کاهش حافظه چگونه صورت می‌گیرد و چه خطراتی دارد؟

حتما برای شما هم پیش آمده است که بعضی موارد را به صورت موقتی فراموش کنید. کاهش حافظه اتفاقی است که احتمالا همه ما آن را تجربه کرده‌ایم. البته همیشه این موضوع با فراموش کردن مقطعی یک اسم، اتفاق یا کارهای دیگر همراه نیست. به همین دلیل هم بد نیست بدانید که جای نگرانی وجود ندارد، چرا که می‌توانید با انجام فعالیت‌های مختلف و تقویت حافظه کوتاه مدت جلوی این اختلال را بگیرید و مانع گسترش آن شوید. پس شما هم اگر دوست دارید جلوی کاهش حافظه خود را بگیرید، این مقاله را از دست ندهید. 

عوامل کاهش حافظه چیست؟

“چی می‌خواستم بگم، یادم رفت!” و ” کجا گذاشتمش” از جمله جملاتی هستند که همه ما در طول زندگی به زبان آورده‌ایم. اما شاید این سوال برایتان پیش آید که علل کاهش قدرت حافظه چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که کمبود ویتامین ب، تومور مغزی، کم‌خوابی، استرس، بیماری‌های عفونی، حادثه، افزایش سن، مصرف مواد و یا دارو و غیره از جمله اصلی‌ترین عواملی است که موجب فراموش کردن مطالب و کاهش حافظه خواهند شد. البته درگیری های روزمره و برخی اتفاقات تلخ و شیرین روزمره ممکن است باعث شود که شما چیزی را فراموش کنید. 

همچنین مصرف این داروها ممکن است موجب کاهش حافظه شما شود:

• برخی داروهای دیابت
• داروهای ضد اضطراب
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای کاهش کلسترول خون
• داروهای خواب‌آور
• داروها ضد حساسیت

علاوه بر آن سازمان غذا و دارو آمریکا همواره هشدار داده است که داروهای کاهش کلسترول ممکن است عوارض بدی مانند سردرگمی و از دست دادن حافظه به همراه داشته باشند که باید در این باره با پزشک خود مشورت نمایید.

بیشتر بخوانید: قرص تقویت حافظه

آلزایمر؛ یکی از اصلی‌ترین بیماری‌های کاهش حافظه

یکی از بیماری‌هایی که موجب کاهش حافظه و تمرکز می‌شود آلزایمر نام دارد. این بیماری که بیشتر در سالمندان اتفاق می‌افتد، ممکن است در افراد با سنین پایین‌تر نیز رخ دهد. آلزایمر با گذر زمان وخیم‌تر می‌شود و تا زمان مرگ همراه بیمار است. این بیماری باعث تغییر اعصاب مغز می‌شود که در نتیجه آن این اعصاب ارتباطشان با یکدیگر را از دست می‌دهند. در واقع آلزایمر باعث مه آلودگی مغز خواهد شد. از جمله عوامل آلزایمر می‌توان به دیابت، فشار خون، وراثت، تغذیه نامناسب، صدمه به سر و… اشاره کرد.

نشانه‌های این بیماری هم شامل از دست دادن حافظه، گیجی، فقدان احساسات، تغییرات در رفتار، ناتوانی در یافتن جهت‌ها و مشکل ارتباط با مردم است که در افراد مبتلا به این بیماری به وفور یافت می‌شود. این افراد در خورد و خوراک به شدت به دیگران وابسته‌اند و بدون کمک دیگران قادر به انجام کارهای شخصی خود نیستند. لازم به یادآوری است که آلزایمر با نام زوال عقل نیز شناخته می‌شود.

چند نکته درباره بیماری آلزایمر

• بر خلاف تصور عوام ژنتیک در بروز این بیماری تاثیر ندارد.
• برای آلزایمر درمان قطعی وجود ندارد.
• آلزایمر مرحله‌بندی دارد و می‌تواند شدید و یا ضعیف عمل کند.
• انجام بازی های تمرکزی و ذهنی در کنترل سرعت بیماری اثرگذارند.
• در صورت داشتن بیماری آلزایمر از مصرف غذاهای چرب، سیگار و قند پرهیز نمایید.

کاهش حافظه و رابطه آن با افسردگی

در سال‌های اخیر دانشمندان دریافته‌اند که افسردگی و کاهش حافظه رابطه تنگاتنگی دارند. یعنی با وجود افسردگی احتمال کم شدن حافظه در افراد هم بیشتر می‌شود. طی تحقیقاتی که در این باره انجام شد، حجم ذهن افرادی که افسردگی داشتند کمتر از بقیه برآورد شده است. نتیجه این موضوع ککم شدن قدرت حافظه فرد خواهد بود. البته دانشمندان اذعان می‌کنند که افسردگی قابل درمان است و به تبع آن می‌توان اختلال کاهش حافظه را بهبود بخشید.

بیشتر بخوانید: تاثیر مطالعه بر افسردگی

ضعیف شدن حافظه در دوران بارداری

شاید برایتان جالب باشد که بدانید کاهش حافظه می‌تواند در دوران بارداری هم اتفاق افتد. علت کم شدن حافظه در بارداری این است که هورمون استروژن و پروژسترون در دوران بارداری حدود ۱۵ برابر میزان معمولی است که می‌تواند دلیلی قانع‌کننده برای فراموشکاری باشد. البته دلایل روحی زیادی نیز برای این امر وجود دارد که میان آن‌ها می‌توان به استرس و مشغله‌های ذهنی بسیار اشاره کرد. لذا اگر در دوران بارداری به سر می‌برید و حس می‌کنید حافظه‌تان کم شده، نگران نباشید چرا که یک امر طبیعی است. همچنین خوب است بدانید که کمبود حافظه بعد از زایمان هم قابل درمان است و بعد از مدتی بهبود می‌یابد.

آیا ام اس می‌تواند باعث کاهش حافظه شود؟

در جواب باید بگوییم که؛ خیر. در واقع لازم است بدانید که کاهش حافظه و ام اس هیچ ربطی به هم ندارند. ام اس هیچ تاثیری بر حافظه بلند مدت و حتی توانایی مطالعه کردن ندارد و تنها بر سیستم عصبی اثر خود را می‌گذارد.

نقش بیماری‌های قلبی در فراموشی

یکی از علل کاهش تمرکز و حافظه بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود. دلیل آن هم کلسترول خون بالا است که بر جریان خون تاثیر می‌گذارد و ممکن است موجب مسدود شدن ذهن شود. همچنین مشکلات تیروئید، اختلالات کلیوی، کبد و غیره هم بر این مسئله تاثیرگذار است و منجر به بروز فراموشی و کاهش حافظه می‌شود.

راه‌های پیشگیری از کاهش حافظه چیست؟

• برای درمان و جلوگیری از کاهش عملکرد حافظه بازی‌های معمایی انجام بدهید و تمرین تمرکز کنید.
• مغزتان را به چالش بکشید، مثلا مسواک زدن با دست دیگر را تمرین کرده و یا با دست مخالف غذا بخورید.
• ورزش بر تقویت حافظه بسیار اثرگذار است، پس آن را به طور مداوم انجام دهید.
• اگر می‌خواهید مطلبی را به خاطر بسپارید، آن را با صدای بلند تکرار کنید.
• پرهیز از مصرف الکل، سیگار و قهوه را به یاد داشته باشید.

نقش ورزش در بهبود کاهش حافظه

یکی از علل کاهش حافظه استرس است. به همین دلیل با ورزش کردن می‌توانید آن را کنترل کرده و مانع از اختلال حافظه شوید. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش باعث بهبود کارکردهای شناختی می‌شود و بر عملکرد حافظه تاثیرگذار است. علاوه بر آن تمرینات ورزشی موجب رشد سلول‌های جدید در ناحیه هیپوکامپ یا اسبک می‌شود که در حافظه نقش مهمی دارد.

درمان کاهش حافظه به کمک طب سنتی

از طب سنتی در درمان کاهش اختلال حافظه غافل نشوید. بسیاری از خوراکی‌ها می‌توانند اثر مفیدی در عملکرد مغز داشته باشند و جلو کاهش حافظه را در افراد بگیرند. کلسیم، آهن و ویتامین ب یکی از مواردی محسوب می‌شوند که در تقویت حافظه اثرگذارند. این مواد در غلات و شیر به وفور یافت می‌شوند و می‌توانید با مصرف آن‌ها جلو فراموشی و کاهش عملکرد حافظه را بگیرید. انجیر، سیر، زعفران، کندر، چغندر، عسل و اسیدهای چرب امگا ۳ که در ماهی به وفور یافت می‌شود هم در تقویت حافظه اثر خوبی دارند و پیشنهاد می‌کنیم که از مصرف آن‌ها غافل نشوید.

همچنین گیاهان دارویی مانند آویشن هم بر تقویت اعصاب اثرگذارند و مصرف آنها توصیه می‌شود. برای یادگیری روش‌های بیشتر می‌توانید مقاله تقویت حافظه با طب سنتی و به کمک گیاهان دارویی را مطالعه کنید.

مدیتیشن و اثر آن بر حافظه

همانگونه که قبلا گفته شد، یکی از علل کاهش حافظه استرس است. یکی از راه‌های کنترل کردن استرس ریلکسیشن و دوستی با طبیعت است.. انجام مدیتیشن می‌تواند به شکلی باورکردنی این استرس را در ما از بین برده و ما را به آرامش برساند. این کار از طریق تنفس آرام و فشرده، بستن چشم‌ها و آزاد کردن انرژی‌های بدن انجام می‌شود و حسی سرشار از لذت و شعف را برایتان خلق می‌کند.

چند نکته طلایی برای بهبود کم شدن حافظه

• برای جلوگیری و یا درمان کاهش حافظه کوتاه مدت می‌توانید از عبارات مخفف (یادآورها) استفاده کنید؛ مانند شیش تا و غیره.
• کارهای روزانه‌تان را یادداشت کنید تا دچار اختلال حافظه نشوید.
• سعی کنید در زمان حال زندگی کنید و حوادث خوب زندگی را یادآوری نمایید.
• تلاش کنید با یادگیری زبان دوم و یا موسیقی قدرت یادگیری و حافظه خود را بهبود ببخشید.

چه افرادی بیشتر در معرض فراموشی قرار دارند؟

• سالمندان
• افرادی که تغذیه ناسالم دارند.
• اشخاصی که استرس زیاد دارند.
• افرادی که کم می‌خوابند.
• اشخاصی که کمبود ویتامین دارند و یا از فشار خون بالا برخوردارند
• افرادی که مشروبات الکلی زیادی مصرف می‌کنند.

چای سبز و تقویت حافظه

دانشمندان چینی یکی از راه‌های کاهش حافظه و یادگیری را استفاده از چای سبز می‌دانند. این نوع از چای در به تاخیر انداختن آلزایمر نقش مهمی دارد و به دلیل داشتن مولکول الی اپی گالوکتشین گالات خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و به تقویت حافظه کمک می‌کند. در ادامه خوب است بدانید که ابن سینا در کتاب قانون شفا منشا بیماری فراموشی را در بخش انتهایی مغز می‌داند که علت آن می‌تواند غلبه سردی و خشکی باشد.

بیشتر بخوانید: برای تقویت حافظه چه بخوریم؟

در نهایت برای کاهش حافظه چه باید کرد؟

فراموشی و کاهش قدرت حافظه تنها در افراد سالمند رخ نمی‌دهد، بلکه در جوانان نیز به وفور دید می‌شود. امروزه انسان‌ها به دلیل زندگی مدرن و ماشینی و همچنین مشغله زیاد، استرس فراوانی را تحمل می‌کنند که می‌تواند علاوه بر حافظه بر بخش‌های دیگر بدنشان هم تاثیر بگذارد. همواره پیشنهاد می‌شود با انجام تمرینات متعدد ذهنی  و جسمی استرس را از خود دور کرده و حالات خود را کنترل کنید. همچنین با انجام بازی‌های فکری و معمایی ذهن خود را به چالش کشانده و جلوی بروز فراموشی را بگیرید.