برای تقویت حافظه جنین چه بخوریم؟

مغز جنین حدوداً 28 روز پس از لقاح شروع به شکل‌گیری می‌کند و جالب است بدانید که فقط 50 درصد از هوش هر فرد ژنتیکی بوده و مابقی تحت تاثیر عوامل محیطی، تربیتی و همچنین رژیم غذایی صحیح در ایام بارداری قرار دارد. به طور کلی تغذیه دوران بارداری عامل مهمی بوده که بر رشد جنین اثرگذار است و اصولاً باید در چنین ایامی مصرف مواد معدنی و ویتامین‌ها افزایش پیدا کند؛ البته امروزه مهم‌ترین نکته تغذیه‌ای مدنظر بسیاری از مادران باردار به این موضوع که برای تقویت حافظه جنین چه بخوریم؟ معطوف شده است. غالب مادران به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند نوزادانی باهوش به دنیا آورند؛ اما آیا چنین امری امکان‌پذیر است؟ اگر بله، چه مواد غذایی می‌تواند در تقویت حافظه جنین موثر باشد؟ با ما در این مقاله از بلاگ هوش برتر ایرانیان همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.

آیا تقویت حافظه جنین امکان پذیر است؟

یکی از تصورات اشتباه در ارتباط با هوش کودک این است که برخی تصور می‌کنند تقویت حافظه صرفاً برای پس از تولد بوده و قبل از آن امکان‌پذیر نیست! این که کودک متناسب با رشد سنی خود و مواجهه با اتفاقات مختلف رفتارهایی متناسب با سن خود نشان می‌دهد، یک امری طبیعی بوده؛ اما باید بدانید که اساس هوش کودک زمانی ساخته می‌شود که او یک جنین است. همین موضوع سبب شده تا ذهن او در دوره جنینی نیز به مراقبت ویژه نیاز داشته باشد. 

به یاد داشته باشید که مادر با تغذیه نامناسب و ناسالم، جنین خود را پس از تولد با اختلالات متفاوتی نظیر تاخیر رشد زبان، تاخیر رشد حرکتی و مواردی از این دست روبه‌رو می‌سازد. برای درک بهتر این واقعیت که تقویت حافظه از ایام جنینی امکان‌پذیر است، در ادامه مراحل رشد طبیعی مغز جنین را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهیم:

همان طور که در مراحل مختلف رشد مغز جنین مشهود است، فعالیت مغز کودک از همان ایام جنینی شروع می‌شود و به همین دلیل است که تقویت حافظه جنین بسیار حائز اهمیت است.

مواد مغذی ضروری در تقویت حافظه جنین

از بهترین مواد مغذی که در تقویت حافظه جنین کاربرد دارند می‌توان به کولین (Cholin)، فولات (همان اسید فولیک یا B9)، آهن، ویتامین D، پروتئین، روی، اسیدهای چرب امگا 3 (مثل DHA)، ید و ویتامین B12 اشاره کرد که شرح تفصیلی برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

• ویتامین D: براساس مطالعات علمی، آن دسته از کودکانی که مادران‌شان در ایام بارداری دچار کمبود ویتامین D بودند، دارای هوش یادگیری ضعیف‌تری هستند و عملاً رشد هوشی و فیزیکی کمتری را در مقایسه با همسالان خود تجربه می‌نمایند. لازم به ذکر است که کمبود این ویتامین در ایام بارداری، احتمال ابتلای کودک به آسم را نیز افزایش می‌دهد. شیرغنی شده با ویتامین D یا مصرف ماهی سالمون گزینه بسیار خوبی برای مادران باردار است.
• اسید فولیک: کولین و اسید فولیک نقش کلیدی را در بسته شدن لوله عصبی جنین ایفا می‌کنند. در صورتی که مادر در دریافت کولین و فولات سهل‌انگاری به خرج دهد، لوله عصبی به خوبی بسته نشده و کودک همواره با ناهنجاری‌های مغزی و نخاعی دست و پنجه نرم خواهد کرد. اسید فولیک را می‌توان از طریق مصرف سبزیجات حاوی ویتامین B9 مثل اسفناج یا مواد غذایی گوشتی مثل جگر دریافت کرد. البته به یاد داشته باشید که مصرف جگر به خصوص در 3 ماه اول بارداری ممنوع است.
• ویتامین E: کمبود ویتامین E در ایام بارداری نیز بر مغز کودک تاثیر منفی می‌گذارد و موجب ایجاد نقص‌هایی در جنین شده و مغز وی به خوبی در لوله عصبی شکل نمی‌گیرد.

به طور خلاصه، رژیم غذایی سالم در طول ایام بارداری تضمین کننده سلامت هوش کودک شما خواهد بود و در این رژیم غذایی حتما باید به صورت متوازن پروتئین، ویتامین، کربوهیدرات، مواد معدنی و چربی‌های سالم وجود داشته باشد. یک زن باردار روزانه باید 300 کالری دریافت کند و رژیم گرفتن برای لاغری یا پرخوری صرفاً به جنین شما آسیب می‌رساند.

بهترین مواد غذایی برای تقویت هوش جنین

حال که متوجه شدید امکان تقویت حافظه جنین وجود دارد و در عمل اساس هوش کودک شما را در ایام پس از تولد شکل می‌دهد، حال باید به این سوال که برای تقویت حافظه جنین چه بخوریم؟ پاسخ دهیم. به طور کلی مواد غذایی که در تقویت حافظه جنین نقش دارند به شرح زیر هستند:

مصرف ماهی 

ماهی‌ها به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا 3 پای ثابت موضوعات تقویت حافظه هستند؛ به طوری که مصرف آن‌ها هم زمانی که فرد در شکم مادر است و هم در زمانی که ایام سالمندی خود را سپری می‌کند، می‌تواند به تقویت حافظه منجر شده و مانع بروز برخی بیماری‌ها و اختلالات شناختی گردد. اسیدهای چرب موجود در گوشت ماهی تاثیرات مثبتی بر روی نورون‌های مغزی می‌گذارند؛ اما توجه داشته باشید که در مصرف این ماده غذایی به سراغ استفاده از ماهی تن، شمشیر ماهی و کوسه که حاوی مقادیر قابل توجهی از جیوه هستند، نروید.

بهترین ماهی‌هایی که می‌توان از گوشت آن‌ها در ایام بارداری کمک گرفت عبارتند از: سالمون و تیلاپیا. این دو نوع ماهی به نسبت دارای درصد جیوه کمتری هستند و با این حال به توصیه پزشکان بهتر است در ایام بارداری بیش از دو بار در هفته، گوشت ماهی مصرف نکنید.

مصرف تخم مرغ

تخم مرغ به دلیل داشتن آهن، اسیدهای چرب امگا و امگا 6 از دیگر مواد غذایی بوده که میل کردن آن می‌تواند به تقویت حافظه جنین کمک نماید؛ علاوه بر اسیدهای چرب، تخم مرغ سرشار از کولین (ویتامین B4) و مواد معدنی ضروری است که این مواد مغذی با میل کردن تخم مرغ به راحتی جذب بدن می‌شوند و همین موضوع سبب شده تا هم در طب سنتی و اسلامی و هم در علم پزشکی نوین به مصرف تخم مرغ در ایام بارداری توصیه شود. مادر باردار مجاز است روزانه حداکثر 2 تخم مرغ آبپز میل کند. 

البته در مصرف تخم مرغ باید مسئله توکسوپلاسموز را جدی بگیرید و از خوردن تخم مرغ و گوشتی که نسبت به سلامت آن اطمینان ندارید، بپرهیزید. زرده خام یا نیم‌پخت تخم مرغ حاوی باکتری‌های بیماری‌زا بوده و به همین علت باید حتما تخم مرغ‌ها را قبل از خوردن کامل بپزید.

مصرف لبنیات

مصرف لبنیات پروبیوتیک راه‌حلی عالی و طبیعی در رساندن کلسیم به بدن و رشد استخوان‌های جنین است. همان طور که گفته شد، ویتامین D نقش حیاتی را در رشد شناختی کودک ایفا می‌کند و مادرانی که در طول ایام بارداری دچار کمبود ویتامین D هستند، عموماً کودکانی با IQ پایین‌تری در مقایسه با سایر کودکان به دنیا می‌آورند. برای تامین اصولی کلسیم و ویتامین D در طول ایام بارداری، بهتر است لبنیات غنی شده با ویتامین D را به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کنید.

ناگفته نماند که محصولات لبنی مثل ماست، پنیر و شیر سرشار از ید و همچنین منابع پروتئینی مورد نیاز برای رشد جنین هستند و کولین موجود در شیر به خودی خود می‌تواند موجب تقویت هوش جنین شما گردد. به یاد داشته باشید که کمبود ید نیز به اندازه کمبود ویتامین D خطرناک است و احتمال ابتلا به معلولیت‌های دستگاه عصبی را در جنین بالا می‌برد.

مصرف آجیل و دانه‌ها

آجیل و دانه‌هایی مثل تخم کدو تنبل، بادام، پسته، دانه چیا، تخمه آفتابگردان و دانه کتان سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 هستند و اگر گیاهخوار هستید و نمی‌توانید گوشت یا ماهی میل کنید، خوردن آجیل می‌تواند در تقویت حافظه جنین شما بسیار مثمر ثمر واقع گردد. به عنوان مثال، بادام حاوی منیزیم، پروتئین، آهن، ویتامین E، امگا 3، امگا 6 و امگا 9 است و مصرف روزانه یک مشت بادام می‌تواند هوش جنین‌تان را به شدت تقویت نماید. 

تخم کدو نیز سرشار از روی بوده و این ماده غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان می‌تواند تاثیرات خوبی بر روی رشد ساختار مغز و پردازش شناختی داده‌ها داشته باشد. اگر به دنبال آن هستید که یک کودک باهوش به دنیا آورید از گردو، بادام هندی، کشمش و مواد غذایی مثل موارد یاد شده را حتماً به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید.

آشنایی با ۵ راهکار برای تقویت حافظه 

مصرف میوه و سبزیجات تازه

میوه‌ها و سبزیجات از جمله مواد غذایی دیگری هستند که در تقویت حافظه جنین تاثیر مثبت می‌گذارند؛ البته به شرطی که کلیه سبزیجات و میوه‌ها را پیش از میل کردن به خوبی بشورید. از جمله میوه‌ها و سبزیجاتی که در ایام بارادی به میل کردن آن‌ها توصیه شده، عبارتند از:

• اسفناج: اسفناج سرشار از ید، فولات و اسید فولیک است و مصرف صحیح آن می‌تواند به باهوش‌تر شدن جنین کمک کند. البته اسفناج را نباید آب‌پز کنید؛ بلکه بهتر است این نوع سبزیجات را بر روی حرارت متوسط و صرفاً برای 5 دقیقه بپزید. حرارت زیاد موجب تخریب مواد مغذی موجود در اسفناج می‌گردد. 
• موز: موز سرشار از اسید فولیک بوده و همان طور که در مطالب پیشین به آن اشاره شد، این ماده مغذی مهم‌ترین ماده برای رشد مغز جنین در ایام بارداری به شمار می‌رود.
• انواع توت: انواع میوه‌هایی که در دسته توت‌ها قرار گرفته‌اند مثل توت فرنگی، تمشک و بلوبری به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان و مواد مغذی فولات و ویتامین B6 به نوعی ابرغذا به شمار رفته و می‌توانند در تقویت حافظه جنین موثر باشند.
• سبزیجات برگ‌سبز: سبزیجات برگ سبز نظیر کلم، کلم پیچ، کلم بروکلی و کاهو دارای مقدار قابل توجی ترکیبات زیست فعال هستند که می‌توانند منجر به بهبود توانایی‌های شناختی جنین گردند.
• زغال اخته: زغال اخته به دلیل داشتن آنتی اکسیدان بر بهبود حافظه تاثیر گذاشته و با آسیب رسانی به رادیکال‌های آزاد به تقویت حافظه کمک می‌کند.
• پرتقال: پرتقال سرشار از ویتامین C بوده و جالب است بدانید که تحقیقات علمی اخیر ثابت کرده است که کمبود ویتامین C در رژیم غذایی فرد باردار تاثیرات منفی بر روی عملکرد شناختی و رشد مغز جنین دارد.

خوردن گوشت

گوشت قرمز نیز از جمله مواد غذایی دیگری بوده که در تقویت حافظه جنین تاثیر مثبت دارد. گوشت به دلیل داشتن روی، آهن و ویتامین B12 در رشد مغز جنین اثرگذار است. توجه داشته باشید که روی موجود در گوشت در شکل‌گیری بخشی از DNA مهم بوده و به عنوان یک انتقال‌دهنده عصبی عمل می‌کند. گوشت حاوی ماده‌ای به نام نیاسین (B3) نیز می‌باشد که این ماده از قابلیت بهبود عملکرد شناختی برخوردار است. 

ممنوعه‌های رژیم غذایی مادر باردار

همان طور که مصرف مواد غذایی گفته شده در فوق می‌تواند به تقویت حافظه جنین شما کمک کند؛ اما اگر برخی نکات کلیدی را در ارتباط با آن‌ها رعایت نکنید، ممکن است سلامتی جنین خود را به خطر اندازید. این نکات به شرح زیر است:

• گوشت باید به خوبی پخته شود و از مصرف گوشت خام یا نیم‌پز جداً خودداری کنید.
• سبزی‌ها و میوه‌ها را پیش از میل کردن به خوبی بشویید.
• از مصرف مواد دارای کافئین بپرهیزید.
• از مصرف محصولات لبنی که پاستوریزه نیستند دوری کنید.

نکات موثر در تقویت حافظه جنین

در کنار داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام برخی اعمال می‌تواند تاثیر مثبتی در تقویت حافظه جنین داشته باشد که این نکات عبارتند از:

• گوش دادن به موسیقی بی‌کلام و آرام: نت‌های موسیقی تاثیر خوبی بر رشد هوش و پرورش خلاقیت دارند. گوش دادن به موسیقی‌های آرام و کلاسیک (بدون هدفون) می‌تواند به تقویت هوش میان‌شناختی جنین کمک کند.
• دور از استرس و داشتن استراحت کافی: استرس نه تنها تاثیر منفی بر روی شخصیت جنین شما خواهد داشت بلکه مانع توسعه سلول‌های مغزی شده و منجر به تولد نوزادانی با IQ پایین می‌شود. تا حد امکان در ایام بارداری از موقعیت‌های استرس‌زا به دور باشید.
• صحبت کردن با جنین: جنین از همان ایام قابلیت درک دارد و حتی می‌تواند برخی صداها و ناراحتی مادر را تشخیص دهد. اگر می‌خواهید کودکی باهوش داشته باشید، بهتر است در ایام بارداری با او حرف بزنید. خواندن کتاب با صدای بلند، صحبت کردن از اتفاقات روزمره و مواردی از این دست، ذهن او را برای ورود به چنین دنیای آماده‌تر می‌کند.
• دوری از مصرف مواد مخدر: اعتیاد به مواد مخدر، به ویژه هروئین می‌تواند ضریب هوشی نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. آن دسته از مادرانی که در ایام بارداری درگیر اعتیاد هستند، کودکانی معتاد به دنیا می‌آورند که دارای علائم ترک اعتیاد است و این مسئله می‌تواند موجب بروز اختلال رفتاری و اجتماعی در کودک شده و حتی آن را به کام مرگ بکشاند.
• انجام ورزش مناسب بارداری: ورزش‌های سبک و ویژه ایام بارداری موجب افزایش جریان خون در رحم شده و بدین شکل مواد مغذی بهتر از قبل به جنین می‌رسد. ناگفته نماند که ورزش کردن موجب ترشح هورمون اندورفین در بدن شده که این هورمون نیز در رشد مغز جنین موثر است.

بهترین مواد غذایی برای تقویت هوش جنین

با توجه به این واقعیت که هوش فرد از همان ایام جنینی شکل می‌گیرد و جنین در طول ایامی که در شکم مادر است تا حدودی می‌تواند به درک شناختی دست پیدا کند، تقویت حافظه از همان ایام جنینی به یک امر مهم تبدیل می‌شود. به همین علت ما در این مقاله تلاش نمودیم تا شما را با آنچه که مصرف آن‌ها در تقویت حافظه جنین موثر است، بیشتر و بهتر آشنا کنیم. همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، مهم‌ترین نکته در تقویت حافظه جنین این است که مادران باردار، در طول ایام بارداری خود توجه ویژه‌ای به مسائل بهداشتی و سلامت خود داشته و از یک رژیم غذایی سالم که حاوی پروتئین، آهن، ویتامین‌های گروه B، ویتامین D، روی و ویتامین E است پیروی کنند. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با تقویت حافظه جنین سوالی دارید که پاسخ آن را در مطالب فوق پیدا نکرده‌اید، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.

سوالات متداول

آیا مصرف الکل در طول ایام بارداری بر روی هوش جنین تاثیر می‌گذارد؟

مصرف الکل، کشیدن سیگار و مصرف مواد مخدر موجب تولد نوزادانی با انواع نقص‌های مادرزادی می‌شوند و جداً باید از آن‌ها در طول ایام بارداری خودداری کرد.

آیا مصرف شکلات تلخ موجب تقویت حافظه جنین می‌شود؟

مصرف 1 الی 2 تکه شکلات تلخ در طول روز به دلیل داشتن روی، آهن و منیزیم برای هوش جنین مفید است؛ اما مصرف بیش از حد آن به دلیل داشتن کافئین ممنوع است.

غذاهای ممنوعه در ایام بارداری کدامند؟

نوشیدنی‌های کافئین‌دار، فست‌فودها، سوسیس و کالباس، غذاهایی که مدت زمان زیادی از زمان پخت آن‌ها گذشته و غذاهای دارای نمک زیاد.