یکی از ویژگیهای دانش آموزان موفق این است که هنر مطالعه را میدانند. دانش آموزان در امتحانات مختلف حضور مییابند که در آن بر اساس آموختههایی که از طریق مطالعه کتابهای خاص به دست آوردهاند، ارزیابی میشوند. این بدان معناست که دانشآموزان باید رویکرد صحیحی نسبت به سبک مطالعه داشته باشند که آنها را قادر میسازد از کتابها به اندازه کافی یاد بگیرند و در نهایت به آنها کمک کند تا در امتحانات خود نمره خوبی کسب کنند. هدف از مطالعه ممکن است همیشه آماده شدن برای امتحان نباشد، اما مطمئناً همیشه یادگیری و درک مؤثر از آنچه مطالعه میکنید، مهم است.
برخی از جنبههای مهم مطالعه موثر را در این مقاله از هوش برتر ایرانیان بررسی میکنیم.
تمایل به یادگیری هنر مطالعه
تمایل به یادگیری برای مطالعه سازنده ضروری است. اولین چیزی که یک مطالعه سازنده نیاز دارد، تمایل شما به یادگیری است. به عنوان یک دانشجو، باید به موضوعی که مطالعه میکنید علاقه داشتهباشید. این اولین قدم برای مطالعه موثر است. اگر به مطالعه خود علاقه نداشته باشید، هرگز نمیتوانید به طور موثر مطالعه کنید، حتی اگر هزاران نکته خوب برای مطالعه را یاد گرفته باشید. مطالعه فعالیتی است که نیاز به توجه و تمرکز کامل دارد. وقتی عطش یادگیری داشته باشید، طبیعتاً به آنچه مطالعه میکنید توجه کامل خواهید داشت و کاملاً روی آن تمرکز خواهید کرد.
برخی از دانش آموزان مطالعه خود را بدیهی میدانند؛ دیگران ممکن است مطالعه خود را به عنوان باری بر دوش خود بدانند و بنابراین، آنها فقط به دلیل ترس از شکست در امتحان مطالعه میکنند. وقتی مطالعه خود را به عنوان باری بر دوش خود میبینید و صرفاً برای قبولی در یک امتحان درس میخوانید، ممکن است امتحان را با نمره متوسط بگذرانید، اما هرگز از مطالعه خود سود چندانی نخواهید برد. با این حال، دانش آموزانی که عاشق مطالعه خود هستند، همیشه بالاترین نمره را در امتحان کسب میکنند، اما نکته مهم این است که آنها یادگیری واقعی را تجربه میکنند، زیرا مطالعه را به عنوان باری بر دوش خود نمیدانند، بلکه آن را به عنوان یک فعالیت لذت بخش برای یادگیری میدانند.
درک هدف از خواندن
دومین چیزی که یک دانش آموز باید بفهمد، هدف از خواندن است. خواندن فقط به معنای بر زبان آوردن کلمات یک جمله از یک پاراگراف و اجرای آنها نیست. هر جمله از یک کتاب اطلاعات مهمی دارد. هدف از خواندن، به دست آوردن آن اطلاعات از جمله در حین خواندن آنها است. صرف بیان کلمات یک جمله و عدم درک ایده موجود در هر جمله هیچ مزیتی ندارد. این جملات بدون هدف نوشته نشدهاند. نویسنده این جملات میخواهد ایده یا اطلاعاتی را به صورت هدفمند منتقل کند. این بدان معنی است که دانش آموزان باید هر جمله را با دقت بخوانند تا بتوانند یادگیری واقعی را کسب کنند. به این امر یادگیری مفهومی چیزها گفته میشود که هدف مطالعه مؤثر است.
همیشه باید پاراگرافها را با دقت بخوانید؛ برای برجسته کردن جملاتی که دارای مهم ترین اطلاعات هستند، از یک هایلایتر استفاده کنید. همچنین میتوانید هنگام خواندن پاراگراف، از یک خودکار برای یادداشت برخی از ایدههای مهم در صفحه جداگانه استفاده کنید.
بیشتر دانشآموزان از این نکته استفاده میکنند؛ زیرا فکر میکنند وقتی در حین خواندن پاراگرافهای کتاب، ایدههای مهم را روی کاغذ جداگانه مینویسند، به آنها کمک میکند تا محتوای پاراگرافها را خیلی راحت درک کنند. در ابتدا، وقتی شروع به خواندن به این روش هنر مطالعه میکنید، ممکن است قدرت انتخاب ضعیفی داشته باشید، اما با گذشت زمان، این عادت شما میشود و قدرت چیدن خوبی در شما ایجاد میشود.
هنر مطالعه با تمرکز و توجه
همانطور که قبلا ذکر شد، تمرکز و توجه از عوامل مهم هنرمطالعه هستند.در حین مطالعه باید کاملاً حواستان باشد و روی آنچه مطالعه میکنید متمرکز شوید. هنگام مطالعه، ذهن شما باید از تمام افکار نامربوط دیگر رها شود. به عنوان مثال، شما نباید به فیلمی که دیشب تماشا کرده اید یا مهمانی که قرار است روز بعد در آن شرکت کنید فکر کنید. در همین ترتیب، اگر در اطراف خود حواس پرتیهایی دارید که توجه شما را از مطالعه منحرف میکند، بهتر است ابتدا آنها را حذف کنید.
مثلا، شما صدایی را میشنوید که از یک تلویزیون در اتاق مجاور پخش میشود، بهتر است بروید و آن را خاموش کنید تا بتوانید مطالب مطالعه خود را با دقت کامل بخوانید.
برخی از نکات دیگر برای افزایش تمرکز خوب، داشتن خواب کامل هر شب است. تغذیه سالم؛ روزانه حداقل 30 دقیقه پیاده روی و در حین مطالعه به جای نشستن برای مطالعه برای ساعات طولانی، استراحتهای کوتاه از عوامل موثر بر قدرت یادگیری هستند.
هنر مطالعه با ایجاد سوال در ذهن
وقتی یک پاراگراف را به طور موثر مطالعه میکنید، ذهن شما به طور طبیعی سوالات خاصی را ایجاد میکند.
این ویژگی دانشآموزان باهوش است که سؤالاتی در مورد آنچه میآموزند مطرح میکنند، زیرا میدانند چگونه مطالعه را به بهترین شکل انجام دهند. وقتی چیزی را میخوانید و ذهن شما هیچ سوالی ایجاد نمیکند، این احتمال وجود دارد که آن را به طور واقعی یاد نگرفته باشید هر موضوعی نباید زمینهای برای طرح سوال داشته باشد، اما باید به جنبههای مختلف مطالبی که میخوانید فکر کنید. اگر این کار را انجام دهید، احتمالاً ذهن شما را تحریک میکند تا در مورد آنچه مطالعه میکنید سؤالاتی را مطرح کند. این مهم است زیرا به این ترتیب شما یک چیز را به طور کامل یاد میگیرید و به آنچه یاد میگیرید اطمینان پیدا میکنید.
امکان نیاز به حفظ کردن چند چیز
در حالی که یادگیری مفهومی مهم است، ممکن است چند چیز را نیز در هنگام یادگیری آنها در ذهن خود حفظ کنید. به عبارت دیگر، برخی چیزها به سادگی باید حفظ شوند.
به یاد داشته باشید، منظور من از حفظ کردن، «مجموعه کردن» نیست که رویکردی اشتباه برای یادگیری است.
با این حال، چندین چیز مانند فرمولهای علمی، اصطلاحات خاص، نام مراحل خاص درگیر در یک فرآیند علمی و غیره باید حفظ شوند. آنها به طور کلی بخشی از موضوعات بزرگ هستند. وقتی این موضوعات بزرگ را به صورت مفهومی یاد میگیرید، باید این اصطلاحات خاص، فرمولها و نام مراحل یک فرآیند را در ذهن خود حفظ کنید. بدون حفظ آنها در ذهن، ممکن است نتوانید به یادگیری کامل موضوع بزرگ بپردازید. چاره ای جز حفظ کردن آنها ندارید.
پیشنهاد مطالعه: هوش برتر در مقالهای به بهترین تکنیکهای تقویت حافظه برای درس خواندن و تمام فعالیتهای روزمره شما اشاره کرده است. علاوه بر آن در نوشتار داروی تقویت حافظه چند مکمل و خوراکی تقویتکننده قوی را معرفی کرده است.
بحث در مورد موضوعات آموخته شده
بحث در مورد آنچه که مطالعه کرده اید با دیگران به شما کمک میکند تا با کمال میل بیاموزید. وقتی چیزی را مطالعه میکنید، باید آن را برای کسی (مثلاً همکلاسی، دوست یا یکی از اعضای خانواده خود) روایت کنید. ممکن است لزوماً یک بحث دو طرفه نباشد، اما شما به سادگی آنچه را که یاد گرفته اید، به روشی دوستانه به دیگران بگویید. این میتواند مانند گفتن یک داستان برای کسی یا مانند این باشد که کسی چیزی را که شما چیزی را به کسی آموزش بدهید. این را به عادت خود تبدیل کنید زیرا به شما کمک زیادی میکند. در حالی که در حال بحث در مورد آنچه آموختهایم با دیگران، مغز ما اطلاعات را به گونهای پردازش میکند که به تقویت یادگیری و حفظ آن در مغز برای مدت طولانی تری کمک میکند. این به این دلیل است که یادگیری به یک فرآیند دو مرحلهای تبدیل میشود، ابتدا یادگیری با مطالعه چیزی و سپس یادگیری بیشتر با بحث در مورد آن.
10 نکته برتر درباره علم و هنر مطالعه موثر
دانشآموزان برتر در هر شکل و اندازه و از هر طبقهای هستند. برخی با توانایی درک ایدههای پیچیده متولد میشوند و برخی در طول مسیر آن را به دست میآورند؛ اما همه یک چیز کلیدی مشترک دارند؛ آنها میدانند چگونه به طور موثر مطالعه کنند و از زمان خود بهترین استفاده را ببرند.
استفاده موثر از زمان خود در حالی که پشت میز مطالعه هستید، سنگ بنای عملکرد تحصیلی خوب است و تعادل را در زندگی شما به ارمغان میآورد تا بتوانید وقت خود را صرف انجام کارهای دیگر نیز کنید. ضرب المثل قدیمی “هوشمندانه تر کار کن، نه سخت تر” هرگز به این اندازه مرتبط نبوده است.
۱. محیط مناسبی برای خود انتخاب کنید.
ارزش آن را دارد که چند دقیقه قبل از شروع مطالعه وقت بگذارید تا مطمئن شوید مکانی که انتخاب کرده اید برای انجام کار خوب مناسب است.
اول از همه، هرگز نباید در رختخواب خود مطالعه کنید – این جدایی بین کار و استراحت را در ذهن شما از بین میبرد و در دراز مدت میتواند منجر به افزایش استرس یا اضطراب شود. یک میز پیدا کنید و آن را از هر چیزی که به کاری که انجام میدهید مربوط نمیشود پاک کنید.
۲. هر روز قسمتی از وقت خود را برای مطالعه محدود کنید.
فیلسوف معروف ویل دورانت گفت: «ما همان کاری هستیم که مکررا انجام میدهیم. پس تعالی یک عمل نیست بلکه یک عادت است.» شما میتوانید در مطالعه خود عادت به برتری ایجاد کنید و این با یافتن زمانی در هر روز برای اختصاص دادن به مطالعه شروع میشود.
این به این معناست که هر روز حداقل زمان کمی را برای مطالعه اختصاص دهید تا در روال زندگی شما عجین شود؛ این طول زمان نیست که مهم است بلکه ثبات است.
۳. عناصر حواس پرتی را از فضای مطالعه خود حذف کنید.
اگر میخواهید به طور موثر مطالعه کنید، باید از شر هر چیزی که به طور بالقوه میتواند باعث حواس پرتی شود خلاص شوید. وقتی «در منطقه مطالعه» قرار میگیرید، حتی یک حواس پرتی لحظهای میتواند دقایق ارزشمندی از زمان شما را برای بازگشت ذهنی به جایی که قبلا بود، تلف کند.
بنابراین تلفن خود را خاموش کنید، هر برگه دیگری را که در مرورگر خود به آن نیاز ندارید ببندید، و مطمئن شوید که قبل از شروع مطالعه، یک لیوان آب خورده اید و به حمام رفته اید. همانطور که قبلاً ذکر شد، این مفید است که خانواده خود را در جریان مطالعه قرار دهید تا از ایجاد مزاحمت برای شما جلوگیری کنند.
۴. مطالب جدید را همان روزی که یاد می گیرید مرور کنید.
یکی از دلایلی که معلمان تکالیف تعیین میکنند به دلیل مزایای ذهنی است که از مرور اطلاعات کمتر از 24 ساعت پس از اولین یادگیری آن به دست میآورید.
از دیدگاه روانشناسی اولیه، مغز ما هر روز با مقادیر زیادی دادههای بی فایده بمباران میشود، و این یک تلاش دائمی برای مرتب سازی اطلاعات نیاز دارد که دیگر هرگز از آنها استفاده نخواهیم کرد. یکی از راههایی که میتوانیم به مغزمان بگوییم چیزی را به خاطر بسپارد، تکرار است. به طور خاص، قرار دادن مکرر مغز خود در معرض یک مفهوم، مدت کوتاهی پس از اولین یادگیری، به تقویت سیناپسها در ذهن شما کمک میکند.
۵. از تکنیک های اثبات شده برای بهبود حفظ اطلاعات استفاده کنید.
بخشی از هنر مطالعه موثر، استفاده از تکنیکهایی است که نشان داده شده است مثلا خواندن یادداشتها، یا یک کتاب درسی، تکنیکی نیست که ما توصیه میکنیم! در عوض، چرا تکنیک فاینمن یا تکنیک پومودورو برای یادگیری هنر مطالعه را امتحان نمیکنید؟
۶. روی نقاط ضعف تمرکز کنید.
یکی از عادتهای بد مطالعه که میتوان به راحتی گرفتار آن شد، فقط مطالعه بخشهایی از موضوعی است که قبلاً با آن راحت بودید. عجیب به نظر میرسد، درست است؟ رایج تر از آن چیزی است که فکر میکنید!
این عادت از این نظریه نشأت میگیرد که بهتر است ساعتها و ساعتها مطالعه کنید تا اینکه به طور مؤثر مطالعه کنید. اگر این ایده را قبول کنید، احتمالاً موفقیت خود را با مدت زمانی که پشت میز خود میگذرانید، اندازه گیری میکنید، نه اینکه چقدر یاد میگیرید. ممکن است آن زمان را صرف انجام صدها سوال در مورد موضوعی کنید که با آن آشنا هستید، و همه آنها را به درستی فراگیری کنید. اما بعد از همه اینها، آیا واقعاً بهتر از آنچه بودید هستید؟
به جای هدر دادن وقت خود برای یادگیری انجام کاری که از قبل میدانید، باید از ابتدای جلسات مطالعه خود برای ایجاد یک طرح حمله برای مناطقی که به خوبی نمیدانید استفاده کنید. قسمتهایی از موضوع را که نمیدانید بنویسید تا خود را درگیر کار کنید. برای انجام این کار به تلاش و انرژی ذهنی نیاز است – اما این کار باعث میشود ساعتها از وقت هدر رفتن شما صرفهجویی شود!
۷. در صورت امکان از مقالات گذشته استفاده کنید.
اگر برای موضوعی مطالعه میکنید که میتوانید به برگههای امتحانی گذشته دسترسی داشته باشید، مطمئن شوید که از آنها استفاده میکنید. آنها منبع ارزشمندی هستند و بهترین راه برای بررسی دانش شما در برابر آنچه در امتحان واقعی مورد نیاز است؛ هستند.
۸. مشکلی پیش آمده؟ مطمئن شوید که دلیل آن را می دانید.
هیچ کس دوست ندارد جواب اشتباه بگیرد. اما وقتی در حال مطالعه هستید، یک اشتباه یک فرصت یادگیری است! همانطور که ضرب المثل قدیمی میگوید، تنها اشتباه واقعی این است که از اشتباهات خود درس نگیرید.
عادت بدی که بسیاری از افراد به آن دچار میشوند این است که پس از انجام یک اشتباه خیلی سریعبه کار خود ادامه میدهند. این امر به ویژه اگر فکر میکنید “اشتباه احمقانه” مرتکب شده اید رایج است – این برای همه اتفاق میافتد! اما بهترین اقدام این است که به عقب برگردیم و این اشتباه را تحلیل کنیم. دقیقاً محل وقوع آن را مشخص کنید و یادداشت کنید که چگونه در آینده از آن اجتناب کنید. حتی ممکن است بخواهید دفترچه ای از خطاها را نگه دارید، تا بتوانید در یک نگاه ببینید که در چه مواردی بیشتر مستعد اشتباه هستید.
۹. حتما بخوابید! به اندازه و به موقع!
ما کمی در مورد کار هوشمندانهتر صحبت کردهایم، نه سختتر. وقتی نوبت به زمان بحران میرسد، فدا کردن خواب برای چند ساعت مطالعه بیشتر میتواند وسوسه انگیز باشد.
اولاً، اگر از تکنیکهای هنر مطالعه ما استفاده کردهاید، امیدواریم قبل از امتحان به اندازه کافی آماده شده باشید که نیازی نباشد شب قبل تا دیروقت بیدار بمانید! مهمتر از همه، از دست دادن خواب در واقع تأثیر مضری بر توانایی شما برای تفکر در امتحان خواهد داشت و اغلب ارزش مطالعه اضافی را نخواهد داشت.
اگر در طول یک دوره امتحانی به طور منظم تایم خواب خود را از دست میدهید، احتمالاً عملکرد شما به شدت کاهش مییابد. این بر عملکرد امتحان شما تأثیر میگذارد. بنابراین مطمئن شوید که به اندازه کافی خوابیدید – حداقل 8 ساعت در شب
۱۰. با افرادی که می دانند چه کار میکنند صحبت کنید.
گاهی اوقات، علیرغم تلاشهایتان، میتوانید به خوبی و واقعاً در یک مفهوم گیر کنید. در این مورد، مراجعه به افرادی که میتوانند شما را در مسیر درست راهنمایی کنند، مفید است.
اولین قدم خوب این است که با معلم خود در مدرسه صحبت کنید. به یاد داشته باشید، آنها برای کمک به شما در آنجا هستند، و معمولاً خوشحال خواهند شد که در مورد یک مشکل به شما کمک کنند!
سخن پایانی
دوره کوچینگ مطالعه از اولین و بهترین کورسهای ایرانی است که به هنر مطالعه و یادگیری میپردازد. در این دوره شما علاوه بر یادگیری مهارتهای مطالعه میتوانید با افرادی با اهداف مشابه با خودتان هم آشنا شوید که انگیزه شما را برای رسیدن به هدفتان بیشتر میکنند.