مینیمالیسم دیجیتال چیست و چه کاربردهایی دارد

اگر الان سال ۸۹ بود و دوستتان به شما می‌گفت به زودی باید برای تاکسی گرفتن هم اپلیکیشنی نصب کنید واکنش شما به او چه خواهد بود؟ احتمالا فکر می‌کنید که او زیادی فیلم‌های علمی تخیلی نگاه می‌کند. چنین فکری خیلی هم بیراه نبوده است. در واقع ده سال پیش کمترکسی تصور می‌کرد روزی ما مجبور باشیم برای تاکسی گرفتن از اپلیکیشن‌ها استفاده کنیم. چرا که این کار برای ما بسیار ساده به نظر می‌‎رسید. اما امروز این کار حتی از چیزی که قبلا بود هم ساده‌تر شده است. تکنولوژی در طول سال‌های گذشته به سرعت جای خودش را در زندگی ما باز کرده است. اما سوال اینجاست، چگونه می‌توانیم استفاده خود از وسایل دیجیتال مثل گوشی تلفن همراه و یا فضای مجازی را مدیریت کنیم؟ مینیمالیسم دیجیتال یک سبک زندگی است که امروز قصد داریم در مورد آن و نقشش در کنترل استفاده از تکنولوژی صحبت کنیم.

مینیمالیسم دیجیتال چیست؟

زندگی در قرن بیست و یکم به اندازه کافی برای ما مشغولیات ذهنی را به همراه دارد. استفاده از تکنولوژی هم اگرچه در ابتدا برای راحتتر کردن زندگی ما بوده است، اما حالا باعث شده که بسیاری از ما به استفاده از تکنولوژی وابسته شویم. این موضوع خود موجب از دست رفتن تمرکز ما در حین انجام کارهای روزانه می‌شود. حال اگر ما یاد نگیریم چگونه در این دنیای شلوغ تمرکز خود را حفظ کنیم و تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر تمرکز را خنثی کنیم، فرصت رشد و پیشرفت را از خود دریغ کرده‌ایم. همانطور که گفتیم مینیمالیسم دیجیتال (Digital Minimalism) یک سبک و روش زندگی است که به ما کمک می‌کند تا استفاده هدفمند و صحیحی از دنیای مجازی داشته باشیم. بیایید نگاهی به تعریف مینیمالیسم دیجیتال از زبان کل نیوپورت بیاندازیم:

” مینیمالیسم دیجیتال فلسفه‌ای است که به شما یاد می‌دهد تا با به چالش کشیدن هر رفتار یا ابزار دیجیتال، بفهمید کدام از آن‌ها بیشترین ارزش را به زندگی شما اضافه می‌کند. به بیان دیگر شما با مینیمالیسم دیجیتال یاد می‌گیرید که چگونه استفاده خود از ابزارهای دیجیتال را هدفمند و مدیریت کنید.”

پیروی از این سبک زندگی صرفا به معنای کنار گذاشتن فضای مجازی و ابزارهای دیجیتال نیست. در واقع شما با استفاده از آن مشخص می‌کنید که برای استفاده از هر ابزار و برنامه‌ای چقدر زمان بگذارید.

اهمیت مینیمالیسم دیجیتال

همانطور که گفتیم اتفاقاتی که در اطراف ما می‌افتند می‌توانند به سادگی موجب از دست رفتن تمرکز ما شوند. چنین چیزی زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بفهمیم با آستانه تمرکز (بیشترین زمانی که یک فرد می‌تواند متمرکز باقی بماند) در قرن بیست و یکم به زیر ۱۰ دقیقه رسیده است. این یعنی به طور متوسط هر ده دقیقه یکبار چیزی وجود دارد که می‌تواند حواس شما را پرت کند. یکی از همین عوامل حواس پرت کن هم بدون شک گوشی تلفن همراه شماست.

جالب اینجاست که بدانید حواس پرتی توسط تلفن همراه بسیار ساده‌تر اتفاق می‌افتد. باور نمی‌کنید؟ اگر همین الان که در حال مطالعه این مقاله هستید، پیامی را در گوشی تلفن همراه خود دریافت کنید، چقدر احتمال دارد که بلافاصله گوشی خود را چک کنید؟ تقریبا ۹۹ درصد! همین کافی است که شما تلفن خود را برداشته، به پیام پاسخ دهید، و هوس کنید که سایر پیام‌ها، کانال‌ها و پیج‌ها را نیز چک کنید تا ببینید چه مطالب جدید دیگری برای شما ارسال شده است.

در چنین شرایطی و در خوشبینانه ترین حالت، یکباره متوجه می‌شوید که یک ساعت گذشته و شما در طول این یک ساعت به گشت‌و‌گذار در فضای مجازی مشغول بوده‌اید. آنهم بدون آنکه واقعا قصدش را داشته باشید. این وابستگی بیش از حد به فضای مجازی به یک اعتیاد در بین افراد تبدیل شده و زندگی ما را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. اما همانطور که گفتیم، شما می‌توانید به کمک مینیمالیسم دیجیتال تا حد زیادی این وابستگی را درمان کنید.

با شرکت در دوره ذهن متمرکز اصول مینمالیسم دیجیتال را فرا خواهید گرفت.

۳ باور غلط در مورد تکنولوژی

اما چه چیزهایی موجب اعتیاد و وابستگی ما نسبت به فضای مجازی می‌شود؟ در این قسمت ۳ باور غلط مردم را بررسی می‌کنیم که در طول زمان موجب وابستگی ما به استفاده از فضای مجازی و اینترنت می‌شود.

۱- استفاده از تکنولوژی اجتناب ناپذیر است

البته که تکنولوژی و استفاده از آن به بخشی از زندگی ما تبدیل شده است، اما آیا تمام زمانی که ما در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت می‌گذرانیم مفید است؟ آیا همه این زمان صرف کارهایی می‌شود که اگر انجام ندهیم آینده ما به خطر میفتد؟ متاسفانه اولین باور غلط این است که ما فکر می‌کنیم هرکاری را باید با ابزارهای تکنولوژی انجام دهیم و در غیر اینصورت نمی‌توانیم از پس آن بربیاییم. در صورتی که واقعا اینطور نیست. چنین طرز فکری باعث می‌شود که استفده از تکنولوژی به بخشی از عادات روزانه ما تبدیل شود. در چنین شرایطی دیگر استفاده از تکنولوژی یک انتخاب نیست، بلکه اجباری است که ما به غلط برای خود درست کرده‌ایم.

برای مقابله با این طرز فکر باید یاد بگیریم که چه ابزارهایی برای ما مهم و حیاتی هستند و در صورت لزوم (و نه از روی عادت) از آن‌ها استفاده کنیم. به بیان دیگر استفاده ما از ابزراهای دیجیتال باید بر مبنای انتخاب‌های ما باشد، نه بر اساس عاداتی که خودمان به خود تحمیل کردیم. مینیمالیسم دیجیتال با کمک به مدیریت ذهن باعث می‌شود که ما در استفاده از ابزارهای دیجیتال هوشمند عمل کنیم. 

۲- فضای مجازی محلی سرگرم کننده است

این ادعا و باور شاید در نگاه اول درست به نظر برسد، اما اگر کمی در آن عمیق شویم متوجه خواهید شد که تا چه اندازه می‌تواند مخرب باشد. یکی از دلایل مهمی که مردم در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام عضو می‌شوند همین سرگرم شدن است. ما هر وقت که از چیزی عصبی یا ناراحت هستیم و می‌خواهیم احساس بهتری به زندگی و خودمان پیدا کنیم به سراغ این شبکه‌های اجتماعی می‌رویم. در واقع گوشی تلفن همراه ما به محلی تبدیل شده که احساسات، امید و خبرهای خوش همگی در آن نفته‌اند. جایی که ما در آن به دنبال منجی می‌گردیم. غافل از اینکه اثرات بلند مدت این کار به شدت برای ما مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند.

تحقیقات نشان داده‌اند زمانی که ما صرفا برای فرار از یک فکر یا هرچیزی که ما را آزار داده است، به چیزهایی مانند همین شبکه‌های اجتماعی پناه میبریم، در واقع فقط برای مدت کوتاهی ذهن خود را از این تفکرات رها کرده‌ایم. در صورتی که این احساس در ناخودآگاه ما باقی می‌ماند و می‌تواند آثار مخربی را در طولانی مدت بر جای بگذارد. به جای اینکار شما باید ریشه ناراحتی خود را پیدا کنید و راه حلی برای آن بیابید. پناه بردن به فضای دیجیتال تنها وابستگی شما را به آن افزایش می‌دهد.

همچنین بخوانید: درمان عدم تمرکز و حواس پرتی

۳- فضای مجازی می‌تواند جایگزین فضای حقیقی شود

اگر چه گسترش اینترنت امکانات زیادی مانند تماس‌های تصویری، چت کردن و چیزهایی از این دست را برای ما فراهم کرده است، اما تمام این امکانات باعث شده که ما به مرور زمان از دنیای واقعی دور شویم. اگر باورتان نمی‌شود به سوالات زیر فکر کنید:

• چه لحظاتی کوچک و زیبایی از زندگی را صرفا به خاطر مشغول بودن در فضای مجازی از دست داده‌ایم؟
• چند بار لذت خوردن یک غذای خوشمزه را به عکس گرفتن از آن ترجیح داده‌ایم؟
• چند بار به جای تماس گرفتن یا حتی رفتن به ملاقات کسی، یک پیام خسک و خالی برای او فرستاده و تولدش را تبریک گفتیم.

حقیقت این است که برخلاف تصور ما، در خیلی از این موارد، استفاده از تکنولوژی زمان بیشتری را از ما خواهد گرفت. به مورد آخر فکر کنید. آیا امکان دارد به اینستاگرام بروید و بدون چک کردن تمام پست‌های جدیدی که برای شما آمده، تولد دوستتان را تبریک بگویید؟ مینیمالیسم دیجیتال به شما نشان می‌دهد که اشتباهاتی از این دست نه تنها در زمان شما صرفه جویی نمی‌کنند، بلکه باعث می‌شوند وقت بیشتری را صرف چنین کارهایی کنید.

مینیمالیسم دیجیتال؛ جمع بندی

تکنولوژی با تمام فواید و امکاناتی که در اختیار ما گذاشته، خیلی وقت‌ها هم باعث از دست دادن تمرکز ما شده است. در این مقاله سعی کردیم شما را با مینیمالیسم دیجیتال آشنا کنیم. این سبک زندگی به شما کمک خواهد کرد تا استفاده هدفمند و صحیحی از اینترنت و فضای مجازی داشته باشید. برای آشنایی بیشتر با روش‌های افزایش تمرکز حواس می‌توانید مقاله تمرکز بی‌نهایت را مطالعه کنید.