استرس، واژهای آشنا برای انسان مدرن و به خصوص ما ایرانیها. تقریبا روزی نیست که اتفاق یا حادثهای به ما استرس وارد نکند. از وضعیت اقتصادی گرفته تا اوضاع جامعه و حتی اتفاقاتی که در خارج از مرزها میافتند هر یک به نحوی ما را مضطرب میکنند. برای همین هم تصمیم گرفتیم برای خلاصه کتاب امروز به سراغ یکی از بهترین آثاری برویم که تاثیر استرس و اضطراب بر روی مغز را نشان میدهد. امروز قرار است به معرفی و خلاصه کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند برویم. کتابی که علاوه بر اسم جالبی که دارد، پر است از نکات جالب و گاها حیرت انگیزی که تا امروز از آنها خبر نداشتیم.
درباره نویسنده
رابرت ساپولسکی نویسنده کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند استاد زیست شناسی و عصب شناسی دانشگاه استنفورد است. او یکی از مهمترین و مشهورترین پژوهشگران حوزه استرس است و به صورت مداوم هم مطالبی را در دو مجله Discover و The Sciences منتشر میکند. او همچنین یکی از برندگان جایزه بنیاد مک آرتور است و چند کتاب مشهور دیگر نیز در کارنامه دارد. چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند یکی از بهترین کتاب های نوروساینس نیز هست اما با این وجود هنوز به زبان فارسی ترجمه نشده است.
کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند درباره چیست؟
تا حالا شده روی تخت دراز بکشید و نگران این باشید که نکند من مالاریا یا سرخجه دارم؟ البته که نه! مغز ما بیشتر از آنکه به فکر کردن درباره بیماریهایی با نشانههای مهم علاقه داشته باشد، ترجیح میدهد به بیماریهایی که به مرور و ذره ذره آسیب و ضرر خودشان برای بدن را نشان میدهند بیندیشد. برای همین هم احتمالا شما هم مثل همه تجربه این را داشتید که نیمه شب به ابتلا به سرطان یا بیماریهای قلبی فکر کنید!
اما موضوع به همینجا ختم نمیشود. این افکار مدام در ذهن ما وجود دارند و ذره ذره رشد میکنند. ما بر خلاف حیوانات نمیتوانیم هنگام روبرو شدن با خطر فرار کنیم یا به پرواز دربیاییم. در عوض روزها و سالها وقت و عمر خود را صرف فکر کردن و غصه خوردن در مورد چیزهایی میکنیم که هنوز اتفاق نیفتادند یا شاید هیچگاه در طول زندگی ما هم اتفاق نیفتند! غافل از اینکه استرس و اضطرابی که به خود متحمل میکنیم از درون ما را نابود خواهد کرد.
هدف از نگارش کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند هم دقیقا برای همین است. رابرت ساپولسکی در این کتاب به ما نشان میدهد که استرس مزمن چگونه بر روی سلامت جسم و روان ما تاثیرات منفی میگذارد و حتی ما را به سمت ابتلا به بیماریهای خطرناک و کشنده فرو میکشد. او به خوبی ابعاد استرس و اضطراب را در زندگی روزمره بررسی میکند و در هر بخش از این خلاصه کتاب به سراغ آثار استرس بر روی قسمت مشخصی از بدن میرود. البته این تمام ماجرا نیست و ساپولسکی در بخشهای انتهایی کتاب به ما راهحلهایی برای کنترل و مقابله با استرس آموزش میدهد.
همچنین بخوانید: مقابله با بیش از حد فکر کردن و افکار اضافی
چرا کنترل و مهار استرس تا این اندازه مهم است؟
مغز، شگفت انگیزترین و مهمترین عضو بدن ماست. این بخش از بدن ما وظیفه انجام پردازشهای ادراکی و نحوه عملکرد اعضای مختلف بدن را بر عهده دارد. به بیان دیگر، زنده ماندن بدون مغز غیرممکن است. اما نکته اینجاست که بر خلاف سایر حیوانات، مغز ما کارکرد بسیار پیچیدهتری دارد. این یعنی برخلاف گورخرها که تنها دغدغهشان به دست آوردن آب و غذا و فرار از دست شکارچیان حیات وحش است، ما دغدغههای زیادی داریم. دغدغههایی که هر یک برای ما استرس ایجاد میکنند.
این موضوع باعث شده ما نتوانیم از فکر کردن درباره چیزهایی که نمیتوانیم کاری در قبالشان انجام دهیم دست بکشیم. برای همین هم این دغدغههای غیر ضروری به نوعی تمام زندگی ما را اشغال کردهاند. مهمتر از آن اینکه تاثیر استرس بر روی سلامت جسمی ما درست به اندازه سلامت روانی ما مهلک و خطرناک است.
در نتیجه کنترل و مهار استرس برای تمام ما واجب است. با مطالعه خلاصه کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند میتوانیم بهترین راهکارها برای مقابله با استرس را یاد بگیریم و از آنها استفاده کنیم.
بخش هایی از خلاصه کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند
ما انسانها میتوانیم استرس را احساس کنیم و حتی به کمک مغز پیچیدهای که داریم، خودمان منشا آن باشیم.
برای انسانها معمولا بزرگترین و مهمترین منشا استرس روانی است که درون جمجمه ما به وجود میآید.
از دیدگاه تکاملی، استرس روانی مزمن و پایدار یک پدیده بسیار جدید است.
مغز شما هورمونهایی درون خونتان آزاد میکند که اگرچه سرعتشان به اندازه واکنشهای دستگاه عصبی شما نیست، اما میتواند تاثیر بلند مدتی در سرتاسر بدن شما داشته باشد.
بر خلاف یک باکتری که میتواند به سادگی خودش را با شرایط محیطی وفق دهد و با کمترین میزان مواد غذایی زندگی کند، یا گیاهانی که برگهای سمی آنها را غیرقابل خوردن میکند، پستانداران مجبورند برای به دست آوردن غذا و فرار از خطرهای احتمالی به سختی تلاش کنند.
آسیبی که استرس به دستگاه قلبی و عروقی ما وارد میکند غیرقابل اندازهگیری است. مشکلات قلبی مهمترین دلیل مرگ افراد در آمریکا هستند.
زمانی که افراد مبتلا به دیابت دچار استرس مزمن شوند، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سکته و سایر بیماریهای خطرناک هم بیشتر میشود.
تغییرات به وجود آمده در مغز یک فرد افسرده بسیار شبیه به تغییراتی است که فردی که بیش از حد در معرض استرس و اضطراب قرار گرفته است تجربه میکند.
استرس در مردان میتواند موجب بروز مشکلاتی همچون عدم نعوظ کامل در ناحیه تناسلی شود.
از آنجا که تمام بخشهای بدن شما به هم متصل و با هم در ارتباط است، هر بخش آن میتواند به شکلهای کاملا مختلفی اداره شود.
به عهده گرفتن مسئولیت موقعیتهای استرسزا میتواند شما را تسکین دهد، چرا که شما حس میکنید کنترل اوضاع در دستان خودتان است.
داشتن یک گوش شنوا که به حرفهای شما توجه کند تا حد زیادی استرس شما را تسکین خواهد داد.
از دست ندهید: بهترین کتاب ها برای مقابله با استرس و درمان اضطراب
سرفصلهای خلاصه کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند
- با نحوه عملکرد استرس آشنا شوید و راهحلی برای مقابله با آن پیدا کنید.
- استرس به عنوان پاسخی به یک بحران فیزیکی تولید میشود، اما حتی اتفاقات خیالی هم به ما استرس وارد میکنند
- سیستم عصبی خودمختار مغز ما نوع برخورد و نحوه بهبود ما در مواجهه با استرس را مدیریت میکند
- زمانی که مضطرب هستیم، بدن ما تصمیمات و اعمال کوتاه مدتی را برای اتفاقات بلند مدت انتخاب میکند
- استرس سرعت گردش خون شما را افزایش میدهد و باعث افزایش احتمال ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی خواهد شد
- اضطرابِ انتقال انرژی درون بدن میتواند موجب ابتلای افراد به دیابت یا سایر بیماریها شود
- استرس تغییراتی در مغز به وجود میآورد که موجب ابتلا به افسردگی میشوند و بهبود آسیبهای مغزی را به تاخیر میاندازند
- دستگاه تناسلی پیچیده ما به راحتی تحت تاثیر استرس قرار میگیرد و مشکلاتی را برای مردان و زنان به وجود میآورد
- استرس اجتناب ناپذیر است، پس درک و تنظیم دستگاه پاسخ به استرس برای شما ضروری است
- قبول کردن مسئولیت کارهایی که تحت کنترل شماست و پشتیبانی اجتماعی از دیگران تاثیر بسزائی در کاهش استرس شما دارد
- جایگاه اجتماعی شما روی میزان استرسی که دارید تاثیرگذار است و حتی روی مقاومت شما در برابر بیماری و مرگ هم اثر میگذارد
- درآمد نابرابر باعث کاهش میزان اعتماد و اتحاد اجتماعی میشود که در نهایت به بدتر شدن وضعیت سلامتی در هر دو گروه ثروتمند و فقیر خواهد شد
جمع بندی + دانلود خلاصه کتاب چرا گورخرها زخم معده نمیگیرند
همانطور که دیدید، استرس علیرغم نقش مهمی که در بقای نسل ما انسانها دارد، امروز به یک مشکل و معضل برای سلامتی ما تبدیل شده است. پیشنهاد میکنم اگر دوست دارید روشهای مقابله با استرس مزمن را یاد بگیرید، حتما خلاصه کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند را با کلیک بر روی لینک زیر دانلود و مطالعه کنید.