آشنایی با انواع هوش و کاربرد هر یک در زندگی ما

باهوش بودن چیز خوبی است مگر نه؟ اما اصلا چه زمانی می‌توانیم یک فرد را باهوش بدانیم؟ آیا معیار خاصی وجود دارد که بر طبق آن بتوانیم افراد را باهوش یا کم هوش بنامیم؟ برای اینکه بهتر بتوانیم میزان هوش افراد را اندازه بگیریم، باید با انواع هوش آشنا شویم. کاری که قرار است امروز و در این مقاله هوش برتر ایرانیان انجام دهیم. فقط قبل از هرچیز اگر فکر می‌کنید که فقط دو نوع هوش هیجانی و هوش محاسباتی انواع هوش را تشکیل می‌دهند، بد نیست بدانید که تعداد واقعی هوش‌های موجود ۹ نوع هوش است. حال که این حقیقت را متوجه شدید نوبت به آن می‌رسد که یک به یک سراغ انواع هوش برویم و آن‌ها را با هم بررسی کنیم.

اهمیت آشنایی با انواع هوش

بر خلاف تصور غالب، ما نمی‌توانیم هوش همه افراد را با استفاده از یک متر و معیار مشخص بررسی کنیم. بلکه افراد مختلف باید با استاندارد‌های گوناگون بررسی شوند. اینجاست که اهمیت آشنایی با انواع هوش بیش از پیش حس می‌شود. در واقع آشنایی با هر یک از آنها به ما کمک خواهد کرد تا بتوانیم خیلی زودتر از آن که فکرش را بکنیم، مسیر خود را در راه توسعه فردی پیدا کنیم. موضوعی که اگر مهمترین عامل پیشرفت ما در این مسیر نباشد، بی شک یکی از مهمترین‌ها به شمار می‌رود.

انواع هوش کدامند

حال که از اهمیت هر یک از انواع هوش‌های موجود آگاه شدید نوبت به آن می‌رسد که یک به یک با آنها آشنا شویم. اما قبل از آن بد نیست بدانید که این نظریه که به نظریه هوش‌های چندگانه مشهور است، نخستین بار توسط آقای هاوارد گاردنر و در سال ۱۹۸۳ بیان شد. او که یک روانشناس ارشد و استاد دانشگاه بود اعتقاد داشت که هوش‌های چندگانه ۹ مورد هستند.

• هوش تصویری-فضایی
• هوش کلامی-زبانی
• هوش منطقی-ریاضی
• هوش اندامی-جنبشی
• هوش موسیقیایی
• هوش درون فردی
• هوش میان فردی
• هوش طبیعت‌گرا
• هوش هستی‌گرایانه

هر یک از این انواع هوش ویژگی‌های متفاوتی دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم. همچنین این انواع هوش هر یک مناسب انجام گروهی از مشاغل هستند که برخی از آنها را نیز معرفی خواهیم کرد. نکته مهم این است که شما ممکن است خصوصیات دو یا چند هوش را همزمان در خود داشته باشید. این موضوع اصلا جای نگرانی ندارد چرا که به همین دلیل هم این نظریه، هوش های چندگانه نامگذاری شده است.

۱-هوش تصویری-فضایی

افرادی که این نوع از انواع هوش را درون خود دارند، معمولا خلاقیت بسیار زیادی دارند. آنها در تصویرسازی‌های خود به شدت دقیق هستند و در ذهن خود تصاویر زیبا و پر جزئیاتی می‌سازند و ثبت می‌کنند. این دسته از افراد به دنبال کردن رویاهای درون ذهن خود علاقه‌مند هستند و خیلی وقت‌ها در دنیای درون ذهن خود زندگی می‌کنند.

افراد دارای هوش تصویری-فضایی اگر بتوانند مدیریت ذهن خود را به خوبی و درستی انجام دهند، قادر خواهند بود تا تصویر هر چیزی را درون ذهن خو به صورت سه بعدی بسازند. به همین دلیل هم شغل‌هایی که برای این افراد توصیه می‌شود عبارتند از: خلبانی، معماری، مجسمه‌ساز، نقاش و طراح.

۲- هوش کلامی-زبانی

دومین نوع هوش که در واقع بیش از همه انواع هوش در بین انسان‌ها دیده می‌شود همین هوش کلامی-زبانی است. این نوع از هوش به شما کمک می‌کند تا در درجه اول بتوانید حرف‌ها و مطالب دیگران را بهتر از گذشته بشنوید و درک بیشتری هم از آنها داشته باشید. علاوه بر آن شما قادر خواهید بود تا احساسات خود را به خوبی در قالب کلمات و عبارات بیان کنید.

افرادی که این نوع از هوش را دارند بیشتر به انجام فعالیت‌هایی مثل کتاب خواندن، نوشتن و یا سخنرانی و صحبت کردن در جمع علاقه‌مند هستند. موضوعی که باعث می‌شود شغل‌هایی که برای این افراد توصیه می‌شود هم در همین قالب و سبک باشد. از شاعر و نویسنده گرفته تا روزنامه‌نگاری و سخنرانی همگی مشاغلی هستند که به افراد دارای این نوع از هوش توصیه می‌شوند.

۳- هوش منطقی-ریاضی

به همان اندازه که هوش کلامی-زبانی ممکن است در افراد یافت شود، پیدا کردن هوش منطقی ریاضی در افراد مختلف سخت به نظر می‌آید. افرادی که در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند، غالبا در محاسبه اعداد و مسائل ریاضی عملکرد خوبی دارند. آنها همچنین خیلی زود و راحت متوجه الگوها می‌شوند. علاوه بر آن به لطف قدرت تجزیه و تحلیل و منطق خود می‌توانند خیلی زود در تصمیم‌گیری‌ها عمل کنند و معمولا بهترین گزینه را هم انتخاب خواهند کرد.

علاوه بر همه این‌ها به دلیل وجود چنین ویژگی‌هایی در این افراد، آنها ذهن طبقه بندی شده و منظمی دارند که بستری مناسب برای داشتن تفکر نقاد است. مشاغلی که به این افراد توصیه می‌شود عبارتند از: ریاضی دان، دانشمند و کاراگاه.

توصیه هوش برتر ایرانیان: شرکت در کارگاه تفکر نقاد

۴- هوش اندامی-جنبشی

خیلی از ما هنگام دیدن افرادی که جنب و جوش زیادی دارند (به خصوص کودکان) آنها را جدی نمی‌گیریم و حتی در برخی موارد با ترش رویی از آنها استقبال می‌کنیم. در حالی که اگر این افراد بیش فعال نباشند، می‌توان گفت که آنها دارای هوش اندامی-جنبشی هستند. افراد دارای این مورد از انواع هوش معمولا در توانایی انجام کارهای بدنی سخت و مشکل را دارند. همچنین آنها می‌دانند چگونه از حرکات بدن خود در جهت رسیدن به اهدافشان استفاده کنند.

برای همین هم بخش مهمی از این افراد را ورزشکاران تشکیل می‌دهند. اما همانطور که گفتیم این حرکات بدنی صرفا به ورزش کردن خلاصه نمی‌شود. بلکه افرادی مانند جراحان که توانایی و مهارت بالایی در استفاده از دستان و انگشتان خود دارند و یا آهنگران و نجارها که هر دو با ظرافت خاصی می‌توانند آثار زیبایی خلق کنند را می‌توان در زمره افراد دارای این نوع از انواع هوش قرار داد.

۵- هوش موسیقیایی

بسیاری از ما افرادی را دیده‌ایم که بدون اینکه حتی یک نت را بلد باشند، نوازندگی می‌کنند. در اکثر موارد هم به خود گفته‌ایم که انگار موسیقی در خون این افراد جریان دارد. بله، درست حدس زدید، چرا که نوع بعدی هوش دقیقا هوش موسیقیایی است. افرادی که دارای این نوع از هوش هستند معمولا در درک ریتم و تون موسیقی بهتر از سایرین عمل می‌کنند. به همین دلیل هم برخی از آنها می‌توانند بدون بلد بودن نت‌ها، قطعات موسیقی را بنوازند.

علاوه بر آن، نکته جالب این است که افرادی که این نوع از هوش را یدک می‌کشد، معمولا در هنگام فکر کردن و پردازش اطلاعات مثل کسانی عمل می‌کنند که هوش منطقی-ریاضی دارند. یک نشانه بارز شناسایی این افراد این است که معمولا آنها را در حال زمزمه کردن و حتی آواز خواندن (یا همخوانی کردن با یک موسیقی) و یا ضرب گرفتن با میز و در و تخته پیدا می‌کنید! خوانندگی، نوازندگی، تنظیم و آهنگسازی مشاغل ایده‌آل این گروه از افراد به حساب می‌آیند.

بیشتر بخوانید: تاثیر موسیقی بر یادگیری

۶- هوش درون فردی

ششمین مورد از انواع هوش به روابط ما با دیگران برمی‌گردد. افرادی که این نوع از هوش درون آنها یافت می‌شود، معمولا در ارتباط برقرار کردن با دیگران (چه از نوع کلامی و چه غیرکلامی) موفق هستند. در واقع آنها به خوبی می‌توانند دیگران را تحت تاثیر حرف‌های خود قرار دهند. همچنین این افراد حالت روحی و شرایط افراد را بهتر از سایرین درک می‌کنند و معمولا در روابط خود موفق‌تر هستند.

به دلیل داشتن تمام قابلیت‌های ذکر شده، آنها قادر هستند که افراد مختلف با سلایق و طرز فکرهای گوناگون را تحت تاثیر خود قرار داده و آنها را جذب خود کنند. حدس زدن اینکه کدام این نوع هوش در کدام افراد بیشتر از سایرین یافت می‌شود کار سختی نیست. بازیگران، رهبران، معلمین، مربیان و فعالان اجتماعی از جمله کسانی هستند که هوش درون فردی در آنها بیش از سایرین یافت می‌شود.

۷- هوش میان فردی

هوش میان فردی در واقع یک پله بالاتر از هوش درون فردی قرار دارد. افرادی که این نوع از هوش در آنها یافت می‌شود قادرند با بررسی شرایط دیگران، برای آنها برنامه ریزی کرده و به هدف ‌گذاری آنها در زندگی، کار و یا تحصیل کمک کنند. این افراد علاوه بر اینکه از زندگی خود درک مناسبی دارند، حقایق انسانی را نیز به خوبی درک کرده و می‌توانند آنها را درون ذهن خود تجزیه و تحلیل کنند.

تمامی این ویژگی‌ها باعث می‌شود که این نوع از انواع هوش را بیشتر در افرادی مانند فیلسوفان، روانشناسان، نویسندگان و رهبران مذهبی پیدا کنیم.

۸- هوش طبیعت‌گرا

هشتمین مورد از انواع هوش به افرادی برمی‌گردد که به طبیعت و اجزای مختلف آن علاقه دارند. حتما شما هم در اطراف خود کسانی را دیده‌اید که با حیوانات رابطه خیلی خوبی دارند و به آنها علاقه‌مند هستند (شاید خودتان هم یکی از آنها باشید). این افراد معمولا به درختان، کوه‌ها و جنگل‌ها هم اهمیت می‌دهند و همه اجزا طبیعت را دوست دارند.

همین مطلب هم باعث شده که معمولا این نوع هوش را در دو گروه کاملا متفاوت پیدا کنیم! گروه اول کسانی هستند که نسبت به طبیعت عشق می‌ورزند چون خود آن را دوست دارند. محققین، حامیان محیط زیست، گیاه شناسان و جانور شناسان در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. گروه دوم اما کسانی هستند که از این طبیعت استفاده می‌کنند که در بین آنها می‌توان آشپزها و کشاورزان را پیدا کرد.

بیشتر بخوانید: راه های تقویت حافظه و هوش

۹- هوش هستی‌گرایانه، آخرین مورد از انواع هوش

آخرین مورد از انواع هوش اما کمتر از سایرین در افراد یافت می‌شود. هوش هستی گرایانه که اغلب با نام هوش اخلاقی هم شناخته می‌شود در افرادی پیدا خواهد شد که بیشتر درگیر سوالات مهم و پایه‌ای زندگی و حیات هستند. “از کجا آمده‌ام، آمدنم بحر چه بود، به کجا می‌روم اما” نمونه‌هایی از سوالاتی هستند که این افراد معمولا از خود می‌پرسند.

همانطور که گفتیم این هوش کمتر از سایرین در بین همه مردم پیدا می‌شود یا میزان آن نسبت به بقیه کمتر است. به همین دلیل هم فقط افرادی مثل فیلسوف‌ها و یا متفکرین درجات بالایی از این نوع از هوش را در درون خود دارند.

انواع هوش ؛ جمع بندی

تصور اینکه یک فرد در دنیا فقط یک مورد از این انواع هوش های چندگانه را داشته باشد چیزی غیر ممکن است. در واقع همه این ۹ نوع هوش در ما انسان‌ها پیدا می‌شود. تنها تفاوت در میزان و شدت هریک از آنها است. به همین دلیل هم برای رشد و پیشرفت سریع‌تر، بهتر است که هوش‌های اصلی خود را شناسایی کرده و بر روی آنها سرمایه‌گذاری بیشتری کنید.