چرا رمانهای ادبیات روسیه شهرت و اعتبار جهانی دارند؟
در روزگار پرهیاهوی امروز، مطالعه رمان بهترین فرصت برای پرورش تفکر و خیالپردازی محسوب میشود. در میان آثار ادبی جهان، ادبیات روسیه از جذابیت و اهمیت ویژهای برخوردار است. آثاری مانند جنگ و صلح، آنا کارنینا، رستاخیز، برادران کارامازوف، جنایات و مکافات، مرشد و مارگاریتا و مادر تنها برخی از آثار درخشان بهترین نویسندگان روس شناخته میشوند. در ادامه درباره تاثیرات مطالعه، معروف ترین نویسندگان روس و علت شهرت آنها توضیح میدهیم.
مطالعه چه تاثیری بر سلامت روح و مغز دارد؟
فایده مطالعه بر هیچکس پوشیده نیست. در دنیای پراضطراب امروز، مطالعه اهمیت بیشتری دارد، زیرا مجالی برای نفسکشیدن مغز و دورشدن از هیاهوها است. براساس تحقیقات، افرادی که رمانهای منسجم، مهم و شاخص جهان را مطالعه میکنند، قابلیت بهتری برای تشخیص احساس و انگیزه دیگران و همچنین همدلی و قدرت درک بیشتری دارند.
بسیاری از افراد هنگامی که استرس دارند، کارهایی مانند نوشیدن قهوه، گوشدادن به موسیقی یا پیادهروی انجام میدهند. اما برطبق نتیجه آزمایشها و تحقیق محققان دانشگاه ساسکس، مطالعه کوتاه در حد ۶ دقیقه بیشتر از موسیقی و کارهای دیگر میتواند اضطراب را کاهش دهد. یکی دیگر از فواید خواندن رمان، افزایش دایره لغات و در نتیجه بهتر و موثرتر صحبتکردن است. گسترش فرهنگ واژگانی باعث ایجاد خلاقیت شده و به بهترنوشتن نیز کمک زیادی میکند.
دیگر تاثیرات مطالعه برروی روح و ذهن عبارتاند از:
- تقویت حافظه: مطالعه مستمر باعث تقویت و پرورش حافظه کوتاهمدت و بلندمدت میشود. افرادی که بهصورت پیوسته مطالعه دارند، در پیری کمتر دچار زوال عقل و ابتلا به آلزایمر میشوند.
- افزایش هوش: داشتن مطالعه منظم از سن کودکی، باعث افزایش هوش میشود. این افراد در آزمونهای ضریب هوش، عملکرد بهتری نسبت به دیگران دارند.
- موثر بر کاهش افسردگی: مطالعه در افراد افسرده، باعث افزایش اعتمادبهنفس، تقویت خلاقیت و عزت نفس میشود. در افرادی که دچار افسردگی هستند، حتی خواندن چند صفحه رمان در روز، میتواند سطح اضطراب را در آنها کاهش دهد.
- گسترش دانش و توانمندیها: مطالعه رمانهای مختلف تاریخی، روانشناسی، جنایی، عاشقانه و ژانرهای دیگر، باعث شناخت دقیق و وسیعی از فرهنگ و تاریخ ملتهای جهان میشود.
همچنین دید افراد و دانش آنها را در امور گوناگون افزایش میدهد. افرادی که مطالعه منظم دارند، بهتر میتوانند مسائل را تحلیل و با سعه صدر بیشتری مشکلات را حل کنند. توجه به جزئیات، افزایش قدرت یادگیری و افزایش انگیزه از فواید دیگر کتابخواندن هستند.
چرا خواندن رمانهای روسی مهم است؟
ادبیات روسیه گنجینهای غنی و ارزشمند در جهان شناخته میشود. رمان روسی نوعی سوال از خداوند محسوب میشود. این سوال از خداوند در رمان بهترین نویسندگان روس از جمله داستایوفسکی و تولستوی قابل مشاهده است.
رمانهای روسی جزء مهمترین و بهترین رمانهای جهان شناخته میشوند. ادبیات دوره باستان روسیه پایه و اساس ادبیات معاصر آن تلقی میشود. تاکنون ۵ ادیب روسی توانستهاند جایزه نوبل کسب کنند. الکساندر پوشکین از معروف ترین نویسندگان روس، در نیمه اول قرن ۱۹ با جایگزینکردن واژگان و دستورات باستانی با واژهها و عبارات محاوره روسی، ادبیات نوین روسی را پدید آورد.
دورههای مکتب رئالیسم در ادبیات روسیه
کارشناسان ادبیات، رئالیسم را در روسیه به ۳ نوع دستهبندی کردهاند:
- رئالیسم نخستین: آثار دوره قبل از انقلاب را رئالیسم نخستین مینامند. رئالیسم نخستین را دوره عظمت و دلیل شهرت ادبیات روسیه میدانند. رئالیسم نخستین با داستان کوتاه (شنل) گوگول آغاز شد. تولستوی بزرگترین نویسنده رئالیسم نخستین شناسایی میشود. بهترین نویسندگان روس این دوره تولستوی، داستایوفسکی، چخوف، تورگنیف، گونچارف، گوگول و استرووسکی در تئاتر هستند.
- رئالیسم انتقادی: رئالیسم انتقادی و سوسیالیستی با دوره بعد از انقلاب یعنی دوره اتحاد جماهیر شوروی ارتباط دارد. رمانهای رئالیسم انتقادی، جامعهای پیشرفتهتر و آرمانیتر از جامعه حقیقی را نشان میدهد. قهرمان این رمانها میخواهد جامعه خود را بهسوی ترقی و پیشرفت گستردهتر ببرد. رمانهای ماکسیم گورکی از این نوع هستند.
- رئالیسم سوسیالیستی: این نوع رمان در دهه ۱۹۳۰ رواج یافت. رئالیسم سوسیالیستی در سال ۱۹۳۲ توسط جماهیر شوروی بهعنوان آیین رسمی نویسندگی اعلام شد.
منتقدین مارکسیست این اصطلاح را رواج دادند و به اعتقاد آنها رمان بستری برای نشاندادن مبارزات میان طبقات مختلف اقتصادی بود. خالق اصلی این سبک را باید ماکسیم گورکی نویسنده رمان مادر دانست. رئالیسم سوسیالیستی بسیار سریع به شیوه غالب داستاننویسی در اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شد.
بیشتر بخوانید: فواید خواندن رمان
مفهومی که در این رمانها مشاهده میکنیم ستمگری سرمایهداران بورژوا، برتری طبقه پرولتاریا و سعادتمندی آنها بهدلیل حکومت سوسیالیستی شوروی است. دیگر نویسندگانی که به این سبک رمان نوشتهاند، شولوخف (خالق رمان دن آرام)، کارل رادک، سولژنیتسین و ژدانف هستند.
ویژگیهای ادبیات روسیه
بهترین نویسندگان روس مانند تولستوی، داستایوفسکی، چخوف، ماکسیم گورکی، بوریس پاسترناک، گوگول و دیگران، توانستند آثار عظیم و هنرمندانهای خلق کنند که تا الان جاودان بوده و بهعنوان شاهکار ادبی در سراسر جهان شناخته میشوند.
ویژگیهای آثار بهترین نویسندگان روس را میتوان موارد زیر دانست:
- بیان مشکلات اجتماعی: نویسندگان به توصیف و توضیح زندگی شخصیتها نمیپردازند. بهترین نویسندگان روس در قرن ۱۹ مانند پوشکین، تباهیها، ظلم، ستم، دروغ، استبداد و ریاکاری حاکم بر سرزمین و اشراف آن را نکوهش کرد و در آثار خود نشان داد.
بهترین نویسندگان روس مانند تولستوی به بیان حوادث و داستانهای تاریخی علاقهمند بودند. رمان رئال روحهای مرده اثر گوگول، یکی از کتابهای مهم و بزرگ انتقاد اجتماعی ادبیات روسیه شناخته میشود.
- استفاده از موضوعات روز: بهترین نویسندگان روس موضوعاتی را انتخاب میکردند که دغدغه و مشکل روز جامعه روسیه بود، مانند برادرکشی و اختلافات شاهزادگان در اوایل قرون وسطی.
- گرهخوردگی ادبیات با زندگی اجتماعی و سیاسی مردم: رمانهای روسی بهویژه در نیمه دوم قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، محلی برای بازتاب و نشاندادن زندگی، افکار و عقاید مردم جامعه روس بود.
- بیان فلسفه: اندیشه و فلسفه زندگی، مرگ، تفکرات اجتماعی، سیاسی در رمانهای روسی مانند جنگ و صلح و آثار داستایوفسکی بیان میشوند. نویسنده با بیان این مطالب، به مخاطبان آگاهی و بینش میبخشید.
ادبیات ایدئولوژیک روسیه چگونه پدید آمد؟
ادبیات ایدئولوژیک، ادبیات بعد از انقلاب روسیه است. استالین اعتقاد داشت نویسندگان مهندسان روح هستند و هر نویسندهای را که با انقلاب موافق و همراه نبود، از بین میبرد. بهگونهای که از میان ۷۰۰ نویسنده شرکتکننده در اولین کنگره نویسندگان (۱۹۳۴ م)، فقط ۵۰ نفر در کنگره دوم که در سال ۱۹۵۴ برگزار شد، آزاد و زنده بودند.
اسامی نویسندگان مشهور روس
ادبیات غنی روسیه نویسندگان بزرگ، ارزشمند و جاودانی در تاریخ خود دارد. معروف ترین و بهترین نویسندگان روس مانند داستایوفسکی و چخوف توانایی فوقالعادهای در نشاندادن جزئیات دارند و تولستوی قدرت تجسم شگفتانگیزی دارد که میتواند احساس درونی را بهوسیله رفتارها تحلیل کند.
برخی از مشهورترین و بهترین نویسندگان روس را براساس مکتب ادبیشان ذکر میکنیم. لازم به ذکر است برخی از نویسندگان در ۲ یا ۳ مکتب صاحب اثر هستند.
- اسامی نویسندگان روس مکتب کلاسیک: چخوف
- نویسندگان مکتب رمانتیسم در روسیه: پوشکین، گوگول و لرمانتف
- اسامی نویسندگان روس مکتب سمبولیسم: والری بریسوف، د. بالمونت و دیمیتری مرژکوفسکی، ولادیمیر سولوویف، الکساندر بلوک، آندری بلی، ویاچسلاو ایوانف
- نویسندگان فوتوریسم روسی: مایاکوفسکی و خلبنیکوف
- معروف ترین نویسندگان ادبیات معاصر روس: والنتین راسپوتین، ویکتور آستافیف و چنگیز آیتماتوف
- میخائیل بولگاکف نیز نویسنده مشهور و ماندگار سبک رئالیسم جادویی محسوب میشود.
بهترین رمانهای جهان از بهترین نویسندگان روس
یکی از بهترین رمان های جهان به قلم لئو تولستوی، رمان تاریخی جنگ و صلح است. این رمان طی ۶ سال نوشته شده و بیش از ۵۸۰ شخصیت دارد که به همه آنها با دقت زیادی پرداخته شده است. تولستوی در این اثر، سرگذشت و زندگی اجتماعی ۵ خانواده اشرافی روس در سالهای جنگ روسیه با فرانسه یعنی سال ۱۸۰۵ تا ۱۸۱۴ را خلق کرده است.
بیشتر بخوانید: بهترین رمان های جهان
این کتاب 4 جلدی، یک منبع قوی برای شناخت تاریخ سیاسی و اجتماعی روسیه در قرن ۱۹ محسوب میشود. دیدگاههای فلسفی تولستوی درباره زندگی، تاریخ و مرگ بهصورت برجستهای در این اثر حاکم بوده که میتوان با آن آشنا شد. از این اثر فاخر در سراسر جهان اقتباسهای متعددی در زمینه نمایش، سریال و فیلم کردهاند. رستاخیز اثر جذاب و مشهور دیگری از تولستوی است که در آن تصویر تلخ فقر، خیانت و ظلم و ستم اشراف را بر طبقه فقیر جامعه نشان میدهد.
علاوهبر این، بیان داستان پشیمانی، ندامت و تحول افراد برای جبران اشتباهات گذشتهشان نیز خواندنی و قابل تامل است. آنا کارنینا شاهکار دیگری از تولستوی که زنانهترین رمان جهان شناخته میشود. رمان برادران کارامازوف آخرین و بزرگترین اثر داستایوفسکی است. برخی این رمان را جزء 10 رمان برتر جهان قلمداد میکنند. برادران کارامازوف از روانشناسانهترین و پرطرفدارین آثار ادبیات جهان بهشمار میرود.
این اثر، جنایی بوده و شخصیتپردازی فوقالعادهای دارد. این داستان، زندگی و ماجرای قتل پدر خانواده ۶ نفره کارامازوف را روایت میکند. در اثر نیز با دیدگاههای فلسفی، روانکاوانه و انتقادهای اجتماعی دقیقی روبهرو هستیم. برادران کارامازوف را منبع مناسبی برای شناخت وضعیت روحی و روانی مردم در روسیه تزاری قرن ۱۹ میدانند. چند فیلم و سریال با اقتباس از رمان برادران کارامازوف ساخته شده است.
بیچارگان که به اسامی نگونبختان و مردم فقیر در ایران ترجمه شده، نخستین رمان داستایوفسکی است که در سال ۱۸۳۹ چاپ شد. دغدغه اصلی داستایوفسکی را که در رمانهایش بهوضوح میتوان مشاهده کرد، سرکوب و قلعوقمع مردم در جامعه و انزوای طبقه فقیر است.
در رمانهای درخشان یادداشتهای زیرزمینی و جنایات و مکافات، دیدگاه و تحلیلهای او درباره اختلال روانی رواننژندی و مفاهیم گناه، رستگاری و ندامت و سرکوبکردن خود را میتوان مشاهده کرد. از آثار ماندگار و محبوب دیگر او باید به ابله، قمارباز، شبهای روشن، تسخیرشدگان و خاطرات خانه اموات اشاره کرد که هرکدام اثر شاخص و قابل تاملی بهشمار میروند.
آثار او مورد توجه و نقد ادبی، فلسفی، جامعهشناختی و روانشناختی توسط بزرگان این رشتهها قرار گرفته است. رمانها، رمانهای کوتاه و داستانهای کوتاه داستایوفسکی را میتوان از بهترین کتاب فروشی های تهران خریداری کرد.
معرفی رمانهای خواندنی از بهترین نویسندگان روس
با مطالعه یک روز از زندگی ایوان دنیسوویچ اثر سولژنیتسین میتوان وضعیت سخت و پرمشقت زندگی را در دوران استالین شناخت. این کتاب ستمگری و ظلم یک حکومت تمامیتخواه و سرکوبگر را بهخوبی به تصویر کشیده است. بوریس پاسترناک یکی از بهترین نویسندگان روس در رمان خود دکتر ژیواگو، داستان زندگی دکتری شاعر با دیدگاههای فلسفی به نام ژیواگو را روایت میکند که در هنگام انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و جنگ داخلی حاکم بر آن، بهدلیل اعتقادات متفاوت و دگراندیشانهای که دارد، تحت تعقیب بلشویکها قرار میگیرد.
رمان تاریخی سروان اثر ماندگار پوشکین، در سال ۱۸۳۶ منتشر شد. شورش پوگاچف هسته اصلی این داستان است. این رمان خاطرات یک اشرافزاده روسی به نام پتر است که به سربازی میرود و در زمان خدمت، به دختر سروانی به نام ماریا دل میبندد و عاشقش میشود. مرشد و مارگاریتا اثری جذاب، خواندنی و تا حدودی نمادین به سبک رئالیسم جادویی از میخائیل بولگاکف است که در زمان استالین اجازه نشر نگرفت.
ساختار این رمان از ۳ قسمت تشکیل شده که در پایان آن، یکی میشوند. در بخش اول شرح واقعه سفر شیطان به مسکو نام دارد که در آن یک سردبیر و یک شاعر در پارک با یکدیگر صحبت میکنند که شخصی به نام ولند (شیطان) به آنها میپیوندد. بخش دوم حاوی داستان به صلیبکشیدن عیسی است و در بخش سوم نیز روایت عشق مرشد به مارگاریتا را مشاهده میکنیم.
بیشتر بخوانید: بهترین کتاب فروشی های تهران
نمایشنامه باغ آلبالو، سه خواهر و ایوانف مرغ دریایی، دایی وانیا و نامههای چخوف از آثار برجسته و درخشان آنتوان چخوف هستند. چخوف را مهمترین نویسنده داستانهای کوتاه نامیدهاند. داستانهای کوتاه او بیش از ۷۰۰ عنوان هستند. تئاتر این نمایشنامهها بارها در کشورهای مختلف و ایران اجرا شده است. بیان جزئیات واقعگرایانه در این آثار، ادبیات قرن بیستم را تحتتاثیر قرار داد.
او برای مجموعه داستان هنگام شام جایزه پوشکین را از فرهنگستان روسیه دریافت کرد. او ۳ داستان بلند به نامهای داستان ملالانگیز، دکتر بیمریض و دوئل دارد. مادر اثر ماکسیم گورکی یک اثر به سبک رئالیسم سوسیالیستی بوده که بهترین منبع برای شناخت دوران تزاری و شروع انقلابهای کارگری است.
داستان درباره زندگی کارگری به نام پاول ولاسف را روایت میکند که در کارخانه ۵۰ سال کارگری کرده و زندگی سختی دارد. پاول با کتابهایی که مطالعه میکند با حقوق کارگران آشنا میشود و مادرش پهلاگی را نیز با این حقایق آشنا میکند. این داستان سیاسی پایان غمانگیزی دارد.
جمعبندی
مطالعه آثار ادبی درخشان و مهم بهترین نویسندگان روس باعث آشنایی با سیاست، وضعیت اجتماعی، فرهنگ و تاریخ این سرزمین و دیدگاههای فلسفی ویژه میشود. ادبیات روسیه دارای آثار شاهکاری است که سالانه در سراسر جهان ترجمه میشوند و مخاطب دارند. آثار ماندگار روانشناختی متعدد نویسنده بزرگی مانند داستایوفسکی، محبوبیت و طرفداران پرشماری در سراسر جهان دارد. روانکاوی دقیق و درست شخصیتها از ویژگیهای مهم و ارزشمند رمان و داستانهای او هستند.
فرصت مطالعه رمان و داستان را هرگز نباید از دست داد، کتابخواندن مجالی برای فراغت از اضطرابها و مشکلات بوده و قدرت تحلیل، سخنوری، حافظه، اعتمادبهنفس و تخیل را توسعه میدهد. مطالعه راهی مفید برای تقویت شخصیت و جلوگیری از ابتلا به آلزایمر شناخته میشود.