مطالعه گروهی ؛ مزایا و معایب گروهی درس خواندن

درس خواندن و مطالعه کردن در کنار دوستان یکی از بهترین لذت‌هایی است که ما می‌توانیم تجربه کنیم. لذت مطالعه گروهی به قدری است که نه تنها ما را به مطالعه کردن تشویق می‌کند و انگیزه ما را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود که مفهومی درس خواندن را هم بیاموزیم. در این مقاله هم قرار است با هم با مزایا و معایب مطالعه گروهی آشنا شویم و ببینیم که گروهی درس خواندن تا چه اندازه می‌تواند برای ما مفید باشد. 

مزایای مطالعه گروهی

خب، اول از همه سراغ مزایای این سبک از مطالعه می‌رویم. مطالعه گروهی به ما کمک می‌کند که مطالب را جور دیگری یاد بگیریم. برای همین هم بسیاری افراد به انجام آن اصرار دارند و از آن لذت می‌برند. بر اساس تحقیقی که وبسایت Frontiers منتشر کرده، 97 درصد دانش آموزان اعتقاد داشتند که مطالعه گروهی سبب بهبود و تسریع یادگیری در آن‌ها شده است. البته تمام این‌ها به شرطی است که ما فرد یا افراد مناسبی را برای گروهی درس خواندن انتخاب کرده باشیم. 

1- کمک به رفع نقاط ضعف

اولین و شاید مهمترین فایده مطالعه گروهی این است که این نوع از مطالعه به شما کمک می‌کند تا بتوانید اشتباهات و نقاط ضعفتان را برطرف کنید. برای مثال اگر شما در بخشی از مطالب ضعف دارید و نمی‌توانید آن را به خوبی متوجه شوید، می‌توانید از دوستتان بخواهید که این بخش را برای شما توضیح دهد. گاهی اوقات یاد گرفتن مطالب بعد از صحبت با دوستانمان به ما کمک می‌کند تا آن مطلب را بهتر یاد بگیریم.

البته این تمام ماجرا نیست. گاهی اوقات دوستانتان از شما برای یادگیری بهتر کمک می‌گیرند. البته شاید اهمیتش را ندانید اما تحقیقات نشان می‌دهند که این آخرین سطح در مراحل یادگیری است. در واقع زمانی که ما بتوانیم آنچه مطالعه کردین را به دیگران تدریس کنیم، یعنی آن مطلب را به خوبی و تمام و کمال یاد گرفته‌ایم.

2- درک بهتر مطالب

بحث و تبادل نظر درباره یک مطلب باعث می‌شود ما آن را از زوایای مختلف ببینیم و درک کنیم. برای همین هم اگر موقع مطالعه فردی خودمان در درک برخی مطالب مشکل داشتیم، مطالعه گروهی به ما کمک می‌کند تا بتوانیم آن را بهتر بفهمیم. دلیل اصلی این اتفاق همین تفاوت بین انسان‌ها است. افراد مختلف بر روی نکات متفاوتی از یک مطلب تمرکز می‌کنند. در نتیجه وقتی شما و دوستانتان تصمیم می‌گیرید تا گروهی مطالعه کنید، هرکدامتان بخشی از مطلب را بهتر از دیگران درک می‌کنید یا یاد می‌گیرید. چنین چیزی وقتی اهمیت خودش را نشان می‌دهد که شما نظرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. به این ترتیب مطالب مثل تکه‌های یک پازل در کنار هم قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: افزایش درک مطلب

3- یادگیری بیشتر در مطالعه گروهی

یکی دیگر از اصلی‌ترین ویژگی‌های مثبت مطالعه گروهی، تجربه یک مطالعه فعال است. مطالعه فعال، از بهترین روش های مطالعه و یادگیری مطالب است و به ما کمک می‌کند تا حداکثر یادگیری و درک مطلب را تجربه می‌‌کنیم. اما مطالعه فعال چه ویژگی‌هایی دارد؟ خب، بیایید با هم ببینیم:

• یادداشت برداری حین مطالعه: که در مطالعه گروهی مجبورید انجامش دهید!
• استفاده از ابزارهای یادگیری متفاوت: اتفاقی که خواه ناخواه با مطالعه گروهی می‌افتد.
• مرور مطالب: فکر نمی‌کنم احتیاجی به توضیح داشته باشد!
• استفاده از هرم یادگیری: اتفاقی که با مطالعه گروهی تجربه‌اش می‌کنید.

همانطور که دیدید، مطالعه گروهی باعث می‌شود که ما خواه ناخواه از تمام ابزارهای یادگیری استفاده کنیم. پس تعجبی ندارد اگر با استفاده از این روش بهتر و بیشتر مطالب را یاد بگیریم.

4- افزایش انگیزه

پیدا کردن حس درس خواندن چالش مهمی است که خیلی از ما با آن درگیری هستیم. بیشتر ما درس خواندن را دوس نداریم چرا که یا آن را بلد نیستیم و یا از آن لذت نمی‌بریم. خب، خوشبختانه مطالعه گروهی در این‌ مورد هم برای ما مفید است. تجربه مطالعه با دوستانتان، به شما انگیزه بیشتری برای درس خواندن می‌دهد. احتمالا از درس خواندن با دوستان بیشتر از تنهایی مطالعه کردن لذت خواهید برد. حتی می‌توان از بعد رقابت هم به این موضوع نگاه کرد. رقابت کردن شما با دوستانتان می‌تواند موجب افزایش انگیزه برای درس خواندن شود.

5- یادداشت برداری بهتر در مطالعه گروهی

همانطور که گفتیم، یادداشت برداری یکی از بخش‌های جدانشدنی مطالعه گروهی است. اما نکته جالب اینجاست که شما می‌توانید از یادداشت‌های دوستانتان هم بهره ببرید. در واقع با توجه به آنکه هر کدام از ما مطالب متفاوتی را برای مطالعه یادداشت می‌کنیم، یادداشت‌هایمان می‌توانند مکمل یکدیگر باشند.

مثلا شاید شما از اولین پاراگراف متنی که قرار است بخوانید یا اولین فصل یک کتاب نکات بیشتری را یادداشت کرده باشید. در حالی که این موضوع در مورد دوستتان هنگام مطالعه دومین پاراگراف یا دومین فصل افتاده باشد. در نتیجه شما دو نفر می‌توانید مطالبی که به نظرتان مهمتر بوده را با یکدیگر به اشتراک بگذارید. علاوه بر این هنگام مرور دوباره مطالب هم یادداشت‌های پربارتر و مفیدتری در اختیار دارید که به شما در انتقال مطالب به حافظه بلند مدت کمک می‌کند.

همچنین بخوانید: روش یادداشت برداری کرنل

6- پرهیز از اهمال کاری

تنبلی کافیه! یکی از مشکلاتی که بیشتر ما داریم و از همان نداشتن انگیزه برای درس خواندن سرچشمه می‌گیرد همین اهمال کاری است. بارها برای همه ما پیش آمده که چون حس درس خواندن نداشتیم، این کار را به تعویق انداختیم. اما اهمال کاری در مطالعه گروهی گناهی است نابخشودنی! بله، وقتی قرار است با یک گروه مطلبی را مطالعه کنید، وظیفه مطالعه عمیق یک بخش به شما واگذار می‌شود. پس باید نهایت تلاشتان را برای مطالعه، یادگیری و یادداشت برداری از آن قسمت انجام دهید.

این موضوع سبب می‌‍شود که دیگر مطالعه کردن و درس خواندن را پشت گوش نیندازید. اما اگر یک وقت هوس اهمال کاری کردید، یادتان باشد که دوستانتان اصلا از این موضوع خوشحال نخواهند شد.  پس بهتر است ک حداقل برای خودتان هم که شده به وظایفی که بهتان محول کردند عمل کنید.

7- افزایش روحیه کار گروهی

متاسفانه ما ایرانی‌ها چندان اعتقادی به کار گروهی نداریم. این عادت بد باعث شده وقتی هم که مجبور به انجام کارها به صورت گروهی می‌شویم، نتوانیم خیلی خوب عمل کنیم. اما مطالعه گروهی یکی از راه‌هایی است که به کمک آن می‌توانیم این ویژگی را در خود تقویت کنیم. البته به شرطی که شرایط آن را رعایت کنیم. همچنین، خودِ عمل درس خواندن در کنار هم کار بسیار شیرینی است. پس حتما حداقل یک بار هم که شده این کار را تجربه کنید.

8- بهبود نمرات و شانس قبولی

آخرین یا مهمترین فایده مطالعه گروهی افزایش شانس شما برای قبولی در یک آزمون یا کسب نمرات بهتر است. این ویژگی به همان دلیلی اتفاق می‌افتد که پیشتر درباره آن صحبت کردیم: مطالعه فعال و اصولی! بله، با گروهی درس خواندن می‌توانید مطالب را علاوه بر اینکه به صورت بخش بندی شده می‌خوانید، آن‌ها را به شکل‌ها و با استفاده از روش‌های گوناگون بیاموزید. حتی اگر توجه کرده باشید هنگام مطالعه گروهی مطالب بارها و بارها برای شما تکرار می‌شوند. اتفاقی که سبب می‌شود بتوانید مطالب را سریعتر یاد بگیرید و به حافظه بسپارید.

البته باز هم تاکید می‌کنید که تنها وقتی می‌توانید از مطالعه گروهی نتیجه دلخواهتان را بگیرید که شرایط و افراد مناسبی را برای آن انتخاب کرده باشید. اما مطالعه گروهی خیلی هم بدون عیب نیست. پس بیایید با هم نگاهی به معایب گروهی درس خواندن بیندازیم.

همچنین بخوانید: روش درس خواندن برای امتحان

معایب مطالعه گروهی

بعد از مزایا، نوبت به معایب مطالعه گروهی می‌رسد. این کار هم مانند هر چیز دیگری اگر اصولی انجام نشود برای ما عیب‌های زیادی خواهد داشت. پس بیایید چند مورد از آن‌ها را بررسی کنیم.

حواس پرتی هنگام مطالعه

اگر فرد یا افراد مناسبی در گروه شما نباشند، گروهی درس خواندن برایتان به یک اتفاق تلخ و بی‌فایده تبدیل می‌شود. می‌پرسید چرا؟ چون تمام وقت خود را به حرف زدن می‌گذرانید! مثلا خودِ من در دوران مطالعه برای کنکور دوستانی داشتم که معمولا با آن‌ها به کتابخانه می‌رفتیم و درس می‌خواندیم. تا هفته‌های اول همه چیز خوب بود، اما رفته رفته تغییرات شروع شد. از آن‌جا که یکی دو نفر از دوستانم بسیار پر حرف بودند، معمولا ما بخش زیادی از روز را به حرف زدن می‌گذراندیم. این یعنی به جای آنکه کتابخانه محلی برای درس خواندن و یادگیری ما باشد، جایی بود که با هم قرار می‌گذاشتیم و حرف می‌زدیم!

این موضوع به افرادی که برای گروهی درس خواندن انتخاب کردید برمی‌گردد. پس سعی کنید اولین قدم را حتما جدی بگیرید.

کم کاری برخی افراد

علیرغم اینکه گفتیم مطالعه گروهی سبب تقویت روحیه مسئولیت پذیری و کاهش اهمال کاری افراد می‌شود، بعضی افراد هستند که به این موضوع توجه نمی‌کنند. این افراد به جای آنکه به دنبال یادگیری در کنار هم باشند، بیشتر دوست دارند کار خودشان را سبک کنند . در نتیجه هنگام مطالعه خیلی به خودشان زحمت نمی‌دهند. پس اگر دیدید کسی چند بار این رفتار را تکرار کرد، حتما او را از گروهتان بیرون کنید تا توازن به هم نخورد.

افت یادگیری در مطالعه گروهی

شاید با دیدن این نکته تعجب کنید، چرا که هنگام صحبت از مزیت‌های مطالعه گروهی گفتیم این سبک به یادگیری بیشتر ما کمک می‌کند. اما حقیقت این است که این یک شمشیر دولبه است! بله، برخی از افراد تنها به تعداد محدودی از سبک های یادگیری عادت دارند. بنابراین وقتی چند نفر با چند سبک یادگیری متفاوت قصد آموزش چیزی به آن‌ها را داشته باشند، خیلی زود گیج می‌شوند و یادگیری مطالب برای آن‌ها دشوار خواهد شد. 

علاوه بر آن تغییر ساعات مطالعه هم می‌تواند در میزان یادگیری شما موثر باشد. مثلا شاید شما به درس خواندن در شب عادت داشته باشید در حالی که دوستانتان مطالعه در صبح را ترجیح دهند. بنابراین هنگام انتخاب اعضای گروه مطالعه خود باید به این نکته هم توجه داشته باشید. 

انتخاب افراد و شرایط مناسب برای مطالعه گروهی

اما همانطور که دیدید مطالعه گروهی شرایط و افراد مناسبی را می‌طلبد. در واقع تا زمانی که به این موضوع توجهی نداشته باشید، شانس چندانی برای بهره بردن از مطالعه گروهی نخواهید داشت. در ادامه این ویژگی‌ها را با هم می‌بینیم:

1. انتخاب افراد هم سطح: به این ترتیب زمان زیادی را صرف توضیح مطالب به افراد نمی‌کنید. 
2. مسئولیت پذیری: چه شما و چه دوستانتان باید مسئولیت مطالعه بخشی که به شما محول شده را بپذیرید. 
3. استفاده از سبک‌های مختلف یادگیری: بهتر است از سبک‌های مختلف یادگیری استفاده کنید تا همه افراد حاضر در گروه مطالب را بیاموزند. 
4. توجه به محل مطالعه: محل و شرایط مطالعه مناسب از جمله چیزهایی است که باید به آن خیلی اهمیت بدهید. سعی کنید جایی کم سر و صدا را انتخاب کنید تا حواستان حین مطالعه پرت نشود. 
5. برنامه ریزی و تقسیم مطالب: هنگام تقسیم مطالب حتما توجه داشته باشید که هر فرد از عهده کاری که به او محول شده برمی‌آید.
6. صداقت و رفاقت: یادتان باشد هدف از مطالعه گروهی افزایش یادگیری تمام اعضای گروه است. پس سعی کنید صادقانه هر آنچه بلد هستید را با دوستان خود به اشتراک بگذارید. 

مطالعه گروهی ؛ جمع بندی

همانطور که دیدید برای تجربه گروهی درس خواندن باید نکات مهمی را در نظر داشته باشید. توجه به این نکات به شما کمک می‌‎کند تا یادگیری بیشتری داشته باشید و شانستان برای قبول در آزمون‌ها و امتحانات مختلف افزایش پیدا کند. اما از سوی دیگر، بی توجهی به این موارد موجب کاهش یادگیری و هدر رفتن زمان شما خواهد شد.