مقابله با بیش از حد فکر کردن و افکار اضافی در7 گام!

برای همه ما پیش آمده است که بیش از حد به چیزهای مختلف فکر کنیم. از امتحانی که در پیش داریم گرفته تا پروژه ای که باید آنرا هرچه زودتر تحویل دهیم. اما نکته غم انگیز در مورد این اتفاق این حقیقت این که بیش از حد فکر کردن به موضوعات مختلف نه تنها به ما کمک نخواهد کرد، بلکه باعث افزایش استرس و از دست رفتن تمرکز هم خواهد شد. در حالی که استفاده از چند راهکار ساده و کاربردی به شما در افزایش تمرکز و کنترل ذهن کمک خواهند کرد. پس اگر برای خلاصی از افکار مزاحم و اضافی به دنبال این راهکارها هستید این مقاله از هوش برتر ایرانیان را از دست ندهید.

بیش از حد فکر کردن چه دلیلی دارد؟

شاید باورتان نشود اما بیش از حد فکر کردن معمولا باعث به وجود آمدن آسیب های مغزی هم خواهد شد. اما به طور کلی ۳ نوع طرز فکر هستند که باعث به وجود آمدن افکار اضافی در ذهن ما خواهند شد که عبارتند از:

• توهم اینکه با این کار ما دید بهتری نسبت به کاری که قرار است انجام بدهیم پیدا خواهیم کرد.
• با این کار ارتباط بهتری با احساسات خود برقرار خواهیم کرد که این به ما کمک می‌کند.
• با فکر کردن بیش از حد قادر خواهیم بود که در موقعیت های حساس عملکرد بهتری داشته باشیم.

عوارض بیش از حد فکر کردن

تفکر بیش از حد، که اغلب با افکار تکراری و مزاحم مشخص می شود، می تواند به طور قابل توجهی بر سلامت روانی و عاطفی فرد تأثیر بگذارد. در حالی که اندیشیدن در مورد تصمیمات یا تفکر در سناریوهای مختلف طبیعی است، نشخوار فکری بیش از حد می تواند منجر به مجموعه ای از عوارض شود که مانع از بهره وری، اختلال در روابط می شود و به ناراحتی کلی کمک می کند. 

افزایش استرس و اضطراب

افرادی که بیش از حد متفکر هستند، تمایل دارند روی رویدادهای گذشته تمرکز کنند یا بیش از حد نگران آینده باشند، که منجر به افزایش سطح استرس و اضطراب می شود. این حالت مزمن دلهره می تواند به صورت فیزیکی از طریق علائمی مانند تنش عضلانی، سردرد و بی خوابی ظاهر شود و پریشانی روانی را تشدید کند.

تصمیم گیری اشتباه

بیش از حد تفکر اغلب شامل تجزیه و تحلیل هر نتیجه و سناریوی ممکن است که می تواند منجر به فلج تصمیم شود. افراد ممکن است خود را قادر به انتخاب یا حدس زدن مجدد تصمیمات خود نبینند که در نهایت مانع از پیشرفت و دستیابی به اهداف می شود.

سرزنش کردن خود

زیاد اندیشی اغلب با خودگویی منفی و انتقاد از خود همراه است. افراد ممکن است در مورد اشتباهات گذشته یا کاستی های درک شده نشخوار فکر کنند و به احساس بی کفایتی دامن بزنند و اعتماد به نفس را تضعیف کنند.

روابط تیره و سمی

پرداختن مداوم به مسائل جزئی یا موارد جزئی می تواند روابط با دوستان، خانواده و همکاران را تیره کند. افراط اندیشان ممکن است مقاصد دیگران را نادرست تفسیر کنند یا حوادث کوچک را نامتناسب نشان دهند که منجر به درگیری و تنش بین فردی می شود.

تمرکز و بهره وری ضعیف

افراط در تفکر انرژی ذهنی را مصرف می کند و تمرکز و تمرکز را از بین می برد. این می تواند مانع بهره وری و عملکرد در جنبه های مختلف زندگی از جمله کار، تحصیلات و تلاش های خلاقانه شود.

عوارض سلامت جسمانی

فکر بیش از حد طولانی مدت با افزایش خطر عوارض مختلف سلامت جسمانی، از جمله مشکلات قلبی عروقی، مشکلات گوارشی، و عملکرد ضعیف سیستم ایمنی همراه است. پاسخ استرس بدن، که توسط نشخوار مزمن ایجاد می شود، می تواند اثرات مضری بر سلامت و رفاه کلی داشته باشد.

چرا باید نشخوار فکری را متوقف کنیم؟

در اینجا به 5 دلیل علمی روانشناسی که چرا باید نشخوار فکری و overthinking را متوقف کنیم پرداخته‌ایم:

1. سلامت روان: با رهایی از چرخه تفکر بیش از حد، افراد می توانند انعطاف پذیری عاطفی و رفاه بیشتری را تجربه کنند. رها کردن نشخوار فکری به شما امکان می دهد دیدگاه متعادل تری داشته باشید و پذیرش و آرامش درونی را تقویت کنید.
2. تصمیم گیری درست و به جا: غلبه بر تفکر بیش از حد، افراد را قادر می سازد تا با اطمینان بیشتر و کارآمدتر تصمیم بگیرند. با اعتماد به غرایز و شهود خود، به جای تسلیم شدن در برابر فلج تجزیه و تحلیل، افراد می توانند چالش های زندگی را با وضوح و هدف بیشتری طی کنند.
3. روابط بهتر: توقف نشخوار فکری باعث تقویت روابط سالم تر می شود که با ارتباط باز، همدلی و درک مشخص می شود. با خودداری از تحلیل بیش از حد تعاملات و رها کردن کینه ها، افراد می توانند ارتباطات عمیق تری با دیگران ایجاد کنند.
4. افزایش بهره وری: با آزاد کردن فضای ذهنی که قبلاً توسط تفکر بیش از حد اشغال شده بود، افراد می توانند بهره وری و کارایی خود را افزایش دهند. با ذهنی شفاف‌تر و کاهش حواس‌پرتی‌ها، می‌توان وظایف را به طور مؤثرتری انجام داد و منجر به موفقیت‌ها و رضایت بیشتر شد.
5. تقویت محبت به خود: غلبه بر تفکر بیش از حد شامل تمرین محبت به خود و مهربانی نسبت به خود است. افراد می توانند به جای سرزنش خود به خاطر اشتباهات گذشته یا عیوب درک شده، نگرش بخشنده‌تر و پرورش دهنده‌تری اتخاذ کنند و رشد خود و توسعه شخصی را تقویت کنند.

چگونه بیش از حد فکر نکنیم؟

عوامل روحی و ذهنی معمولا مهمترین دلیل بیش از حد فکر کردن ما به چیزهای مختلف به شما می‌روند. به همین علت هم اغلب افراد می‌توانند تنها با چند تمرین ذهنی و عملی ساده این مشکل را برای خود برطرف کنند. در ادامه چند مورد از مهمترین دلایل و راه حل‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.

۱- افکار مزاحم را به چالش بکشید

اولین قدم برای مقابله با این شرایط این است که افکار مزاحم را به چالش بکشید. یکی از اصلی‌ترین دلایل بیش از حد فکر مردن ما همین است که به چیزهایی فکر می‌کنیم که واقعا اهمیتی ندارند. این افکار اضافی زمانی خطرناک خواهند شد، که این کار برای ما به یک نوع عادت تبدیل شود. برای همین هم سعی کنید هر وقت این افکار به سراغتان آمدند، همان اول از خودتان بپرسید که “اصلا چه لزومی دارد من به این چیزها فکر کنم؟” همین سوال به ظاهر ساده می‌تواند به شما کمک کند که تا حد زیادی این مشکل را برطرف کنید.

۲-  برنامه ریزی و هدف

به جرات می‌توانم بگویم که در ۹۰ درصد مقاله های این سایت به اهمیت و ضرورت برنامه ریزی اشاره شده است. برنامه ریزی کردن علاوه بر روشن کردن مسیر شغلی یا تحصیلی، شما را از شر افکار اضافی هم خلاص می‌کند. بدین ترتیب مغز شما به مراتب کمتر از قبل به سراغ فکر کردن به چیزهای نامربوط خواهد رفت. فقط حواستان باشد که هنگام هدف‌گذاری و برنامه ریزی بسیار محتاط باشید. برنامه های غیر عقلانی نه تنها به شما کمک نخواند کرد بلکه با استرسی که در شما ایجاد خواهند کرد، مشکلات جدیدی برای شما ایجاد می‌کنند. 

داشتن هدف و تمرکز کردن بر روی اهدا، علاوه بر اینکه شما را از افکار مزاحم دور می‌کنند، موجب افزایش تمرکز و دقت شما هم خواهند شد. زمانی که هدف و مسیر مشخصی دارید، خیلی ساده‌تر از قبل می‌توانید بر روی کارهای خود تمرکز کنید. به این ترتیب هرچه برنامه شما دقیق تر باشد، این روند هم در شما سریعتر اتفاق خواهد افتاد.

۳- کارهایتان را به تعویق نیندازید

حالا که یاد گرفته‌اید باید برای شروع برنامه ریزی کنید، وقت آن رسیده تا راز دیگری را به شما بگوییم. به تعویق انداختن کارها در بسیاری از موارد باعث به وجود آمدن افکار مزاحم و بیش از حد فکر کردن خواهد شد. مثلا اگر قرار است برای موضوعی به دوستتان زنگ بزنید، همین حالا اینکار را انجام دهید. چرا؟ چون اگر این کار را انجام ندهید این فکر تا زمانی که قصد خواب دارید شما را رها نخواهد کرد. پس همین حال این دندان لق را بکنید و دور بیندازید. 

گاهی اوقات نداشتن تمرکز باعث تضعیف حافظه شما می‌شود. به همین دلیل افراد زیادی به دنبال داروی تقویت حافظه و رعایت کردن رژیم غذایی خود هستند. ما به شما چندین راهکار تقویت حافظه پیشنهاد داده‌ایم. توصیه می‌کنیم اگر این تکنیک‌ها روی شما پاسخ‌گو نبودند، سراغ تغییر تغذیه و داروهای مکمل بروید.

۴- مقابله با بیش از حد فکر کردن به کمک مدیتیشن

بارها و بارها از تاثیر و فایده مدیتیشن در افزایش تمرکز گفته‌ایم. به همین علت هم به شما توصیه می‌کنیم که اگر نمی‌توانید از شر افکار اضافی خود خلاص شوید، حتما مدیتیشن را امتحان کنید. یوگا، ذن یا شمع، فرقی ندارد که کدام نوع از آموزش مدیتیشن را انتخاب می‌کنید. چرا که این کار به روح و ذهن شما آرامش را منتقل خواهد کرد. پس به هیچ وجه آن را فراموش نکنید. 

۵- عزت نفس کافی داشته باشید

نداشتن اعتماد و عزت نفس یکی از بزرگترین مشکلاتی است که می‌تواند آینده هرکسی را به خطر بیندازد. مدام فکر کردن به موقعیت های از دست رفته و تکرار جمله “کاش آن کار را انجام می‌دادم یا نمی‌دادم” باعث می‌شود که ما مدام حسرت بخوریم. افزایش و تشدید این حسرت هم به عدم تمرکز و افسردگی منجر می‌شود. 

حتما شما هم این حس و حال را تجربه کرده‌اید که وقتی حال روحی خوبی ندارید، افکار مزاحم بیش از پیش به سراغ شما می‌آیند. به همین علت هم مدام به چیزهایی که نباید فکر می‌کنید. راه حل این مشکل اما چیزی نیست به جز دست کم نگرفتن خود و توانایی‌هایتان. همه ما بدون شک توانایی‌هایی داریم که اگر چه برای خودمان عادی به نظر می‌رسند، اما استفاده درست از آنها می‌تواند شما را به موفقیت های بزرگی برساند. مثلا شاید شما در یادگیری زبان انگلیسی استعداد و مهارت بیشتری داشته باشید. همین امر می‌تواند به شما کمک کند تا برای آینده خود بهتر برنامه ریزی کنید و نتایج مطلوبی بگیرید. 

۶- ایده‌آل گرایی، بزرگترین عامل فکر کردن بیش از حد

حال که فهمیدید باید به توانایی های خودتان بیشتر فکر کنید، وقت آن رسیده است که به فکر ایجاد یک تغییر بسیار مهم در ذهنیت خود باشید. این یعنی چه؟ یعنی دست از ایده‌آل گرایی بردارید! ما خیلی از موقعیت‌هایی که در زندگی نصیبمان می‌شود را به همین دلیل از دست می‌دهیم. مثلا مدام به این فکر می‌کنیم که درسمان تمام شود تا وارد بازار کار شویم. غافل از اینکه اگر در همان هنگام تحصیل بصورت پاره وقت و ذره ذره بر روی ایده ای که داریم کارکنیم، همزمان با تمام شدن درسمان تا حد بسیار زیادی نسبت به قبل آماده شده‌ایم. این اتفاق علاوه بر این از بروز دلایل اهمال کاری هم جلوگیری می‌کند. صبر نکنید تا تمام شرایط برای شروع آماده شوند. شروع کنید و سپس خواهید دید که شرایط چگونه فراهم می‌شوند.

۷- ریشه اصلی افکار مزاحم را پیدا کنید

مشکلات ما معمولا ریشه های مشترکی دارند. به همین علت هم اگر به دنبال آن هستید که دلیل بیش از حد فکر کردن خود را دریابید، بهترین کار این است که هر وقت این افکار مزاحم به سراغ شما آمدند، یک ورق کاغذ بردارید و آنها را یادداشت کنید. اینگونه متوجه خواهید شد که دلیل این بیش از حد فکر کردن چیست. حال فرصت خواهید داشت تا با به چالش کشیدن این افکار، بسیاری از آن‌ها را خنثی کنید. 

جالب است بدانید با خواندن برخی از کتاب‌ها که در لیست کتاب هایی که باید خواند قرار دارند، می‌توانید ریشه افکار مزاحم و منفی را پیدا کنید. گاهی همین کتاب خواندن هم ذهن شما را نظم می‌دهد و از هیاهوی همیشگی خلاص‌تان می‌کند. اگر شما هم پیشنهادی دارید برای ما بنویسید.