تقریبا همه متخصصان تغذیه روی این نکته به اتفاق نظر رسیدهاند که رشد مغز انسان در سالهای ابتدایی با سرعت بیشتری صورت میگیرد و اگر مواد مغذی مورد نیاز را در دسترس آن قرار ندهیم؛ اتفاقات جبرانناپذیری ممکن است رخ دهد. بهاینترتیب سوال اغلب والدین از پزشکان متخصص این است که برای تقویت حافظه کودکان چه بخورند که روند رشد مغزشان با اختلال مواجه نشود و به خوبی ادامه پیدا کند.
از همین رو در این مقاله از هوش برتر ایرانیان تصمیم گرفتیم 11 مورد از بهترین مواد خوراکی که برای هر کودکی لازم است را بررسی کنیم تا والدین به پاسخ پرسش خود برسند.
تغذیه چه تاثیری روی رشد و عملکرد مغز کودکان دارد؟
تغذیه مناسب نقشی حیاتی در رشد و عملکرد مغز کودکان ایفا میکند. مغز در حال رشد به مواد مغذی مختلفی نیاز دارد تا به طور کامل توسعه یابد و به درستی عمل کند. از موارد تاثیر تغذیه بر عملکرد مغز کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حافظه و تمرکز: یک رژیم غذایی سالم میتواند به بهبود حافظه و افزایش تمرکز در کودکان کمک کند. غذاهایی مانند ماهی، تخممرغ، آجیل و سبزیجات برگ سبز برای تقویت حافظه و تمرکز مفید هستند.
- یادگیری: تغذیه مناسب به بهبود توانایی یادگیری در کودکان کمک خواهد کرد. مصرف غذاهایی مانند ماهی، میوهها، سبزیجات و غلات کامل برای تقویت یادگیری توصیه میشوند.
- رفتار: یک رژیم غذایی سالم شامل میوهها، سبزیجات و غلات کامل برای تنظیم خلقوخو و کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کودک بی تاثیر نیست.
کدام مواد مغذی برای تقویت حافظه کودک ضروری هستند؟
اگر به دنبال پاسخ سوال برای تقویت حافظه کودکان چه بخورند؟ هستید بهتر است اول مواد مغذی و مفید موجود در مواد غذایی را بشناسید!
- اسیدهای چرب امگا 3: این اسیدهای چرب برای ساخت و حفظ سلولهای مغزی ضروری هستند. از منابع خوب امگا 3 میتوان به ماهیهای چرب، گردو، بذر کتان و تخممرغ اشاره کرد.
- ویتامینها و مواد معدنی: ویتامینها و مواد معدنی مختلفی مانند ویتامین A، ویتامین B12، آهن، ید و روی،برای رشد مغز بسیار تاثیر میگذارند. این مواد مغذی در طیف گستردهای از غذاها مانند میوهها، سبزیجات، گوشت، لبنیات و حبوبات یافت میشوند.
- پروتئین: پروتئین برای ساخت و ترمیم بافتهای بدن، از جمله مغز، ضروری است. منابع خوب پروتئین شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخممرغ، لبنیات و حبوبات هستند.
11 خوراکی لازم برای رشد کودکان
زمانی که از خوراکیهای مفید برای حافظه کودکان حرف میزنیم منظورمان کودکانی است بعد از 2 سالگی، دیگر از شیر مادر تغذیه نکرده و مجبورند همه مواد مغذی مورد نیاز خود را از خوراکیها دریافت کنند.
دقت کنید حجم غذا در این بازه سنی به اندازه بزرگسالان نیست و به همین دلیل با افزایش تعداد وعدههای غذایی به 5 یا 6 وعده باید ویتامینها و مواد معدنی را در اختیار کودک قرار داد. همچنین بهتر است به زودی به سراغ داروی تقویت حافظه نروید و ابتدا رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. در ادامه، 11 خوراکی لازم برای رشد کودکان آورده شده است:
تخم مرغ
تخممرغها منبعی عالی از پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی هستند که کودکان بهراحتی میتوانند بخورند. شما میتوانید تخممرغ را با سلیقه خود و مناسب با ذائقه کودکان به روشهای مختلف آماده کنید و اجازه دهید مقداری زیادی ویتامین B12، کولین، سلنیوم و پروتئین که برای رشد مغز و چشم مهم هستند در اختیار سلولهای مغزی کودکتان قرار بگیرند.
ماهی و غذاهای دریایی
مواد غذایی دریایی منبعی عالی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که باعث رشد مغز خواهند شد. مواد مغذی چون پروتئین، روی، ید، ویتامین D و سایر اسیدهای چرب را میتوان به وفور در ماهیها پیدا کرد.
علاوه بر امگا 3 که یکی از عوامل اصلی توسعه حافظه به شمار میرود، ید نیز اصلیترین مادهای است که به کارکرد غده تیروئید کمک میکند و باعث بهبود عملکرد سایر نواحی مغز میشود.
لبنیات
لبنیات مختلف منبعی عالی از کلسیم هستند که برای رشد استخوانها و دندانها مهم است. همچنین ویتامین D، پروتئینها، انواع ویتامین B که در لبنیات وجود دارند؛ رشد بافت مغز و انتقالدهندههای عصبی را به میزان قابل توجهی افزایش میدهند.
سبزیجات
سبزیجات منبعی عالی از ویتامینها، مواد معدنی و فیبر هستند. همچنین آنتیاکسیدانها که میتوانند به محافظت از سلولها در برابر آسیب کمک کنند در انواع سبزیجات بهوفور یافت میشوند.
کاروتنوئیدها و ویتامینهای E و K که در سبزیجات برگی مثل کاهو و کلم دیده شدهاند، نه تنها جلوی آسیب به مغز را میگیرند؛ بلکه منجر به رشد حافظه کودکان خواهند شد.
میوه
در پاسخ به برای تقویت حافظه کودکان چه بخورند بهتر است اولین گزینه ما میوه باشد! میوهها منبعی عالی از ویتامینها، مواد معدنی و فیبر هستند. انواع توتها مثل بلوبری و توتفرنگی که سرشار از آنتیاکسیدانها هستند، سلولها را در برابر آسیب محافظت میکنند.
در مرکبات نیز باید به دنبال فلاونوئیدهایی از جمله هسپریدین و ناری روتین گشت که جریان خون را به مغز افزایش داده و باعث بهبود فعالیتهای عصبی سلولهای مغزی میشوند.
غلات کامل
غلات کامل منبعی عالی از فیبر هستند که برای سلامت گوارش مهم است. همچنین غلات سبوسدار بهعنوان تامین کنندههای انرژی مغز از طرف متخصصان تغذیه به شدت توصیه میشوند. زیرا هیچ یک از اعضای بدن و مخصوصا مغز، نمیتوانند بدون انرژی به فعالیت خود ادامه دهند.
ویتامینهای B متنوعی که در جو و گندم سبوسدار موجودند، باعث آزاد شدن تدریجی گلوکز غلات شده و بهاینترتیب در طولانیمدت انرژی کافی برای شبکههای عصبی را فراهم خواهند کرد.
حبوبات
حبوبات که منبعی عالی از پروتئین، فیبر و ویتامینها و مواد معدنی مثل آهن هستند، عوامل محرک تولید گلبولهای قرمز خون به شمار میروند. فولات و روی موجود در عدس رشد طبیعی در دوران کودکی را تقویت کرده و باعث بهبود عملکرد شناختی مغز میشوند.
آجیل و دانه ها
پروتئین، چربیهای سالم، ویتامینها و مواد معدنی موجود در آجیل و مغزها منبع خوبی از فیبر و مواد مغذی هستند که علاوه بر گوارش، بهبود و توسعه حافظه را تضمین میکنند.
آب
فراموش نکنید که در طول روز در کنار مواد غذایی مختلف به کودکان چند لیوان آب بدهید. هیدراته نگهداشتن بدن به تنظیم دمای بدن، حمل مواد مغذی و دفع مواد زائد کمک کرده و تاثیر زیادی روی شبکههای عصبی و حافظه کودک دارد.
روغن های سالم
روغنهای سالم مانند روغن زیتون و روغن آووکادو منبعی عالی از چربیهای سالم هستند که به رشد و نمو مغز کمک میکنند.
ادویه ها
برخی از ادویهها میتوانند به طور بالقوه به تقویت حافظه و عملکرد مغز کودکان کمک کنند. برای مثال زردچوبه حاوی کورکومین است که یک ترکیب ضد التهابی قوی بوده و باعث محافظت از سلولهای مغزی در برابر آسیب و بهبود حافظه و یادگیری میشود.
همچنین استفاده از مقدار کمی زنجبیل یا دارچین میتوانند به تنظیم قند خون و بهبود عملکرد انسولین کمک کرده و به نوبه خود باعث بهبود حافظه و تمرکز شوند. البته در استفاده از ادویهها باید دقت کنید که از ادویههای تند و تیز که میتوانند برای کودکان مضر باشند، خودداری کنید.
مصرف مکمل ها جهت تقویت رشد ذهنی کودکان
مصرف مکملها برای تقویت رشد ذهنی کودکان موضوعی پیچیده و بحثبرانگیز است. درحالیکه برخی از مکملها ممکن است فوایدی داشته باشند، شواهد علمی کافی برای تایید اثربخشی بسیاری از آنها وجود ندارد. پس بهتر است قبل از قرار دادن مکملها در رژیم غذایی کودکان به چند نکته کلیدی در مورد تقویت رشد ذهنی کودکان توجه کنید:
- قبل از مصرف هرگونه مکمل برای کودکان با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. متخصصان تغذیه کودکان میتوانند در انتخاب مکمل مناسب و تعیین دوز صحیح به شما کمک کنند.
- به دنبال مکملهایی باشید که دارای گواهینامه کیفیت از سازمانهای معتبر باشند.
- مکملها را جایگزین یک رژیم غذایی سالم و متعادل نکنید.
- به یاد داشته باشید که خواب کافی، فعالیت بدنی و تحریک ذهنی در کنار مکملها نیز برای رشد ذهنی کودکان ضروری هستند.
برخی از مکملهایی که ممکن است برای تقویت رشد ذهنی کودکان مفید باشند، عبارتاند از:
- امگا 3: اسیدهای چرب امگا 3 برای رشد و نمو مغز ضروری هستند.
- ویتامین D : ویتامین D برای جذب کلسیم و سلامت استخوانها ضروری است. منابع خوب ویتامین D شامل نور خورشید، ماهیهای چرب و تخممرغ ممکن است به تقویت حافظه و عملکرد مغز کمک کنند.
- منیزیم: منیزیم برای بسیاری از عملکردهای بدن، از جمله عملکرد مغز، ضروری است. از منابع خوب منیزیم میتوان به سبزیجات برگ سبز، آجیل و دانهها اشاره کرد.
- آهن: آهن برای حمل اکسیژن به مغز ضروری بوده و کمبود آهن میتواند منجر به مشکلات یادگیری و حافظه شود. از همین رو اغلب پزشکان اطفال توصیه میکنند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و سبزیجات برگ سبز که سرشار از آهن هستند را در رژیم غذایی کودکان جای دهید.
نکاتی برای تغذیه سالم کودکان
- تنوع: طیف گستردهای از غذاهای سالم از تمام گروههای غذایی را برای کودکتان فراهم کنید تا هیجان چشیدن طعمهای مختلف، انگیزه خوردن غذا را افزایش دهد.
- تعادل: وعدههای غذایی و میان وعدههای متعادل به کودک شما کمک میکند تا تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند.
- مقدار غذا: سعی کنید به مقدار مناسب به کودک خود غذا بدهید تا از پرخوری یا کمخوری جلوگیری کرده باشید.
- الگوهای رفتاری: سبک غذا خوردن اطرافیان به طور مستقیم روی کودک تاثیر میگذارد. پس الگوی رفتاری سالمی در مورد تغذیه به کودک خود نشان دهید.
تقویت حافظه و افزایش تمرکز تاثیر مستقیمی روی قدرت یادگیری کودکان دارند. به همین علت بسیاری از والدین از سنین کودکی و خردسالی نگران تقویت حافظه برای کودکان هستند و میپرسند برای تقویت حافظه کودکان چه بخورند؟ آموزش تندخوانی یکی از تکنیکهایی است که روی تقویت حافظه تاثیر زیادی دارد. برای اطلاع بیشتر به صفحه این آموزش مراجعه کنید.