اختلالات حافظه ؛ خطرات و روش پیشگیری از ابتلا

اگر تا الان فکر می‌کردید که اختلالات حافظه مثل آلزایمر و زوال عقل و این چیزها فقط مربوط به افراد مسن هست، باید به شما بگوییم که این بیماری‌ها از رگ گردن به شما نزدیکترند! خب، حالا که توجه شما به این مقاله جلب شد باید بگوییم که اوضاع تا این حد هم خطرناک نیست. اما اگر از همین حالا فکری به حال عواملی که این مشکلات را تشدید می‌کنند نکنید، اوضاع از چیزی که فکرش را هم می‌کنید خطرناک تر خواهد شد. این مقاله هوش برتر ایرانیان به بررسی اختلال های حافظه می‌پردازد. ما در این مقاله قرار است که ۵ اختلال اصلی حافظه را بررسی کنیم و برای آنها راه حل های جامعی را برای درمان فراموشی به شما پیشنهاد کردیم. پس اگر به سلامت خود و مغزتان اهمیت می‌دهید، این مقاله را از دست ندهید!

انواع اختلالات حافظه

اختلالات حافظه معمولا با گذشت زمان و پیر شدن نمایان می‌شوند. اما در اصل ریشه این اختلالات سالها قبل در ما وجود داشته. عدم توجه و نادیده گرفتن آنها به مرور زمان باعث شده که در ما پیشرفت کنند و مشکل آفرین شوند. برای اینکه بفهمیم مهمترین اختلال های حافظه چیست ۴ مورد از شایعترین موارد را برای شما در ادامه آورده‌ایم. 

۱- آلزایمر

یکی از شایع ترین اختلالات حافظه آلزایمر است. بد نیست بدانید که اولین نشانه‌های ابتلای فرد به حافظه چیزی حدود ۲۰ سال پیش از حاد شدن این بیماری در فرد ظهور می‌کند. به همین دلیل هم برای درمان فراموشی و جلوگیری از ابتلا به آلزایمر، باید به محض مشاهده این علائم برای پیشگیری از آن اقدام کنیم. اما قبل از اینکه در مورد علائم آلزایمر صحبت کنیم، بگذارید کمی بیشتر با این اختلال حافظه آشنا شویم.

آلزایمر معمولا در سنین پیری در افراد نمود پیدا می‌کند. اما در برخی موارد افراد ۴۰ ساله هم به این بیماری دچار شده‌اند. مهمترین نکته در مورد آلزایمر این است که این بمیاری با گذشت زمان پیشرفت خواهد کرد. پس باید در همان مراحل اولیه آنرا کنترل و به کمک پزشک درمان کرد. اما اصلا آلزایمر چگونه باعث کاهش حافظه ما خواهد شد؟

بد نیست بدانید که در بیماری آلزایمر، به مرور زمان ارتباط بین سلول‌های عصبی با یکدیگر از بین می‌رود. به همین دلیل هم این سلول‌ها قادر نیستند که پیام‌های مهم را به یکدیگر و حتی به سراسر نقاط بدن مخابره کنند. به همین دلیل هم یادآوری و به خاطر سپاری مطالب برای ما مشکل خواهد شد. اگرچه سن و سال مهمترین عامل موثر در بیماری آلزایمر است، اما مانند برخی دیگر از اختلالات حافظه در آلزایمر نیز عوامل موروثی و یا دیابت و با آسیب‌های مغزی هم ممکن است باعث حاد تر شدن اوضاع شوند.

اولین تاثیر آلزایمر بر روی حافظه کوتاه مدت ماست. جایی که ما قادر نخواهیم بود تا به راحتی کارهای روزمره خود را به یاد بیاوریم. در موارد حادتر هم این بیماری فرد را به شخصی تبدیل می‌کند که به صورت دائم به مراقبت دیگران نیاز دارد

برخی از علائم آلزایمر:

• ضعف حافظه
• احساس گیجی
• تغییرات رفتاری و شخصیتی
• عدم توانایی در تصمیم گیری
• کاهش احساسات
• ضعف در دنبال کردن مسیر و پیدا کردن آدرس

۲- ورم مغزی

یکی دیگر از بیماری‌هایی که به شدت عملکرد مغز ما را تخت تاثیر قرار می‌دهد و موجب بروز اختلالات حافظه می‌شود، ورم مغزی است. ورم مغزی عموما به دلیل ورود یک ویروس اتفاق می‌افتد. ار انواع شدید سرخک و سرخجه گرفته، تا برخی از هرپس‌ها می‌توانند موجب بروز این بیماری شوند. ورم مغزی باعث کاهش قدرت حافظه افراد شده و به یاد آوردن مطالب مختلف را برای آنها سخت می‌کند. موارد زیر برخی از نشانه‌های احتمالی ورم مغزی به شمار می‌روند.

• حرکات بدنی آهسته و آرام
• تغییرات حسی ناگهانی در یک سمت از بدن فرد
• مشکلات در صحبت کردن، بلع، دوبینی و تمرکز
• عدم توانایی در انجام حرکات بدنی تعلیم داده شده
• لرزه و رعشه
• سر درد

بیشتر بخوانید: تندخوانی و تقویت حافظه

۳- زوال عقل

سومین مورد از اختلالات شایع حافظه زوال عقل یا Dementia نام دارد. به طور کلی به اتفاقاتی که در مغز ما می‌افتند و یادآوری، به یاد سپردن، منطق و ارتباط برقرار کردن با دیگران را برای ما به مشکل تبدیل می‌کنند زوال عقل گفته می‌شود. در واقع خود بیماری آلزایمر نیز به نوعی زیر مجموعه زوال عقل به حساب می‌آید. در زمان‌های گذشته که مردم از اینکه حافظه چیست و جه کاربردی دارد خبر نداشتند، تصور می‌کردند که زوال عقل هم بخشی از فرایند کهولت و پیری است. اما امروز ما می‌دانیم که این اختلال حافظه به هیچ وجه طبیعی نبوده و در واقع به صورت مستمر به مغز ما آسیب می‌زند.

اما نشانه‌های این بیماری بسته به اینکه در کدام قسمت از مغز ما ظاهر شده باشد می‌تواند متغیر باشد. اولین و شایع ترین نشانه آن هم از دست دادن حافظه است. این ضعف حافظه به شکلی اتفاق می‌افتد که فرد بعد از آن قاد نیست به راحتی کارهایی که تا الان انجام می‌داده را دوباره انجام دهد. عدم توانایی در استفاده از زبان هم دومین نشانه از این مورد اختلالات حافظه است. چرا که فردی که دچار زوال عقل شده، دیگر قادر نیست به راحتی واژه‌هایی که به آنها دارد را به یاد بیاورد. در نتیجه در صحبت کردن دچار مشکل خواهد شد. سومین نشانه زوال عقل هم عدم توانایی فرد در برنامه ریزی و عمل کردن به برنامه‌های خود است. حتی تصمیم گیری و مرتب کردن کارهای مختلف هم از عهده فردی که به زوال عقل دچار شده برنمی‌آید.

بیشتر بخوانید: تقویت حافظه به کمک طب سنتی و گیاهان دارویی

درجات مختلف زوال عقل:

زوال عقل هم مانند اغلب اختلالات حافظه به صورت مرحله‌ای است. این یعنی با گذشت زمان، فرد در صورتی که نتواند آنرا درمان کند، باید شاهد رشد و بدتر شدن این بیماری باشد در ادامه با هم ۳ مرحله از این بیماری را بررسی خواهیم کرد.

مرحله آغازین: فرد گرچه فراموشکار شده و گیجی و تغییرات خفیف شخصیتی را در خود احساس می‌کند، اما همچنان قادر است از پس بیشتر کارهای خود بر بیاید.

مرحله میانی: فرد در این مرحله نیاز به کمک بیشتری از جانب دیگران دارد. او حتی ممکن است در شناسایی افراد خانواده و دوستان هم دچار مشکل شود. حتی گم شدن و عدم آشنایی با مکان‌های آشنا هم جزو نشانه‌های این مرحله از این اختلال حافظه است. بیخوابی و ناتوانی در استراحت کردن هم از جمله اتفاقاتی است که در این مرحله می‌افتد.

مرحله نهایی: حالا زوال عقل و آلزایمر در کنار هم باعث شده‌اند که او تقریبا برای انجام تمام کارهای خود و یادآوری موارد مختلف به دیگران نیاز داشته باشد. گر چه شاید نتواند برخی از آنها را اصلا به یاد بیاورد. به همین دلیل هم همیشه به کمک یک نفر نیاز دارد.

۳- اختلال نقص توجه یا ADHD

این بیماری که بیشتر در کشور ما با نام بیش فعالی شناخته می‌شود، یکی دیگر از اختلالات حافظه است که بر روی حافظه کوتاه مدت ما تاثیر می‌گذارد. در واقع افرادی که به این اختلال دچارند در یادآوری، تمرکز و تشخیص موارد مختلف ضعف دارند. البته اصلی ترین دلیل ضعف حافظه در افرادی که از اختلال نقص توجه رنج می‌برند، عدم توانایی آنها در تمرکز کردن است. عدم تمرکز و حواس پرتی باعث می‌شوند که کمغز ما نتواند به اندازه کافی مطلب یا چیزی که پیش رویش قرار گرفته را تجزیه و تحلیل کند. به همین دلیل هم اگر مثلا در حال مطالعه کتابی برای امتحان هستیم، اگر نتوانیم به خوبی بر روی آن تمرکز کنیم، قادر نخواهیم بود تا مطالب آن را به خاطر بسپاریم.

تکنیک هایی که برای تقویت حافظه کوتاه مدت استفاده می‌شوند می‌توانند به ما کمک کنند تا حد با این مشکل مقابله کنیم.

برای مقابله با اختلالات حافظه چه کاری می‌توان کرد؟

اما حالا که با این اختلالات آشنا شدیم، نوبت به آن می‎رسد تا با تکنیک‌های کلی آشنا شویم که به ما در برطرف کردن این معضل کمک خواهند کرد.

۱- تمرین کنید

تمرین های زیادی برای تفویت حافظه وجود دارند که می‌توانند به ما در مقالبه با هر نوع اختلال حافظه کمک کنند. فراموش نکنید که عمدتا این اختلالات مدتی به صورت خاموش در ما وجود دارند. پس حتی اگر علائمی که گفته شد را در خود نمیبینید، بد نیست که روزانه مدت زمان کوتاهی را به تمرین کردن اختصاص دهید. برای آشنایی بیشتر هم می‌توانید مقاله تمرین های تقویت حافظه را در هوش برتر ایرانیان مطالعه کنید.

۲- رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و تحرک داشته باشید

یکی از مواردی که می‌تواند تاثیر چنین مشکلاتی را در شما افزایش دهد، عدم پیروی از یک رژیم غذایی مناسب است. کاهش مصرف شکر، غذاهای چرب و شور و مصرف روزانه میوه و سبزیجات را در برنامه خود قرار دهید. میوه ها و سبزیجات با آنتی اکسیدان‌های مفیدی که دارند موجب بهبود عملکرد و سلامت مغز ما خواهند شد. علاوه بر این ورزش کردن (حتی در حد نرم دویدن و پیاده روی) می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی روی مغز شما بگذارد. به شرط آنکه هر روز آنرا انجام دهید.

بیشتر بخوانید: برای تقویت حافظه چه بخوریم

۳- کتاب بخوانید

یکی از بهترین راه‌های افزایش قدرت مغز بدون شک کتاب خواندن است. تاثیر مطالعه بر مغز به قدری مثبت است که شما می‌توانید از کتاب خواندن به عنوان یک ورزش ذهنی استفاده کنید. سعی کنید روزانه کتاب خواندن را در برنامه خود قرار دهید. حتی اگر روزی تنها نیم ساعت را هم به این کار اختصاص دهید، با گذشت زمان کوتاهی متوجه تغییراتی که در زندگی شما اتفاق افتاده خواهید شد. پس بهتر است بلافاصله و بعد از اتمام مطالعه این مقاله، کتابی که قرار است از همین فردا خواندن آن را شروع کنید را انتخاب کرده و چند صفحه‌ای از آنرا بخوانید.

۴- بازی کنید

آخرین پیشنهاد ما به شما انجام بازی‌هایی است که مستقیما با ذهن شما سر و کار دارند. اگر یادتان باشد قرار بود که در این بخش راهکارهایی را به شما معرفی کنیم که باعث قوی تر شدن مغز شما خواهند شد. انجام بازی های فکر مثل شطرنج و سودوکو هم تاثیر مثبتی بر روی مغز شما و عملکرد آن خواهد داشت. پس به جای اینکه تمام اوقات فراغت خود را به اینستاگرام گردی و بازی کردن کلش و آف کلنز بگذرانید، بهتر است که بخشی از آنرا مشغول شطرنج بازی کردن شوید.

نکات پایانی در مورد اختلالات حافظه

باز هم به شما توصیه می‌کنیم که اگر حتی در حال حاضر هم مشکلی را در خود نمی‌‎بینید، از همین حالا برای آن آماده باشید. بهترین روش برای مقابله با هر نوع از اختلال حافظه تمرین کردن مدام است. پس هر روز سعی کنید با تمرینات گفته شده، مغزتان را تقویت کنید.