بی حوصلگی در درس خواندن ، دلایل و نحوه پیشگیری

یکی از بزرگترین عواملی که ممکن است موجب شکست ما در تحصیل و کار شود، بی حوصلگی در درس خواندن یا تنبلی درس است. این اتفاق زمانی می‌افتد که ما میلی به درس خواندن نداریم و نمی‌توانیم به خوبی مطالبی که مطالعه می‌‎کنیم را یاد گرفته و به خاطر بسپاریم. این موضوع معمولا به دلیل آشنا نبودن ما با روش های مطالعه و یادگیری اتفاق می‌افتد. ما در این مقاله برای شما تعدادی از اشتباهات معمول که موجب حوصله نداشتن شما هنگام مطالعه می‌شوند را آورده ایم و با دادن راه حل مناسب برای هر کدام، سعی کرده‌ایم این مشکل را برای شما حل کنیم. پس اگر شما هم به دنبال حل این مشکل هستید، این مقاله را از دست ندهید.

نداشتن هدف، اولین عامل بی حوصلگی در درس خواندن

اولین عاملی که می‌تواند از بی حوصلگی شما در هنگام درس خواندن جلوگیری کند، داشتن هدف است. بارها در مورد اهمیت اهداف صحبت کرده‌ایم و اینکه هدف گذاری تا چه اندازه می‌تواند باعث افزایش انگیزه در درس خواندن شود. اما اینبار می‌خواهیم از  دریچه‌ای دیگر به اهداف و تاثیر آن‌ها نگاه کنیم.

هدفمند بودن باعث می‌شود که شما بخشی از مسیر خود را بشناسید. حال اگر بتوانید به خوبی این به اهداف برسید، انرژی مثبت و انگیزه و اشتیاق مضاعفی درون خود حس خواهید کرد. اما این انگیزه به همین جا ختم نمی‌شود. رسیدن به اهداف صرفا به تیک زدن آنها در چک لیست یا برنامه مان ختم نمی‌شود. در واقع زمانی که ما موفق می‌شویم یکی از اهداف خود را به دست آوریم، رشد و پیشرفتی که در طول مسیر رسیدن به این هدف حاصل شده هم از اهمیت زیادی برخوردار است.

پس فراموش نکنید که هدف داشتن صرفا به این معنا نیست که “امروز میخوام ۲۰ صفحه از این کتاب رو بخونم!”، بلکه اهمیت هدف ها در پیشرفتی است که پس از رسیدن به آنها حاصل می‌شود. پس به مسیر هم به اندازه‌ی مقصد دقت کنید.

فقط یک مطلب را مطالعه می‌کنید!

البته این نکته معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که ما از قرار است برای امتحاناتی مثل کنکور آماده شویم. بسیاری از شما شاید این شرایط را تجربه کرده باشید که کل یک روز را به مطالعه کردن درس خاصی مثل فیزیک یا شیمی اختصاص دهید. اما آیا این کار درست است؟

پاسخ این پرسش خیر است. باز هم می‌پرسید چرا؟ مغز ما علیرغم تمام توانایی های فوق‌العاده‌ای که دارد، بعد از انجام مداوم یک کار خسته شده و نمی‌تواند آن را با همان کیفیت سابق ادامه دهد. این همان اتفاقی است که زمانی که شما تصمیم می‌گیرید کل روز را به مطالعه یک درس بپردازید برایتان می‌افتد.

برای مقابله با این مشکل کافیست طوری برنامه‌ریزی کنید که هر روز بخش‌های مختلف کتابهای متفاوت را مطالعه کنید. این یعنی مثلا بعد از مطالعه شیمی، به سراغ ادبیات بروید یا بعد از فیزیک کمی زبان مطالعه کنید. تغییر موضوع علاوه بر افزایش کیفیت مطالعه، به شما کم می‌کند تا در هنگام درس خواندن دچار بی حوصلگی نشوید.

نداشتن استراحت کافی از عوامل بی حوصلگی در درس خواندن

اگر شما هم در حین مطالعه دچار تنبلی و بی حوصلگی می‌شوید، احتمالا به استراحت کردن اهمیت نمی‌دهید. خوب نخوابیدن در شب می‌تواند شما را در طول روز خسته کند. حال وقتی به سراغ درس خواندن بروید، این خستگی در شما چند برابر خواهد شد. بدین ترتیب خیلی زود خسته شده و دست از درس خواندن می‌کشید.

اما دومین نوع استراحت نکردن، حین مطالعه اتفاق می‌افتد. خیلی از افراد تصور می‌کنند که داشتن استراحت‌های کوتاه مدت حین درس خواندن، باعث کاهش بازده آنها خواهد شد. استدلال آنها هم این است که در این مدت زمانی می‌توانند حداقل یک سوال را یاد بگیرند و احتمالا در امتحان آن را پاسخ دهند. غافل از اینکه آنها سخت در اشتباهند. دلیل آن هم این است که مغز ما همانطور که به تغییر موضوع نیاز دارد، به زمان‌هایی برای استراحت در هنگام مطالعه هم نیاز دارد.

بهترین روش برای دور زدن این نوع از بی حوصلگی در درس خواندن این است که زمانهایی را برای استراحت در بین مطالعه در نظر بگیریم. هر یک ساعت یک بار ۱۰ تا ۱۵ دقیقه را به استراحت کردن اختصاص دهید. این کار باعث می‌شود که مغز ما مدام انرژی خود را بازیابی کند و در نتیجه بهتر از قبل مطالب و اطلاعات را پردازش و ثبت کند. علاوه بر این سعی کنید در هر شبانه روز (به خصوص شب ها) بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابید تا سلامت مغز خود را نیز تامین کرده باشید.

با مطالعه مقاله تاثیر خواب بر یادگیری از نقش خواب در افزایش قدرت یادگیری خود مطلع شوید. 

از مطالعه فعال چیزی نمی‌دانید

برخی افراد در هنگام مطالعه فقط متن کتاب را می‌خوانند. این یعنی نه کاغذی برای یادداشت کنار دست خود دارند و نه با خودکار یا ماژیک کلمات کلیدی و بخش های مهم را مشخص می‌کنند. این یکنواخت بودن روند مطالعه باعث خواهد شد که خیلی زود خسته شوند و تنبلی درسی حاصل شود.

اما به کمک مطالعه فعال می‌توان این مشکل را برطرف کرد. مطالعه فعال یعنی اینکه شما در حین مطالعه و درس خواندن صرفا متن کتاب را مطالعه نکنید، بلکه از ابزارهایی مثل مداد و ماژیک برای یادداشت برداری و یا نقشه کشی ذهنی بهره ببرید.

برای اینکه یاد بگیرید به کمک مطالعه فعال بی حوصلگی در درس خواندن را برطرف کنید، بهتر است که حتما قبل از شروع مطالعه یک دفترچه یادداشت و یا تعدادی کاغذ برای یادداشت برداری کردن مطالب مهم کنار خود بگذارید. سعی کنید بعد از پایان هر بخش یکبار به نوشته ها و یادداشت های خود نگاهی بیاندازید و آنها را یکبار درون ذهن خود به خوبی مرور کنید. هرچه این کار را بیشتر به زبان خودتان انجام دهید، یادگیری و به خاطر سپردن آن آسانتر خواهد بود.

بازی با گوشی و بی حوصلگی در درس خواندن

همانطور که در ابتدای حرفمان گفتیم، درس خواندن برای بسیاری از ما کاری خسته کننده و حوصله سر بر به حساب می‌آید. حال اگر این کار به ظاهر خسته کننده را در حالی انجام دهید که یک وسیله سرگرم کننده جلوی چشممان وجود دارد، احتمالا این خستگی بیشتر از گذشته به چشم می‌آید.

 قطعا گوشی موبایل شما و دنیای اینترنت و بازی‌ها جذابیت بیشتری نسبت به درس خواندن برای شما خواهد داشت. به همین دلیل هم اگر در حین درس خواندن به گوشی خود نگاه کنید، احتمالا خیلی زودتر از آنچه فکرش را می‌کنید بی حوصلگی در درس خواندن به سراغ شما خواهد آمد. چرا؟ به خاطر تضاد عجیبی که بین گوشی و سرگرمی و مطالعه وجود دارد.

برای اینکه از شر وسوسه گوشی خود رها شوید، بهتر است که قبل از شروع مطالعه ان را درون کشو یا هرجایی دور از دسترس خودتان انجام دهید. بدین ترتیب شما حداقل کمتر وسوسه خواهید شد که به سراغ گوشی بروید. اما اگر مجبورید برای مطالعه از گوشی و تبلت خودتان استفاده کنید، سعی کنید برنامه‌های اضافی و حواس پرت کن را از آن پاک کنید. این ترفند به ظاهر ساده نه تنها در هنگام درس خواندن، بلکه به طور کلی در زندگی روزمره نیز به شما کمک خواهد کرد.

یار و یاور ندارید!

مطالعه کردن به تنهایی گرچه ممکن است حوصله شما را سر ببرد و یا موجب تنبلی درسی شما شود، اما اگر این کار را به صورت گروهی انجام دهید، تجربه فوق‌العاده‌ای خواهد بود. البته به شرط اینکه گروه خوبی داشته باشید! برای بهتر متوجه شدن این موضوع یکی از اتفاقاتی که خودم تجربه کردم را با شما به اشتراک می‌گذارم.

هنگامی در دوره کارشناسی تحصیل می‌کردم، هنگام درس خواندن در شب امتحان شعر انگلیسی، تصمیم گرفتیم همگی بخش‌هایی را مطالعه کنیم و هر یک ساعت یکبار با هم نظراتمان را به اشتراک بگذاریم. این کار باعث شد که هر ۶ نفر ما به خوبی برای این امتحان آماده شده و در آن نمرات خوبی بگیریم. آن هم بدون اینکه بی حوصلگی در درس خواندن سراغمان بیاید. این روش آنقدر جالب و جذاب بود که هم اتاقی هایمان که دانشجوی رشته مهندسی بودند هم بعد ها از آن برای مطالعه برخی دروس خودشان استفاده کردند.

دلیل اصلی اینکه درس خواندن گروهی می‌تواند به ما بیشتر کمک کند و جلوی تنبلی را بگیرد این است که با این کار شما علاوه بر اینکه یکبار مطالبی که خودتان مطالعه کرده‌اید را دوباره تکرار و مرور می‌کنید، نظرات و پیشنهادات دوستان خود را هم شنید و در صورت اشکال داشتن آنها را برطرف می‌کنید.

با جایزه دادن به خودتان، می‌توانید بی حوصلگی در درس دادن را رفع کنید

فرقی ندارد که ما چند ساله هستیم. پیر یا جوان، مرد یا زن، ما همیشه از هدایا استقبال می‌کنیم. به همین دلیل هم بهتر است برای اینکه راندمان کاری خود را بالا ببرید، بعد از اینکه هدف‌گذاری انجام دادید، یک سیستم پاداش هم برای خود طراحی کنید.

دلیل این کار افزایش انگیزه ما برای درس خواندن است که به شدت می‌تواند در مقابله با بی حوصلگی در درس خواندن به ما کمک کند. میل به جایزه گرفتن همیشه می‌تواند شما را مثل یک شارژر باتری پر انرژی نگه دارد. اما این جایزه‌ها چه چیزی می‌توانند باشند؟

بهترین چوایز آنها هستند که هم ارزان هستند و هم سریع. این یعنی جوایزی که برای بدست آوردن آنها نیاز نیست زیاد هزینه کنید و علاوه بر آن تهیه کردن آنها هم چندان مشکل نیست. برای مثال اگر به نسکافه یا چای علاقه دارید، حتما بعد از انجام یک بخش از کارهایتان به خودتان یک لیوان نوشیدنی گرم هدیه بدهید. نگاه کردن یک قسمت از سریال مورد علاقه تان و یا پیام دادن به کسی که دوستش دارید هم می‌تواند همان جایزه ای باشد که شما را از بی حوصلگی در هنگام درس خواندن دور می‌سازد.