هوش درون فردی چیست + آشنایی و روش‌های تقویت آن

تنها کسی که تا آخرین لحظه زندگی شما را رها نمی‌کند، خودتان هستید. یکی از چیزهایی که موجب افزایش کیفیت زندگی ما و رشد و پیشرفتمان می‌شود، افزایش خودآگاهی است. برای اینکه بتوانیم با چالش‌ها و مشکلات پیش رو در زندگی روبرو شویم، باید ابتدا خودمان و توانایی‌های درونمان را به خود بشناسیم. هوش درون فردی عبارت است از میزان آشنایی هر فرد با قابلیت‌های درونی خود و توانایی بکارگیری آن‌ها برای روبرو شدن با موانع و مشکلات زندگی. هوش درون فردی ارتباط بسیار نزدیکی با انواع دیگر هوش مانند هوش هیجانی و هوش میان فردی دارد و تقویت آن بر روی دو نوع دیگر هوش هم تاثیر مثبتی خواهد گذاشت.

کمبود هوش فردی در افراد می‌تواند موجب ابتلای فرد به سندروم ایمپاستر شود. افراد مبتلا به این سندروم موفقیت‌ها و قابلیت‌های خود را انکار می‌کنند و خود را به نوعی دستکم می‌گیرند. با تقویت هوش درون فردی می‌توان با سندروم ایمپاستر مقابله کرد و به صلح درونی رسید. در این مقاله به بررسی کامل هوش درون فردی می‌پردازیم.

هوش درون فردی چیست؟

هوش درون فردی به اکتشاف و درک احساسات و دنیای درون خود فرد گفته می‌شود. این نوع از هوش به افراد در برنامه‌ریزی و مدیریت زندگی‌شان کمک می‌کند. اکثر کودکانی که هوش درونی قوی‌تری دارند می‌دانند که از چه راه به چه چیزی می‌خواهند برسند. پس هوش درون فردی یعنی شخص نسبت به احساسات، حالت روحی و انگیزه‌های خود به ذهن آگاهی رسیده است. این افراد از خوداندیشی( فکر کردن درباره‌ی خود) و تحلیل رفتار‌های خود و دیگران لذت می‌برند. در ادامه با ویژگی‌های افراد با هوش درونی غنی‌تر آشنا می‌شویم.

ویژگی‌های افرادی که هوش درونی بالایی دارند

به طور کلی، مسیر شناخت و درک دیگران برای این افراد از شناخت خودشان شروع می‌شود. این یعنی آن‌ها تنها بعد از شناخت کامل خودشان می‌توانند به شناخت افکار و دنیای دیگران بپردازند. البته توجه داشته باشید که این قابلیت کاملا با چیزی که ما به نام خودشیفتگی می‌شناسیم تفاوت دارد. در واقع خودشیفتگی در اصل یک اختلال به حساب می‌آید. در حالی که هوش درون فردی نه تنها اختلال نیست، بلکه مانند سایر انواع هوش یک مزیت بزرگ به حساب می‌آید. افراد دارای هوش درون فردی قوی به یک اندازه با خودشان و محیط اطرافشان ارتباط برقرار می‌کنند. آن‌ها علاقه دارند تمام آنچه در زندگی آموخته‌اند را به کار گیرند و در رسیدن به اهدافشان ثابت قدم‌اند.

علاوه بر مواردی بالا ویژگی‌های دیگر این افراد عبارتند از:

• آن‌ها به راحتی هرچه را که یاد گرفته‌اند در زندگی خود برای پیشرفت استفاده می‌کنند.
• شناخت دیگران را از شناخت خود شروع می‌کنند.
• از تنهایی لذت می‌برند و ترجیح می‌دهند کار‌ها را تنهایی انجام دهند.
• دارای بصیرت هستند.
• اگرچه از نقاط قوت خود آگاهی دارند ولی آن‌ها را به رخ کسی نمی‌کشند.
• آن‌ها افرادی مستقل و با اعتماد به نفس هستند.
• افراد جوان‌تر با هوش درون فردی قوی نسبت به هم سن و سالان خود درون‌گرا ترند.
• آن‌ها علاقه دارند تجارب خود را تجزیه و تحلیل کنند.
• به دنبال اشتباهات خود در اتفاقات ناخوشایند می‌روند تا از رخ دادن دوباره‌ی آن در آینده جلوگیری کنند.
• آن‌ها مایل هستند که احساسات و افکار خود را به صورت خلاقانه مثلا از طریق موسیقی و نوشتن ابراز کنند.
• پیشرفت برای این افراد اجتناب نا‌پذیر است. آن‌ها مرتبا به دنبال راهی برای تقویت زندگی‌شان هستند.

تا اینجا با مفهوم هوش درون فردی و ویژگی‌های افراد با هوش درون فردی قوی آشنا شدیم. در ادامه می‌خوانیم که چرا هوش درون فردی حائز اهمیت است و چگونه آن را تقویت کنیم.

اهمیت هوش درون فردی

مهارت‌های درون فردی به شما کمک می‌کند که به طور مداوم در حرفه و زندگی شخصی‌تان پیشرفت کنید. این مهارت‌ها به شما کمک می‌کند تا بتوانید افکار خود را منظم کنید. هوش درون فردی اساسا یعنی چگونه با خود در ذهنتان ارتباط برقرار کنید. همچنین، هوش درون فردی مقدمه‌ای برای هوش میان فردی است. هوش درون فردی اشتراکات زیادی با هوش هیجانی‌ هم دارد. هر دو بر خودآگاهی و کنترل روی احساسات تاکید دارند. شما می‌توانید با هر دوی این هوش‌ها تحلیل کنید که چه احساسی دارید، چرا این حس را دارید و این احساس روی شما چه اثری می‌گذارد؟ در حالیکه هوش هیجانی به شما توانایی همدردی با دیگران را می‌دهد، هوش درون فردی به شما کمک می‌کند با احساسات و افکار خود همدردی کنید. حال اگر علاقه‌مند به تقویت هوش درون فردی خود هستید از خواندن ادامه‌ی مقاله غافل نشوید.

تقویت هوش درون فردی

هرکسی با میزانی از هوش درون‌فردی متولد می‌شود. این موضوع به این معنی نیست که نمی‌توانیم هوش درون فردی را تقویت کنیم. با استفاده از راهکارهای موثر و تمریناتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، می‌توانیم هوش درون فردی خود را تقویت کرده و از مزایای آن بهره ببریم.

۱– نوشتن وقایع روزانه

نوشتن وقایع روزانه‌ی خود یا همان خاطره نویسی به شما کمک می‌کند که از اتفاقاتی که در اطراف شما می‌افتد از زاویه‌ی دیگری نگاه کنید. اگر این کار را به صورت روزانه انجام دهید خودآگاهی شما را نیز افزایش خواهد داد. اگر نوشتن وقایع روزانه و داشتن دفتر خاطرات برای شما قدیمی به نظر می‌رسد، می‌توانید از یک دستگاه ضبط صدا استفاده کنید و در آخر هر روز تمام اتفاقات را با صدای خودتان ضبط کنید.

۲- فکر کردن

فکر کردن یکی از توانایی‌های منحصربه‌فرد انسان است. شما می‌توانید هوش درون فردی خود را با فکر کردن در مورد موضوعات مختلف تقویت کنید. پس حتما زمان‌های کوتاهی برای خود در نظر بگیرید، موضوعی را مشخص کنید و به آن خوب فکر کنید. مهم نیست که به چه موضوعی فکر می‌کنید، در پایان از دیدن تاثیر این افکار در همین زمان‌های کوتاه شگفت‌زده خواهید شد. این کار نه وقت زیادی از شما می‌گیرد و نه به وسیله‌ی خاصی نیاز دارد. کافیست یک جا بنشینید و برای چند دقیقه به موضوعی خوب فکر کنید.

یک فرصت استثنایی: 

کارگاه تفکر نقاد

۳- روابط اجتماعی

هوش درون فردی تنها محدود به درک افکار و احساسات خود شما نیست بلکه افراد با هوش درون فردی قوی می‌توانند افکار و‌احساسات دیگران را هم به خوبی درک کنند. افراد با هوش درونی قوی‌تر ممکن است کمی سخت‌تر از دیگران خود را با محیط‌های اجتماعی وفق دهند. اما این موضوع را می‌توان با گسترش روابط اجتماعی رفع کرد. هرچه بیشتر خود را در موقعیت‌های اجتماعی مختلف قرار دهید می‌توانید بهتر اضطراب اجتماعی خود را کنترل کنید و سرانجام آن را از بین ببرید. همچنین شما با این کار هوش اجتماعی خود را نیز تقویت خواهید کرد. پس تا می‌توانید خود را در جمع دوستان و گروه‌های اجتماعی مختلف قرار دهید.

۴– مقابله با افکار منفی

همگی ما یک صدای انتقادی در درون خود داریم که برای بهتر انجام دادن کارها به ما فشار می‌آورد. اگر این صدا را کنترل نکنیم می‌تواند باعث آزار ما شود. مثلا همه‌ی ما زمانی که قرار است کار خود را به کسی ارائه دهیم تا از او بازخورد بگیریم، استرس میگیریم و کف دستمان عرق می‌کند. چرا که شنیدن انتقاد از دیگران ممکن است سخت باشد. دلیل این اتفاق دست کم گرفتن خودمان است. ما معمولا در چنین شرایطی آماده شنیدن انتقاد‌های تندی نسبت به کارمان هستیم. به این عمل فاجعه‌سازی می‌گویند. فاجعه‌سازی یعنی تصور اشتباهی نسبت به اتفاقات و افراد درون ذهنمان داشته باشیم. تصوراتی که عموما بر پایه عقل و منطق و فکر کردن نیستند. در ادامه چند راهکار برای مقابله با این افکار منفی به شما معرفی می‌کنیم.

• موقعیت را بر اساس چیزی که واقعا هست ارزیابی کنید نه فرضیات.
• فاجعه‌سازی نکنید. به بهترین نتیجه فکر کنید تا بدترین آن.
• از نظر و بازخورد دیگران نترسید. به انتقاد به عنوان ابزاری برای پیشرفت نگاه کنید.
• از بازخوردها برداشت شخصی نکنیم. اینکه چطور انتقادها را مدیریت می‌کنید نشان دهنده‌ی این است که چطور با خودتان رفتار می‌کنید.

۵- مراقبت از خود

مراقبت از خود به اندازه‌ی مراقبت از دیگران مهم است. شماتا زمانی که به خود اهمیت ندهید، نمی‌توانید به آدم‌های اطرافتان کمک کنید. اگر سلامت شما به خطر بیفتد یا با اندازه‌ی کافی نخوابید، نمی‌توانید به اندازه‌ی کافی در زندگی‌تان موثر باشید. بعضی از موفق‌ترین افراد دنیا خود مراقبتی را به طور منظم تمرین می‌کنند.

مثلا بیل گیتس یک هفته‌ی کامل به خود استراحت می‌دهد تا بتواند به خوبی فکر کند. او این هفته‌ را هفته‌ی فکر می‌نامد. ریچارد برنسون و مارک کوبان به صورت منظم ورزش می‌کنند و آریانا هافینگتون هر روز صبح مدیتیشن انجام می‌دهد.

لازم نیست حتما خود مراقبتی شامل ماساژ گرفتن و تعطیلات لوکس باشد. خود مراقبتی می‌تواند کارهای ساده‌ای باشد که بتوانیم در طول روز آن را انجام دهیم.

در ادامه چند راهکار برای خود مراقبتی به شما توصیه می‌کنیم.

• استراحت کنید و به خوبی غذای مقوی بخورید. این کار بسیار ساده‌ای است. کافیست تنها مطمئن شوید در ساعت درست می‌خوابید و بدن خود را با مواد مغذی تغذیه می‌کنید.
• ورزش کنید. اگر وقت کافی برای رفتن به باشگاه ندارید ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در روز وقت بگذارید و هر ورزشی که می‌توانید مثل پیاده‌روی انجام دهید.
• نه گفتن را بیاموزید. یکی از تمرین‌های موثر تا با خودتان مهربان‌تر باشید نه گفتن به خواسته‌های دیگران است. یادتان باشد لازم نیست برای همه هر کاری انجام دهید.

سخن آخر

هوش درون فردی به شما کمک می‌کند بهترین ورژن خودتان باشید. در این صورت می‌توانید در خانواده و جامعه نقش خود را بهتر ایفا کنید. با استفاده از تکنیک‌های گفته شده می‌توانید هوش درون فردی خود را تقویت کنید و از این طریق کیفیت زندگی خود را بالا ببرید.