فواید خواندن رمان ؛ چرا باید رمان بخوانیم؟

با رشد و گسترش فناوری و ظهور شبکه‌های اجتماعی، میزان علاقه مردم به مطالعه کتاب های داستانی و رمان کاهش پیدا کرد. در واقع بیشتر ما ترجیح می‌دهیم فیلم و سریال یا حتی انیمیشن ببینیم تا اینکه بخواهیم همان داستان را در یک رمان بخوانیم. علاوه بر این، برخلاف گذشته ما امروز روش‌های بسیار متنوعی برای سرگرم شدن در اختیار داریم. از گشت و گذار در فضای مجازی بگیر تا انواع تفریحاتی که در دنیای امروز مد شده‌اند. برای همین هم دیگر خیلی به مطالعه رمان توجه نمی‌کنیم. اما در این مقاله تصمیم داریم به سراغ فواید خواندن رمان برویم. این تفریح که حالا ما فراموشش کردیم فواید بسیار زیادی برای روح و جسم ما دارد که قصد داریم در این مقاله آن‌ها را با هم بررسی کنیم. 

حتما بخوانید: معرفی بهترین رمان های جهان ؛ 25 رمان معروف دنیا

1- فرار از مشکلات فکری روزمره

همه ما در زندگی روزمره با مشکلات و مسائلی روبرو می‌شویم که گاهی اوقات برای حل کردنشان کاری از دستمان برنمی‌آید. با این حال این اتفاقات تا حد زیادی بر روی روحیات و حال و هوای روزمره ما تاثیر می‌گذارندو مطالعه رمان به ما کمک می‌کند تا حداقل برای چند دقیقه هم که شده از این فضا فاصله بگیریم.

شاید شما تماشای فیلم یا تلویزیون را ترجیح دهید، اما بد نیست بدانید که هنگام تماشای تلویزیون شما صرفا بدون هیچ حرکت یا زحمتی می‌نشینید تا صدا و تصویر را دریافت کنید. حتی گوش دادن به موسیقی هم همینطور است. در حالی که هنگام رمان خواندن این شما و ذهنتان هستید که باید فعالیت داشته باشید. در نتیجه یکی از بزرگترین فواید خواندن رمان این است که شما را از استرس و اتفاقات روزمره تا حدی دور می‌کند و کمک می‌کند تا مغز فعال‌تری داشته باشید.

همچنین بخوانید: بهترین کتاب ها برای کاهش استرس و اضطراب

2- افزایش خلاقیت و قدرت درک مطلب

همه ما بارها و بارها درباره فواید مطالعه به طور کلی شنیده یا خوانده‌ایم. اما فواید رمان خواندن حتی کمی بیشتر از مطالعه کتاب‌های غیرداستانی است. برای مثال نتایج تحقیقاتی که در دانشگاه تورونتو انجام شده نشان می‌دهد کسانی که به رمان خواندن عادت دارند نسبت به سایر افراد که مطالعه کتاب‌های غیر داستانی را ترجیح می‌دهند، ذهن‌های خلاق‌تری دارند. این تحقیق همچنان ثابت می‌کند کسانی که رمان می‌خوانند در تصمیم گیری و حل مسئائل نیز بهتر از دیگران عمل می‌کنند. حتی نتایج یک تحقیق دیگر هم نشان می‌دهد مطالعه کتاب‌های داستانی به پردازش اطلاعات درون مغز ما کمک می‌کند.

پس در کنار تمام فوایدی که مطالعه کردن به طور کلی برای ما دارد، خواندن داستان ذهن‌های آشفته ما را مرتب می‌کند و قدرت خلاقیت را درون ما بیدار خواهد کرد. گذشته از این، داستان‌های موجود در هر رمان می‌توانند برای بسیاری از ما الهام بخش باشد. پس بد نیست برای افزایش خلاقیت خود مطالعه رمان را در برنامه قرار دهید.

3- تقویت قدرت رویا پردازی و تصویرسازی

قصه‌ها ما را به دنیای دیگری می‌برند. دنیایی که گاهی اوقات پر از پری و فرشته است، گاهی اوقات هم درباره زندگی افرادی است که هیچوقت وجود نداشتند. در هر دو صورت ما هنگام مطالعه یک رمان به دنیای جدیدی وارد می‌شویم. برای همین هم رمان خواندن ذهن ما را رو به ایده‌ها و اتفاقات ممکن باز می‌کند. در واقع یکی از فواید رمان خواندن این است که این کار به ما کمک می‌کند تا چیزهای جدید را بهتر درک کنیم.

نتایج یک تحقیق که بر روی نقش و تاثیر مطالعه رمان بر روی ارتباطات داخل مغز انجام شد نشان می‌دهد که غرق شدن در دنیای یک رمان باعث تقویت اتصالات درون مغز ما می‌شود. دلیلش هم این است که رمان‌ها ما را در دنیا و جایگاه شخص دیگری قرار می‌‌دهند و به ما کمک می‌کنند تا به جای او ببینیم، بشنویم، احساس کنیم و حتی لمس کنیم. تمامی این موارد باعث تقویت قدرت تصویرسازی و رویا پردازی ما می‌شود و حتی تفکر انتقادی را نیز در ما بهبود می‌بخشد. پس اگر فرد رویاپردازی هستید، رمان خواندن را فراموش نکنید.

4- بهبود روابط اجتماعی ؛ از مهمترین فواید خواندن رمان

ما انسان‌ها ذاتا موجوداتی اجتماعی هستیم. این یعنی بیشتر ترجیح می‌دهیم در ارتباط با دیگران باشیم تا دور از آن‌ها. مطالعه کردن هم به طور کلی مهارت‌های اجتماعی و روابط ما را تقویت می‌کند. هرچند تصویری که از افراد کتابخوان در فیلم و سریال‌ها می‌بینیم تقریبا برعکس این است! اما بد نیست بدانید خواندن رمان یا سایر کتاب‌های داستانی هوش اجتماعی ما را بیشتر از سایر کتاب‌ها تقویت می‌کند.

دلیلش این است که ما هنگام خواندن یک رمان یا قصه بارها و بارها انواع روابط اجتماعی را می‌بینیم و با آن‌ها روبرو می‌شویم. در واقع این کتاب‌ها مثال‌های بسیار خوبی از ارتباط برقرار کردن با سایر افراد جامعه را در اختیار ما می‌گذارند. مهمتر از آن اینکه قصه‌ها ما را در موقعیت‌هایی قرار می‌دهند که تا به حال با آن‌ها روبرو نشدیم و شاید هیچوقت هم روبرو نشویم. اما وقتی به عکس العمل شخصیت‌های داستان در این موقعیت‌ها نگاه می‌کنیم، یاد می‌گیریم که در موقعیت‌های مشابه هم چه کار یا کارهایی از دست ما برمی‌آید و می‌توانیم انجام دهیم.

5- افزایش طول عمر

شاید عجیب به نظر برسد اما یکی از مهمترین فواید رمان خواندن افزایش طول عمر است. در واقع نتایج تحقیقی که در مجله علم و پزشکی منتشر شد ثابت می‌کند افرادی که به رمان خواندن عادت دارند بیشتر عمر می‌کنند. دلیلش این است که خواندن رمان و به طور کلی کتاب های داستانی ذهن ما را فعال و پویا نگه می‌دارد. علاوه این، همانطور که پیش‌تر هم گفتیم مطالعه رمان ما را از استرس و اضطراب روزمره دور می‌کند. به همین دلیل هم افرادی که مرتب رمان می‌خوانند معمولا سلامت روانی و جسمی بیشتری دارند.

حتی نتایج سایر تحقیقات نشان می‌دهد که روزانه 30 دقیقه مطالعه می‌تواند باعث کاهش فشار خون و ضربان قلب ما شود. پس به طور کلی می‌توانیم بگوییم مطالعه رمان یک آرامبخش پر فایده و طبیعی برای بدن است.

6- تقویت حافظه ؛ یکی دیگر از فواید خواندن رمان

به طور کلی مطالعه کردن بهترین تمرین و ورزش برای مغز من و شماست. در واقع هرچه بیشتر کتاب بخوانید، مخصوصا کتاب های داستانی، احتمال ابتلای شما به اختلالات حافظه در سنین کهنسالی کاهش می‌یابد. دلیلش هم این است که هنگام مطالعه رمان نه تنها چشم و مغز شما، بلکه قدرت رویاپردازی، تصویرسازی، خلاقیت و حتی هوش شما نیز به کار گرفته می‌شوند. مجموعه این اتفاقات نیز سبب بهبود عملکرد مغز و به خصوص حافظه شما می‌شود.

دلیلش این است که هنگام خواندن یک رمان یا داستان ما مدام در حال خاطره سازی هستیم. خاطره‌هایی که این بار به جای اینکه خودمان نقش اصلی را در آن‌ها ایفا کنیم، شخصیت اصلی داستان بدون هیچ حد و مرزی در حال ساخت آن‌هاست. برای همین هم هرچه بیشتر رمان بخوانید، بیشتر از مغزتان محافظت می‌کنید.

7- بهبود خواب

قبلا در مقاله‌ای درباره مطالعه قبل از خواب صحبت کرده بودیم. اما بد نیست بدانید فواید مطالعه رمان و داستان حتی بیشتر از سایر متون است. همانطور که پیش‌تر گفتیم، کاهش استرس و اضطراب روزمره یکی از مهمترین فواید مطالعه رمان است. برای همین هم وقتی قرار است بخوابیم، خواندن چند صفحه از رمان مورد علاقه‌مان می‌تواند خواب راحتی را به ما هدیه کند. هرچه ما استرس و اضطراب کمتری داشته باشیم، خواب راحتتری هم خواهیم داشت.

البته این به آن معنا نیست که باید هرشب دو سه ساعت رمان بخوانیم تا خوابمان ببرد. بلکه کافی‌است تنها چند صفحه از کتاب مورد علاقه خود را بخوانیم. این کار نه تنها ذهن ما را برای تجربه یک خواب راحت آماده می‌کند، بلکه چشمانمان را هم خسته کرده و باعث می‌شود راحت‌تر بخوابیم.

8- درک بهتر این جهان

نقل قول معروفی از اسحاق نیوتون کاشف جاذبه وجود دارد که می‌گوید:

“آنچه ما (از این جهان) می‌دانیم یک قطره است و آنچه نمی‌دانیم یک اقیانوس.”

یکی دیگر از فواید خواندن رمان این است که رمان ها ما را با دنیای پیچیده اطرافمان بهتر آشنا می‌کنند. از رمان‌هایی مثل دنیای سوفی گرفته که در قالب داستان شما را با تاریخ فلسفه آشنا می‌کند، تا رمان مشهور فرانکنشتاین که یکی از کتاب هایی که باید خواند است ، اثر مری شلی که امیال درونی و سیرت آدمی را به شما نشان می‌دهد.

اگرچه امروزه کتاب‌های غیر داستانی طرفدار بیشتری پیدا کرده‌اند، اما گاهی اوقات یک رمان یا حتی داستان کوتاه چنان درس بزرگی به شما می‌دهد که بهترین کتاب های روانشناسی و خودیاری هم نمی‌توانند به شما بیاموزند. برای همین است که بسیاری اعتقاد دارند هر قصه ما را با بخش جدیدی از ندانسته‌های جهانی که در آن زندگی می‌کنیم اشنا می‌کند. پس شاید وقتش رسیده باشد که زندگی کردن را از رمان ها یاد بگیریم.

9- استفاده بهتر از زمان

شما چقدر از زمان خود به خوبی استفاده می‌کنید؟ بیشتر ما مخصوصا در دنیای امروز زمان زیادی را صرف انجام کارهایی می‌کنیم که نفع زیادی برای ما ندارند. از گشت و گذار در فضای مجازی تا انجام بازی‌های کامپیوتری، همه کارهایی هستند که ما برای پر کردن اوقات فراغت خود انجام می‌دهیم. اما این کارها اگرچه ما را سرگرم می‌کنند، ولی فایده چندانی برای ما ندارند.

این در حالی است که مطالعه رمان می‌تواند فواید زیادی برای ما داشته باشد. از بهبود روابط عمومی و اجتماعی گرفته تا تقویت تفکر نقاد یا حتی بهبود نحوه خواب، همگی از فواید خواندن رمان هستند. پس می‌توانیم بگوییم که رمان خواندن علاوه بر اینکه یک تفریح نسبتا ارزان قیمت است، برای ما فواید بسیار زیادی هم دارد. برای همین هم عده‌ی زیادی باور دارند با رمان خواندن ما از زمان و عمر خود به خوبی استفاده می‌کنیم.

10- افزایش دایره لغت

صحبت کردن و فن بیان یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که هرکسی برای رشد و توسعه فردی به آن نیاز دارد. در واقع تا زمانی که ما نتوانیم خوب صحبت کنیم، نمی‌توانیم تاثیری که به دنبالش هستیم را روی دیگران بگذاریم. برای خوب حرف زدن اما ما به لغات و عبارات درست یاد داریم. رمان‌ها بهترین و مهمترین منبع برای لغات و عبارات صحیح هستند. اگر حتی به مطالعه کتاب‌های غیر داستانی عادت دارید، باز هم رمان خواندن را در برنامه خود قرار دهید. دلیلش این است که رمان ها عبارات و شرایط روزمره و واقعی را به شما نشان می‌دهند . برای همین هم می‌توانید در زندگی واقعی خودتان از آن‌ها استفاده کنید.

اگر در حال یادگیری یک زبان جدید هم هستید، حتما رمان یا قصه‌هایی را به آن زبان بخوانید. مطمئن باشید تاثیر یادگیری لغات جدید در قصه و داستان چندین برابر مطالعه آن‌ها به تنهایی است. پس حتما داستان و رمان خواندن را برای یادگیری لغات انگلیسی فراموش نکنید.

12- تقویت هوش هیجانی ؛ آخرین مورد از فواید خواندن رمان

آخرین و شاید جالبترین مورد از فواید رمان خواندن تاثیر آن بر روی هوش هیجانی ماست. ما با خواندن یک رمان یا اصلا هر قصه‌ای در دنیای جدیدی قرار می‌گیریم. دنیایی که ما را با تجربیات و اتفاقات جدیدی روبرو می‌کند. به قول جورج آر.آر مارتین، کسی که کتاب نمی‌خواند تنها یک بار زندگی می‌کند اما کسی که کتاب می‌خواند پیش از مرگ هزاران بار زندگی کرده است. این حقیقتی است که درباره کتاب‌ها وجود دارد. در واقع ما با مطالعه رمان در غم و شادی شخصیت‌های اصلی آن شریک می‌شویم. حتی این شراکت بیشتر از زمانی است که صرفا فیلم یا سریالی نگاه می‌کنیم. چون هنگام مطالعه رمان تصویرسازی وقایع آن بر عهده خودمان است.

به همین دلیل هم رمان خواندن احساسات و عواطف شما برانگیخته می‌کند و باعث می‌شود که هوش هیجانی شما بیشتر برانگیخته شود. پس می‌توانیم برای تقویت هوش هیجانی خود هم از مطالعه رمان استفاده کنیم.