دست آورد. 

این بازی‌ها به بهبود کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی 7 سال به بالا کمک می‌کنند.

اثرات بهبود کند خوانی دانش آموز ابتدایی

بهبود کند خوانی در بهبود عملکرد درسی نیز اثر دارد. پس از یافتن علت کند خوانی دانش آموز ابتدایی، کافی است با تمرین و تکرار نسبت به حل آن اقدام کنید. صبر و حوصله داشته باشید تا نتایج را به مرور مشاهده کنید. 

یک تحقیق در سال 2016 با موضوع موفقیت تحصیلی دانش آموزان تند خوان نشان داد که زمان مطالعه به صورت مستقیم روی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان اثر می گذارد. به عبارت دیگر دانش‌آموزانی که به صورت مستقل یا گروهی درس خواندن را به چشم تفریح نگاه می کنند، در همه دروس حتی علوم و ریاضی موفق تر هستند.

کند درس خواندن و سرعت پایین مطالعه کودک سبب می شود تا نسبت به همسن و سالان خود تمرکز کمتری داشته باشد. به سبب این کاهش تمرکز مجدد سرعت مطالعه پایین می آید و این چرخه شاید تا مدت ها ادامه پیدا کند. با روش های گفته شده در این مقاله می توانید به بهبود کند خوانی دانش‌آموز ابتدایی امیدوار باشید. در نهایت نتیجه عملکرد دانش آموز را در درس های او خواهید دید.

جمع بندی و نتیجه گیری

با پیدا کردن علت کند خوانی دانش‌آموزان ابتدایی باید برای بهبود عملکرد آن‌ها یک برنامه ریزی درست داشته باشید. پیش از آن که تمرینات را برای دانش‌آموز برنامه‌ریزی کنید، هدف از تند خوانی را مشخص کنید. سپس با روش ها و تمریناتی که در این مقاله به آن‌ها پرداخته شد، سرعت پایین مطالعه کودک را بهبود ببخشید. توجه داشته باشید که در صورتی که با اختلال کند خوانی و نارساخوانی روبرو باشید باید ابتدا متخصص و کاردرمانگر مشورت کنید.