مثلث آتش را یادتان هست؟ سوخت، گرما و اکسیژن 3 عاملی هستند که میتوانند هر چیزی را به آتش بکشند. هر چیزی، غیر از سلامت روانی شما! برای آن مثلث دیگری میشناسیم، اضطراب، نگرانی و استرس! این 3 یار گرمابه و گلستان چنان زندگی روحی و روانی شما را به آتش میکشند که هیچ لذتی از لحظات زنده بودنتان نبرید. برای همین هم تصمیم گرفتیم پس از انتشار و معرفی کتاب برای غلبه بر ترس، در این مقاله شما را با تعدادی از بهترین کتاب ها برای کاهش استرس و درمان اضطراب آشنا کنیم. این کتابها شما را از یک آدم مضطرب و همیشه نگران، به یک انسان واقع بین و منطقی تبدیل میکنند.
1- روانشناسی خودیار
لیستمان را با یک کتاب خودیاری شروع میکنیم. البته کتابی که تقریبا با تمام کتابهای خودیاری که تا الان خواندید فرق دارد. کتاب روانشناسی خودیار نوشته رابرت داف است. او در این کتاب به جای استفاده از شیوه و رویکرد خسته کننده سایر کتابهای خودیاری، روش دیگری را برای مقابله با اضطراب و استرس در پیش گرفته است. رابرت داف در کتاب روانشناسی خودیار ابتدا نشانههای اضطراب و استرس را به ما نشان میدهد. همان نشانههایی که به مرور ما را به سمت افسردگی هدایت میکنند. سپس او در این کتاب به ما راهکارهایی را آموزش میدهد تا با استفاده از آنها بتوانیم استرس و اضطراب یا حتی افسردگی خود را هم تا حد زیادی درمان کنیم یا دست کم کاهش دهیم.
نکته مهم درباره کتاب روانشناسی خودیار لحن نویسنده است. رابرت داف به جای آنکه از بالا به مخاطبانش نگاه کند، تصمیم گرفته تا مثل یک دوست در کنارشان قرار بگیرد. برای همین هم متن کتاب بسیار ساده و قابل فهم است. همچنین راهکارهای ارائه شده در کتاب هم معمولا به سادگی قابل اجرا هستند.
کتاب روانشناسی خودیار در ایران با نشر ذهن آویز و ترجمه مهدی قراچه داغی موجود است.
همچنین بخوانید: بهترین کتاب های درمان افسردگی
2- وقتی اضطراب حمله میکند
همه ما تجربه نگرانی را داشتهایم. از نگران شدن بابت دیر کردن عزیزانمان گرفته، تا نگرانی بابت قبولی یا عدم قبولی در دانشگاه. اما نکته مهم اینجاست، چیزی که آتش این نگرانی را شعلهور میکند، استرس و اضطراب است. استرس بیش از حد سبب میشود که ما از کاه، کوه بسازیم و مدام خودمان را نگران کنیم. همین نگرانی مزمن هم باعث از دست رفتن فرصتهای مهمی در زندگیمان میشود. نگرانی بابت چیزهایی که حتی ارزش فکر کردن هم نداشتند.
اما خوشبختانه در این بخش از مقاله به سراغ دیوید برنز رفتیم. کسی که کتاب حال عالی او توانسته مخاطبان بسیاری را جذب کند. دیوید برنز در کتاب وقتی اضطراب حمله میکند، به ما نشان میدهد که چگونه میتوانیم در مقابل این حمله مقاومت کنیم و تا حد زیادی خودمان را از شرشان رها کنیم. آقای برنز این کار را با معرفی 40 تکنیک مختلف انجام میدهد.
این کتاب هم توسط نشر ذهن آویز و با ترجمه مهدی قراچه داغی منتشر شده است.
3- مغز ضد استرس
احتمالا شما هم شنیدهاید که سلولهای مغزی یا همان نورونها غیر قابل بازیابی هستند. برای همین هم مثلا وقتی کسی به خاطر ضربه مغزی یا سکته قسمتی از نورونهای مغزشان را از دست دادند، دیگر قادر نیستند مثل قبل زندگی کنند. شاید با خودتان بگویید: خب اینا چه ربطی به من داره؟!
دکتر ملانی گرینبرگ، نویسنده کتاب مغز ضد استرس در این اثر خود به ما میگوید که اگرچه قادر به افزایش سلولهای مغزمان نیستیم، اما میتوانیم شاخههای عصبی نورونهای درون مغزمان را بلندتر کنیم. این کار به ما کمک میکند تا بتوانیم در موقعیتهای مختلف بهتر با استرس و اضطراب خودمان مقابله کنیم. نکته مهم درباره کتاب مغز ضد استرس راهکارهای ساده و کاملا قابل اجرای درون آن است. استفاده از این راهکارها به ما کمک میکند تا بهتر از قدرت مغز خود استفاده کنیم.
دوری کردن از استرس تقریبا غیر ممکن است، اما میتوانید با استفاده از راهکارهای این کتاب که برای غلبه و مقابله با اضطراب و استرس نوشته شدهاند، در شرایط استرسزا بهتر عمل کنید. نشر دیموند بلورین این کتاب را با ترجمه محمد هادی آقاجانی منتشر کرده است.
از دست ندهید: بهترین کتاب ها برای رفع خجولی
4- آدم بسیار حساس؛ کتابی جالب کتاب برای کاهش استرس
تا حالا شده دوستان و اطرافیانتان شما را فردی “حساس” یا “سوسول” یا هرچیز دیگری مثل اینها خطاب کرده باشند؟ اگر چنین اتفاقی افتاده بد نیست سری به کتاب آدم بسیار حساس بزنید. دکتر الین آرون در این کتاب به شما نشان میدهد که آیا بسیار حساس هستید یا نه. اما قصد ما از قرار دادن این اثر در لیست کتاب هایی که برای کاهش استرس نوشته شدهاند چیست؟
کتاب آدم بسیار حساس برای این طراحی شده که شما شخصیت خودتان را بهتر بشناسید. اتفاقا خود دکتر آرون هم یک انسان بسیار حساس است! پس شاید درد دل شما را بهتر بداند. این کتاب پس از انتشار در سال 1996 تا یک ماه در جدول کتابهای پرفروش آن زمان قرار داشت. حتی هنوز هم بسیاری از روانشناسان مثل دکتر هندریکسن آن را ستایش میکنند. او در در جایی میگوید:
“دکتر آرون در کتاب آدم بسیار حساس به مخاطبان مراقب فردی، راهکارها و نکات کاربردی و نحوه ارزیابی خود را آموزش میدهد. همه اینها در کنار بینشی که این کتاب به شما میدهد، از آن یک بسته کامل میسازند.
دانستن اینکه آیا شما یک آدم بسیار حساس هستید یا نه، کمک میکند تا بفهمید چه زمانی باید و چه زمانی نباید دچار استرس و اضطراب شوید. برای همین هم پیشنهاد میکنم حتما این کتاب را مطالعه کنید. مینو پرنیانی این کتاب را ترجمه و انتشارات آشیان آن را منتشر کرده است.
5- پاکسازی ذهن
یک ذهن شلوغ بستری مناسب برای انواع استرسها است. باور ندارید؟ به افرادی دقت کنید که بیش از بقیه اخبار گوش میکنند یا تلویزیون میبینند. اگر دقت کنید میبینید این افراد نه تنها خودشان مدام استرس دارند، بلکه این استرس را به دیگران نیز منتقل میکنند. چرا؟ چون ذهن این افراد به شدت شلوغ است. در واقع یک ذهن شلوغ نه تنها استرس و اضطراب، بلکه افکار منفی را هم در خود پرورش میدهد. به همین دلیل هم پاکسازی کردن ذهن، علاوه بر کاهش استرس، به تبدیل افکار منفی به مثبت هم کمک میکند.
کتاب پاکسازی ذهن به شما ذهن آگاهی را میآموزد. این کتاب کمکتان میکند تا بتوانید افکار خود را کنترل کنید و در لحظه زندگی کنید. این کتاب برای کسانی که یک زندگی به دور از استرس و اضطراب را دوست دارند بسیار مناسب است. شادی حسن پور این کتاب را ترجمه و نشر نگاه نوین هم آن را منتشر کرده است.
همچنین بخوانید: رفع استرس شب امتحان با 13 راهکار مهم
6- کلیدهای مقابله با اضطراب در کودکان و نوجوانان
داشتن یک کودک مضطرب یا استرسی از جمله نکاتی است که موجب نگرانی خود والدین هم میشود. در واقع زمانی که ما به عنوان مادر یا پدر فرزندمان را میبینیم که درگیر استرس است، این استرس به خود ما هم منتقل میشود. البته صبر کنید، نکته اصلی چیز دیگری است. در واقع به جای آنکه کودکان، به ما استرس منتقل کنند، این ما هستیم که استرس خود را به آنها منتقل میکنیم. پس شاید بد نباشد این کتاب را برای فرزند پروری بهتر بخوانیم.
کتاب کلیدهای مقابله با اضطراب در کودکان و نوجوانان به والدین میآموزد که رفتار مناسب با کودکان مضطرب چگونه است. این کتاب در 4 بخش و مرحله به مرحله اضطرابهای کودکان و نحوه مقابله با آنها را برای ما شرح میدهد. این 4 بخش عبارتند از:
- اول به سراغ اضطرابهای دوره کودکی و منشا این اضطرابها میرویم. دانستن اینکه اصلا چرا کودکان مضطرب است اهمیت بسیار زیادی دارد.
- دومین گام به روشهایی مرتبط است که به پدر و مادر در کنترل و کاهش اضطراب کودکان کمک میکند.
- در بخش سوم کتاب رفتارهایی که کودکان هنگام مضطرب بودن و استرس داشتن از خود بروز میدهند را میشناسیم و نحوه مدیریت این رفتارها را یاد میگیریم.
- در نهایت و در چهارمین بخش هم شما به عنوان یک والد یاد میگیرید که چگونه با اصلاح رفتار خود، به کودکانتان در کنترل استرس و اضطرابشان کمک کنید.
این کتاب در ایران توسط نشر صابرین و با ترجمه فرناز فرود منتشر شده است.
آیا میتوان با کتاب خواندن برای همیشه استرس و اضطراب را کاهش داد؟
قبل از اینکه بخواهیم جوابی به این سوال بدهیم، باید اول ببینیم که آیا خود استرس کلا چیز بدی است یا نه. استرس، به طور کلی چندان هم چیز بدی نیست. در واقع گاهی اوقات این استرس که حالا به دنبال کاهش آن هستیم، میتواند به اهرمی برای پیشرفت ما تبدیل شود. البته نه هر نوع و میزان استرسی که ما تحملش میکنیم.
استرس زمانی ما را از حرکت باز میدارد که بیمورد و بیش از اندازه باشد. درست مانند استرسی که اخبار و رسانههای به ما تحمیل میکنند. اگر خاطرتان باشد در معرفی کتاب واقعیت گفتیم که اخبار و رسانههای تا چه اندازه میتوانند موج منفی را به ما منتقل کنند.
اما به سوالمان برگردیم. آیا تجربه یک زندگی به دور از استرس ممکن است؟ آیا کتاب ها برای کاهش استرس و درمان اضطراب کافی هستند؟ خب، شاید تلخ باشد اگر بگوییم نه، اما حقیقت همین است. استرس و اضطراب خصوصا در دنیای امروز بخشی جدایی ناپذیر در زندگی ما هستند. پس بدون آنها زندگی تقریبا غیرممکن است. اما نکته اصلی این است که رویکرد ما در قبال آنها باید چگونه باشد؟ خب، مسلما برای تجربه یک زندگی خوب، بهتر است به جای انکار استرسهای خود، به فکر راه و روشهایی برای مقابله و مدیریت آنها باشیم.
کتاب برای کاهش استرس و درمان اضطراب ؛ جمع بندی
همانطور که دیدید هر کدام از کتابهای لیست ما با رویکردی متفاوت به جنگ استرس و اضطراب رفتهاند. مطالعه این کتابها با توجه به نیاز شما میتواند تا حد زیادی از استرس، اضطراب و نگرانی شما بکاهد. اما مثل همیشه پیشنهاد میکنیم که اگر بیش از حد استرس دارید یا مضطربید، در اولین فرصت به یک روانشناس مراجعه کنید و از او کمک بخواهید.