مطالعه قبل از خواب و تاثیر آن در بهبود عملکرد مغز

مطالعه کردن در هر ساعت از شبانه روز برای ما مفید است. اما سوال اینجاست که آیا ما در هر زمان از شبانه‌روز، فرصت مطالعه را پیدا می‌کنیم؟ دنیای امروز پیرامون ما کمتر از هر زمان دیگری فرصت و زمان خالی در اختیارمان گذاشته است. همین هم باعث شده که بیشتر ما اصلا فرصتی برای مطالعه نداشته باشیم. اما نگران نباشید، چرا که در این مقاله قرار است به شما در مورد راهکارهایی صحبت کنیم که به کمک آن‌ها می‌توانید هر شب قبل از خواب مطالعه کنید. مطالعه قبل از خواب همچنین فواید بسیاری برای مغز ما دارد. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهند که مطالعه پیش از خواب به یادگیری در خواب هم کمک می‌کند. حال بیایید قبل از هرچیز سایر فواید مطالعه در شب را بشناسیم. 

فواید مطالعه قبل از خواب

اما قبل از اینکه بخواهیم به سراغ تکنیک‌های مطالعه در شب برویم، ابتدا بد نیست بدانیم این کار چه فوایدی دارد. در واقع مطالعه کردن پیش از خواب علاوه بر اینکه تمامی فواید کتابخوانی را در خود جای می‌دهد، می‌تواند برخی آثار مثبت جانبی دیگر نیز داشته باشد. حال بیایید با هم به سراغ این مزایا برویم.

۱- کاهش اضطراب و استرس

اضطراب و استرس بیش از حد، جزئی جدایی ناپذیر از زندگی تمام ما در دنیای امروز هستند. تقریبا روزی نیست که ما در آرامش کامل بگذرانیم و نگران چیزی نباشیم. اما تحقیقات نشان می‌دهند که مطالعه قبل از خواب باعث کاهش چشمگیر استرس خواهد شد. طبق این یافته‌ها، افرادی که قبل از خوابیدن ۲۰ تا ۳۰ دقیقه مطالعه می‌کنند، می‌توانند میزان فشار خون و ضربان قلب خود را کاهش دهند. این اتفاق نه تنها موجب کمتر شدن استرس فرد می‌شود، بلکه تاثیر مثبتی نیز بر روی سلامت قلب او دارد. شما هم اگر اضطراب و استرس زیادی را تجربه می‌کنید، تنها با نیم ساعت مطالعه در شب می‌توانید به مرور این مشکل را برطرف کنید.

 بهترین راهکار این است که با شبی یک صفحه کتاب شروع کنید. سپس یک شب در میان یک صفحه به میزان مطالعه خود اضافه کنید. در نهایت شما با گذشت دو ماه بدون آن‌که دچار هرگونه مشکلی شوید، می‌توانید هر شب ۳۰ صفحه کتاب بخوانید. عادت دادن خود به مطالعه منظم اصلی‌ترین راهکاری است که به ما نشان می‌دهد چگونه کتابخوان شویم.

۲- قدم گذاشتن در دنیاهای دیگر

جهان اطراف ما پر است از داستان‌ها و قصه‌های واقعی که خودمان هم بخشی از آن‌ها هستیم. اما چه میشد اگر می‌توانستیم قصه‌ها و داستان‌های دیگری را نیز تجربه کنیم؟ یکی از مهمترین مزیت‌های کتاب خواندن این است که به شما امکان تبدیل شدن به یک فرد دیگر را می‌دهد. به این ترتیب شما قادر هستید که زندگی را این بار از دریچه دید شخصیت‌های اصلی رمانی که در حال مطالعه هستید ببینید. در واقع کتاب‌ها و مخصوصا انواع ژانر رمان به ما کمک می‌کنند تا حداقل برای ساعاتی از زندگی حقیقی خود فاصله بگیریم. این فاصله باعث خواهد شد که ما کمی به درونیات خود هم رجوع کنیم. نگرانی و فکر کردن بیش از حد به واقعیت‌های زندگی خود، گاهی موجب بروز مشکلات روحی و جسمی زیادی برای افراد می‌شود. برای همین هم کتاب خواندن قبل از خواب حداقل ذهن ما را برای فردایی بهتر آماده می‌کند.

۳- بهبود مهارت‌های فردی و اجتماعی

یکی از مهمترین فوایدی که مطالعه کردن برای افراد دارد، بهبود مهارت‌های اجتماعی آنها است. از نحوه صحبت کردن و کاربرد کلمات و عبارات گرفته، تا احساس همدردی با سایرین همگی از جمله مهارت‌هایی هستند که ما هرچه بیشتر کتاب بخوانیم، در آن‌ها بهتر می‌شویم. اما مطالعه کردن قبل از خواب خود می‌تواند تاثیر این موارد را دوچندان کند. زمانی که ما به خواب می‌رویم، مغز ما هر آنچه قبل از خوابیدن به آن فکر کرده‌ایم را پردازش می‌کند. حال اگر قبل از خوابیدن کتابی را خوانده باشیم، مطالب موجود در آن درون ذهنمان پردازش می‌شوند. برای همین هم معمولا توصیه می‌کنند که قبل از خوابیدن حتما مطالب درسی یک آزمون را دوباره برای خود مرور کنید. زیرا این کار به ثبت شدن مطالب در حافظه بلند مدت ما کمک می‌کند. پس کتاب خواندن قبل از خواب موجب رشد و توسعه فردی ما نیز خواهد شد.

اما چه نوع مهارت‌هایی با مطالعه در شب در ما بهبود پیدا می‌کند؟ قبل از هرچیز بد نیست بدانید بیشتر داستان‌ها بر اساس واقعیت‌های موجود در اجتماع نوشته شده‌اند. پس اینکه شما در زندگی عادی هم با شرایطی مشابه با شخصیت اصلی داستانتان روبرو شوید اصلا عجیب نیست. اما اگر قبل از این اتفاق، کتاب خواندن در شب را تمرین کرده باشید، در موقعیت‌های مشابه با شخصیت اصلی کتاب عملکرد بهتری خواهید داشت. پس همانطور که تحقیقات نشان می‌دهند، مطالعه کتاب قبل از خواب می‌تواند موجب بهبود مهارت‌های اجتماعی شود. همچنین شما در دریافت و درک احساسات دیگران نیز بهتر عمل خواهید کرد.

بیشتر بخوانید: شب امتحان چگونه درس بخوانیم؟

۴- افزایش خلاقیت

یک لحظه از خود بپرسید چرا به جای مطالعه کتاب، شما را به تماشای فیلم دعوت نکردیم؟ یکی از بزرگترین مزیت‌های کتاب خواندن این است که ما خودمان شخصیت‌ها و فضای اصلی داستان را درون ذهنمان شکل می‌دهیم. این موضوع باعث می‌شود که ما قوه تخیل خود را به کار بگیریم. مغز ما مانند یک ماهیچه عمل کرده و هرچه بیشتر تمرینش بدهیم قوی‌تر می‌شود. پس تمرین خلاقیت که با مطالعه قبل از خواب محقق می‌شود به مرور باعث تقویت این قوه درون ذهن شما می‌شود. علاوه بر این صرفا آشنایی با برخی فرهنگ‌ها، مردم و حتی زبان‌ها همگی می‌توانند موجب افزایش خلاقیت شما شوند. همچنین یادگیری و مطالعه مطالب بیشتر، مغز شما را نیز تقویت می‌کند. همین موضوع باعث باهوش‌تر شدن شما می‌شود.

۵- تقویت تمرکز

متاسفانه عادت بدی که بیشتر ما داریم، وابستگی بیش از حد به فضای مجازی است. البته هیچکس نمی‌تواند منکر فواید و مزایای شبکه‌های اجتماعی شود، اما گاهی توجه بیش از حد به آن‌ها موجب از دست رفتن تمرکز شما خواهد شد. یکی از مواردی که در مقاله مینیمالیسم دیجیتال هم به آن اشاره کردیم، چرخیدن بی مورد بین برنامه‌های موجود بر روی گوشی تلفن همراه ماست. این کار باعث پرش ذهنی ما شده و در نهایت موجب از دست رفتن تمرکز ما می‌شود. در حالی که شما وقتی یک کتاب را مطالعه می‌کنید، بدلیل یکپارچگی مطالب آن تمرکز شما صرفا بر روی خود متن خواهد بود. پس این موضوع به مرور تمرکز شما را نیز افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: مینیمالیسم دیجیتال، راهی برای زندگی بهتر

۶- بهبود ارتباطات مغزی

هر مطلب جدیدی که ما وارد مغز خود می‌کنیم؛ موجب شکل‌گیری یک مسیر مغزی جدید می‌شود. هرچه این مسیرهای مغزی بیشتر باشند، مغزمان بهتر عمل کرده و در فکر کردن پیشرفت می‌کنیم. تحقیقات نشان می‌دهند که مطالعه کردن موجب تقویت و گسترش این مسیرهای مغزی می‌شود. البته این پایان راه نیست و جالب است بدانید هرچه شما در مهارت‌های مطالعه مانند تندخوانی پیشرفت کنید، تاثیر مطالعه بر مغز شما هم به همان میزان افزایش خواهد یافت. اسکن‌های مغزی نشان می‌دهند که مغز ما هنگام مطالعه یک داستان تا چه اندازه فعال می‌شود. البته این موضوع به متنی که ما در حال مطالعه آن هستیم هم بستگی دارد. در واقع مطالعه یک متن داستانی باعث خواهد شد که فعالیت ذهنی ما فروکش کند و آرام شویم. در حالی که وقتی یک متن علمی را مطالعه می‌کنیم، مغز ما به نهایت میزان فعالیت خود می‌رسد.

۷- خواب بهتر

شاید مهمترین فایده کتاب خواندن و مطالعه قبل از خواب این است که فرایند خوابیدن را برای شما آسانتر می‌کند. همانطور که قبلا در خلاصه کتاب چرا می‌خوابیم خواندیم، خواب کافی می‌تواند پیشرفت تمام نکاتی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم را چند برابر کند. همچنین مطالعه در شب باعث می‌شود شانس ما برای رسیدن به خواب عمیق یا همان REM افزایش دهد. وقتی ما قبل از خوابیدن مطالعه می‌کنیم، چشمان ما خسته‌تر شده و بهتر می‌توانیم بخوانیم. همچنین با کاهش استرس، ما از لحاظ بدنی نیز آرامش بیشتری را تجربه می‌کنیم. پس نتیجه می‌گیریم کتاب خواندن نه تنها موجب بهتر خوابیدن ما می‌شود، بلکه به خاطرسپاری آنچه در طول روز و قبل از خواب یاد گرفتیم را هم برای ما ساده‌تر خواهد کرد.

چگونه قبل از خواب مطالعه کنیم؟

برای اینکه بتوانیم هر شب قبل از خواب کتاب بخوانیم، باید به برخی نکات توجه کنیم. در واقع این نکات باعث خواهند شد که ما نه تنها از مطالعه لذت ببریم، بلکه از مزیت‌های آن هم بهره‌مند شویم. این نکات عبارتند از:

نور کافی و مناسب

اولین نکته‌ای که باید رعایت کرد نور مناسب است. اگر ما هنگام مطالعه در شب نور کافی نداشته باشیم، به چشمانمان فشار زیادی می‌آید. این فشار سبب خواهد شد که ما خیلی زود از مطالعه خسته شویم. به همین دلیل هم بهتر است که نور کافی برای مطالعه را فراهم کنید. استفاده از چراغ‌های مطالعه می‌تواند به شما کمک کند تا نور کافی را تجربه کنید.

[sc name=”tondkhani”][/sc]

انتخاب کتاب مناسب

کتاب خواندن پیش از مطالعه به اندازه کافی کار چالش‌برانگیزی هست. حال اگر نتوانیم با کتابی که می‌خوانیم ارتباط برقرار کنیم، سختی این کار برای ما دو چندان خواهد شد. سعی کنید حتما کتابی را انتخاب کنید که با سلیقه شما همخوانی دارد و از خواندن آن خسته نمی‌شوید. اینگونه می‌توانید امید داشته باشید که به مرور عادت کتابخوانی در شب را در خود پرورش دهید. برای انتخاب کتاب مناسب می‌توانید مقاله کتاب هایی که باید خواند را مطالعه کنید. 

استفاده از کتاب‌های الکترونیکی

اگر نمی‌توانید در اتاق خود چراغ روشن کرده و کتاب بخوانید، پیشنهاد ما به شما کتاب‌های الکترونیکی هستند. کتاب‌های الکترونیکی را به راحتی می‌توان در تبلت یا گوشی تلفن همراه مطالعه کرد. اما چند نکته را برای مطالعه این کتاب‌ها در نظر داشته باشید. نخست اینکه اجازه ندهید سایر جذابیت‌هایی که درون گوشی شما وجود دارند، حواستان را پرت کنند. نکته دوم اما تنظیم نور مناسب است. نور صفحه گوشی خود را در کمترین حالت قابل دید قرار دهیم. نکته سوم هم خاموش کردن نور آبی است. بیشتر گوشی‌ها و تبلت‌های موجود در بازار گزینه‌ای دارند که نور آبی صفحه را کم کرده یا حذف می‌کند. نور آبی از خوب خوابیدن ما جلوگیری می‌کند. به همین دلیل هم بهتر است با فعال کردن این گزینه در طول شب خواب خود را نیز به خطر نیندازید.

نوشیدنی‌های غیرمجاز!

خیلی از ما عادت داریم که هنگام مطالعه چیزی بنوشیم. از چای و قهوه گرفته تا انواع نوشابه‌های گازدار یا انرژی زا. اما به یاد داشته باشید که هنگام مطالعه در شب نوشیدن هیچ چیز جز آب مجاز نیست. خوردن کافئین که در چای و به خصوص قهوه وجود دارد خواب شما را به تاخیر می‌اندازد. برای همین هم اگر تشنه شدید می‌توانید کمی آب بنوشید.

نوع نشستن

نکته دیگری که در مطالعه قبل از خواب اهمیت دارد، نجوه نشستن شماست. برخی از افراد شاید ترجیح دهند سرجای خود دراز کشیده و مطالعه کنند. این کار از ۲ جهت اشتباه است. نخست اینکه باعث فشار آمدن به گردن شما می‌شود. دوم اینکه در این حالت احتمال اینکه خوابتان ببرد زیاد است. سعی کنید در رختخواب طوری بنشینید که کتاب را روی زانوهای خود و مقابل صورتتان قرار دهید.

کتاب‌های صوتی

اگر نمی‌خواهید نگران نور و وزن کتاب و نحوه قرار گیری گردن و نوع نشستن باشید، کتاب‌های صوتی بهترین انتخاب برای شما هستند. شما می‌توانید به راحتی یک کتاب صوتی را خریداری و دانلود کنید و سپس آن را درون رختخواب خود با هندزفری گوش دهید. البته انتخاب کتاب کاغذی، صوتی و یا الکترونیکی کاملا به خود شما بستگی دارد.

برخی سوالات رایج در مورد مطالعه کتاب قبل از خواب در شب

• آیا برای چشم مضر نیست؟ به شرطی که نور کافی داشته باشیم خیر.
• آیا به درمان بیخوابی کمک می‌کند؟ کتاب خواندن با خسته کردن چشمان و آرام کردن بدن شما به درمان بیخوابی کمک می‌کند. البته اگر بی خوابی شما ریشه در چیزهای دیگری نداشته باشد.
• آیا برای کمر و گردن ما مضر است؟ همانطور که گفتیم اصلاح نحوه نشستن و یا استفاده از کتاب‌های صوتی ریسک آسیب دیدن گردن و کمر ما را کاهش می‌دهند.
• چقدر باید در شب مطالعه کنیم؟ بسته به اینکه چقدر زمان دارید و یا اینکه چه میزان به کتاب خواندن عادت دارید این موضوع متفاوت است. حتی اگر اصلا کتاب نمی‌خوانید، همین امشب با یک صفحه مطالعه شروع کنید. هیچگاه برای شروه دیر نیست و شما خیلی زود به مطالعه قبل از خواب عادت خواهید کرد.
• آیا این کار موجب خواب دیدن می‌شود؟ هنوز به صورت علمی هیچگونه شواهدی مبنی بر این موضوع دیده نمی‌شود. هرچند که خواندن یک داستان قبل از خواب و آشنایی با شخصیت‌های موجود در آن امکان این اتفاق را افزایش می‌دهد.

مطالعه قبل از خواب ؛ سخن پایانی

مطالعه کردن در روز یا شب هر دو مزایای زیادی برای ما دارد. از بهبود عملکرد مغز گرفته تا پیشرفت مهارت‌های اجتماعی همگی بر اثر مطالعه کافی به دست می‌آیند. به همین دلیل هم بهتر است هر شب پیش از خواب چند صفحه‌ای کتاب بخوانید. این کار نه تنها موجب پیشرفت شما می‌شود، بلکه باعث خواهد که خواب دلچسبی را هم تجربه کنید.