معرفی و خلاصه کتاب گونه نو ؛ ربات‌ها و آینده بشر

سال‌ها پیش بعد از تماشای فیلم Bicentennial Man  با خودم فکر کردم جهان آینده ما با حضور ربات‌ها چگونه خواهد بود؟ این سوال تا مدت‌ها در ذهن من وجود داشت. مثلا به این فکر می‌کردم که مبادا ربات‌ها جای ما انسان‌ها را بگیرند. یا اینکه آنقدر شبیه ما شوند که نتوانیم بین ربات و انسان تشخیص دهیم. همه این فکرها هنوز هم در سر من وجود دارند. هرچه به سمت متاورس و جهان موازی می‌رویم، درک ربات‌ها آسان‌تر شده است. خوشبختانه اخیرا کتاب خواندم که کمی دید من نسبت به ربات‌ها و آینده رباتیک را تغییر داد. در این مقاله قصد دارم که کتاب گونه نو یا نژاد نو را معرفی و خلاصه کنم. این کتاب که در اوایل امسال منتشر شد، یکی از بهترین کتاب های سال 2021 به حساب می‌آید. پس اگر به جهان آینده و پیشرفت تکنولوژی علاقه‌مند هستید، کتاب گونه نو را از دست ندهید.

آشنایی با نویسنده کتاب

کِیت دارلینگ (Kate Darling)در دانشگاه یا مؤسسه فناوری ماساچوست به عنوان یک پژوهشگر مشغول به کار است. او با تمرکز بر اخلاق، قانون و اقتصاد به چگونگی ادغام فناوری با جامعه و چالش‌هایی که قانون‌گزاران و عموم مردم در آینده با آن‌ها مواجه خواهند شد، علاقه دارد. او همچنین بسیار به دنیای ربات‌ها علاقه‌مند است. برای همین هم تحقیقات بسیاری در زمینه اخلاق ربات‌ها انجام داده است.

کتاب گونه نو درباره چیست؟

تصویری که از دنیای رباتیک درون ذهن ما وجود دارد یک تصویر آخرالزمانی است. بیشتر ما تصور می‌کنیم که دنیا با استفاده بیشتر از ربات‌ها به محل نا امنی تبدیل می‌شود. برای این طرز فکر برگرفته از فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی مانند Westworld است. در واقع تماشای این سریال‌ها باعث شده که ما به ربات‌ها به چشم یک تهدید نگاه کنیم. بیشتر ما تصور می‌کنیم که در نهایت روزی ربات‌ها شورش می‌کنند و بر علیه ما قیام می‌کنند.

البته این تنها طرز فکر موجود نیست. برخی از ما مخالف استفاده از ربات‌ها و ماشین‌ها در محیط‌های کاری هستیم. دلیلش هم این است که ربات‌ها را تهدیدی برای مشاغل می‌دانیم. در واقع تصور ما این است که هرچه بیشتر کارهایمان را به ربات‌ها و به طور کلی تکنولوژی بسپاریم، فرصت کار کردن را از خودمان گرفته‌ایم. اما این تفکرات و ادعاها تا چه اندازه درست هستند؟ ربات‌ها تا چه اندازه زندگی ما را تهدید می‌کنند؟ و از همه مهمتر، آیا واقعا باید از ربات‌ها ترسید؟!

بزرگترین اشتباه ما این است که ربات‌ها را در مقابل خود قرار می‌دهیم، نه در کنارمان. برای همین هم از پیشرفت و گسترش استفاده از آن‌ها هراس داریم. در حالی که آن‌ها می‌توانند درست به اندازه حیوانات اهلی برای ما مفید باشند. تنها راهی که به ما کمک می‌کند تا این طرز فکر اشتباه را دور بریزیم، کسب اطلاعات بیشتر درباره ربات‌ها است. مطالعه خلاصه کتاب گونه شما را با برخی از مهمترین نکات درباره ربات‌ها و عملکرد آن‌ها به شما یاد می‌دهد.

از دست ندهید: معرفی و خلاصه کتاب چگونه از یک فاجعه اقلیمی پیشگیری کنیم

آیا می‌توان به ربات‌ها اعتماد کرد؟

یکی از جالبترین بخش‌های این کتاب که به شخصه از آن لذت بردم ربات‌های اجتماعی بودند. این ربات‌ها همان دستیاران کوچک و بزرگی هستند که همین حالا هم در زندگی و کار کنار ما قرار دارند. از ابزارهای بزرگ و مهم صنعتی گرفته تا همین جاروبرقی‌های رباتیک کوچک که چند سالی است مد شده‌اند همگی از جمله این ربات‌های اجتماعی به حساب می‌آیند. اما سوال اینجاست که آیا این ربات‌ها قابل اعتماد هستند؟

آنطور که کیت دارلینگ در کتاب گونه نو می‌گوید، بیشتر ما می‌ترسیم که با پیشرفت ربات‌ها و به طور کلی هوش مصنوعی، روابط اجتماعی ما هم مختل شود. برای این حرف هم احتمالا فیلم‌هایی مثل Her را مثال می‌زنیم. اما این تفکر کاملا اشتباه است. در واقع حدود 5 دهه پیش هم روانشناسان نگران بودند که افزایش علاقه مردم به نگهداری از حیوانات خانگی، ممکن است در روابط اجتماعی آن‌ها تاثیرگذار باشد. در واقع آن‌ها از این می‌ترسیدند که مبادا نگهداری حیوانات خانگی‌ ما را از همنوعان خودمان دورتر کند. اما امروز می‌بینیم که این اتفاق به هیچ وجه موجب کاهش روابط اجتماعی و هوش اجتماعی ما نشده است. تازه برعکس، خیلی وقت‌ها به سبب همین حیوانات خانگی دوستی‌هایی هم بین ما شکل می‌گیرد.

اما هنوز اصلی‌ترین دلایل شک ما به ربات‌ها پابرجا هستند. بیشتر ما هنوز می‌ترسیم که آن‌ها به ما آسیب برسانند و یا اینکه جای ما را بگیرند. البته با مطالعه خلاصه کتاب گونه نو این شک و ترس در شما از بین می‌رود.

آیزاک آسیموف و قوانین رباتیک او

آسیموف یکی از مشهورترین و بزرگترین نویسندگان ژانر علمی تخیلی در تاریخ است. اما به جز کتاب‌های پرفروش او، مردم آسیموف را با یک چیز دیگر هم می‌شناسند، قوانین سه گانه رباتیک. او نخستین بار در سال 1942 این قوانین را در یک داستان کوتاه منتشر کرد. البته بعدها یک قانون دیگر هم به آن‌ها اضافه کرد که با نام قانون صفر شناخته می‌شود. قوانین رباتیک آسیموف عبارتند از:

• یک ربات نباید به انسان آسیب بزند یا با تعلل خود موجب آسیب دیدن انسان‌ها شود.
• یک ربات باید همیشه به دستورهای دریافتی از انسان‌ها عمل کند. مگر اینکه دستور صادر شده در تناقض با قانون شماره 1 باشد.
• یک ربات باید همیشه از خودش مراقبت کند. مگر اینکه مراقبت از خود در تناقض با موارد 1 و 2 باشد.
• یک ربات نمی‌‎تواند به بشریت آسیب بزند یا با انجام ندادن وظایفش موجب آسیب دیدن بشریت شود.

نکته جالب اینکه تقریبا تمام داستان‌های او بر پایه و اساس همین قوانین نوشته شده بودند. این یعنی ربات‌های موجود در داستان‌های او دستگاه‌های مطیع و بی آزار بودند که در خدمت بشریت بودند. اما آیا چنین چیزی در دنیای واقعی امکان پذیر است؟!

همچنین بخوانید: پنج کتاب پیشنهادی بیل گیتس در سال 2021

تجربیات استفاده از ربات‌ها که در کتاب گونه نو آورده شده

جالب است بدانید علیرغم تمام شک و تردید‌هایی که وجود دارد، ربات‌ها تا کنون امتحان خودشان را به خوبی پس داده‌اند. در واقع با خواندن کتاب گونه نو متوجه شدم که استفاده از ربات‌ها و ارتباط ما با آن‌ها به قدری صمیمی شده که حتی حاضریم جانمان را فدای آن‌ها کنیم! باور نمی‌کنید؟ خب بد نیست بدانید ربات‌های خنثی کننده بمب در محیط‌های نظامی به شدت محبوبند. حتی یکبار سربازی جانش را برای نجات رباتی که از کار افتاده بود به خطر بیندازد.

البته این تمام ماجرا نیست. نتایج یک تحقیق نشان می‌دهند کودکان مبتلا به اوتیسم در کلاسی که یک ربات در آن وجود داشته واکنش بهتری نسبت به سوالات مربی خود داشتند. یا حتی در یک مرکر نگهداری از بیماران مبتلا به زوال عقل که از مهمترین اختلالاف حافظه است از رباتی که در تصویر زیر می‌بینید استفاده شد. برای همین هم کیت دارلینگ تقریبا در تمام بخش‌های کتاب به شخصیت سازی در ربات‌ها و آموزش اخلاق به آن‌ها اشاره می‌کند. البته خودش هم اعتراف می‌کند که کدنویسی کردن اخلاقیات درون ربات‌ها کار ساده‌ای نیست.

بخش‌هایی از خلاصه کتاب گونه نو

” ربات‌ها به جای اینکه جایگزینی برای انسان شوند به ابزارهایی تبدیل شده‌اند که می‌توانند به ما در انجام کارها یاری رسانند و شاید هم اوضاع و احوال کنونی‌مان را بهبود بخشند.”

“در بسیاری موارد فناوری جای انسان را نگرفته بلکه با دور کردن انسان‌ها از خطر، میزان کارایی شغل را بیشتر کرده است.”

“اگرچه هنوز در نتایج پژوهش شک و تردید وجود دارد، شواهد و مدارک محکمی نشان می‌دهند که حیوانات خانگی و دست‌آموز می‌توانند میزان کورتیزول خون شما را کاهش داده، سیستم دفاعی بدن شما را بهبود بخشیده و افسردگی و دردهای مزمن شما را تسکین ببخشند.”

“انسان‌ها شدیداً میلی طبیعی دارند که ربات‌ها را همانند خودشان ببینند و با آن‌ها مثل انسان رفتار کنند”

“برای برقراری حقوق ربات‌ها می‌توانیم از تاریخچه‌ی انسان‌ها با حیوانات درس بگیریم.”

” سوء استفاده از هر حیوانی و هر ربات شبه انسان یا شبه حیوانی غیر اخلاقی بوده و به‌ شدت برای جوامع انسانی مضر است.”

حتما بخوانید: چگونه مثل یک دانشمند موشکی فکر کنیم؟!

سرفصل های خلاصه کتاب گونه نو

1. از فردی کاربلد چشم‌اندازی درباره‌ی وضعیت کنونی فناوری رباتیک کسب کنید.
2. نسل بعدی ربات‌ها احتمالاً بیشتر به حیوانات شبیه‌اند تا انسان‌ها.
3. کار کردن در کنار دستیاران برنامه‌ریزی‌ شده‌ خودمختار، تاریخچه‌ای طولانی دارد.
4. با موشکافی بیشتر حیوانات می‌توانیم ربات‌هایی با طراحی و ساخت‌وکار بهتر تهیه کنیم.
5. در ساخت ربات‌های همیار از حیوانات الهام گرفته می‌شود و این ربات‌ها گام‌های بلندی به سمت کمک به مردم برمی‌دارند.
6. روابط قوی با ربات‌ها می‌تواند ما را به معضلات اخلاقی بکشاند.
7. در قانون‌ گزاری برای حفاظت از ربات‌‌ها ممکن است بتوانیم قوانین حقوق حیوانات را نیز بهبود ببخشیم.

جمع بندی و دانلود خلاصه کتاب

خب، همانطور که دیدید، دنیای آینده بیشتر از آنکه بخواهد از ربات‌ها بترسد، می‌تواند روی کمک آن‌ها حساب باز کند. ربات‌ها دیر یا زود درون زندگی ما نقش پررنگ‌تری را ایفا خواهند کرد. پس بهتر است که با دور ریختن تصورات اشتباهی که درون ذهنمان وجود دارند، آماده پذیرش این دوستان جدید باشیم. البته خودمان نباید اجازه دهیم که تکیه بیش از حد ما به ربات‌ها مثل فیلم W.A.L.L.E به موجوداتی تنبل تبدیلمان کند. من سعی کردم شما را با بخشی از نکات مهم کتاب گونه نو آشنا کنم. برای همین پیشنهاد می‌کنم برای آشنایی بیشتر با مطالب موجود در این کتاب و یادگیری نکات جدید درباره دنیای رباتیک، حتما خلاصه کتاب گونه نو را مطالعه کنید.