معرفی بهترین سایت های نقد کتاب + منتقدین معروف

اگر از آن افرادی هستید که هر روز کتاب می‌خوانید و به ادبیات علاقمند هستید، باید حتما به تعدادی سایت نقد کتاب هم گذری زده باشید. البته احتمالا وقتی با تعدادی از آن‌ها برخورد کرده‌اید، از صحت مطالب آن مطمئن نبوده‌اید یا هنوز نمی‌دانید از بین آن‌ها کدام سایت عملکرد بهتری در ارائه نقد کتاب ها دارد. ممکن است به این مسئله اندیشیده باشید که کتاب و مجلات کاغذی معتبرتر هستند چرا که توسط سردبیر یا مدیریت مجله کنترل می‌شوند. 

اما باید بدانید که امروزه سایت های متنوع نقد کتاب وجود دارند که نویسنده آن‌ها اساتید دانشگاه یا نویسندگان معروف هستند. یا برخی از نقد کتب زیر مجموعه یک مرکز تحقیقاتی منتشر می‌شوند. خواندن مطالب این سایتها در نگرش و تیز بینی شما هنگام مطالعه اثر ادبی یا پس از بسیار تاثیرگذار است. این تاثیرگذاری تا حدی است که شما را به صرافت می‌اندازد از زاویه جدیدی کتاب بخوانید یا حتی نقد کتاب بنویسید. اگر این احساس را تجربه کردید، به پیشنهاد هوش برتر ایرانیان مقاله چگونه نقد کتاب و داستان بنویسیم را مطالعه کنید. با این تفاسیر، ویژگی‌ اصلی یک سایت معتبر نقد کتاب چیست؟ معتبرترین سایت های نقد کتاب در دنیا کدام هستند؟ در رابطه با چه کتاب‌هایی مطلب منتشر می‌کنند؟ 

اهمیت انتخاب صحیح منبع نقد کتاب 

مطالعه آثار ادبی و تحلیل آن‌ها به ما این فرصت را می‌دهد تا احساس و تخیل دیگران را درک کنیم و با آن‌ها همدلی کنیم. وقتی دن کیشوت، بادبادک باز یا گتسبی بزرگ را می‌خوانید، به شکل متفاوتی اثر را دریافت می‌کنید. اما به دلیل اینکه تحلیل و برداشت برای شما و دیگری متنوع است، نقد برای متقاعد کردن خواننده باید پیرو اصول مشخصی باشد. دلیل آن است که منتقدان خوب کم ولی تاثیرگذار هستند. اما به طور کلی، این منتقدین برای تحلیل اثر یکی از چند روش زیر را دنبال می‌کنند:

• آنها خوانش دقیقی از اثر ارائه می‌کنند و به خود متن و آنچه در آن هست توجه دارند؛
• ممکن است از موضع نظریه نقد ادبی مشخصی اثر را تحلیل کنند؛
• یا شاید نتایج و یافته‌های دیگران را در متن منتقدانه خود به چالش بکشند. 

هر یک از روش‌های بالا با تمرکز بر قسمت‌هایی از آن اثر ادبی است. مثلا، اگر آن اثر یک نمایشنامه یا سناریو باشد منتقدان ادبی به دیالوگ‌ها و توضیحات صحنه دقت می‌کنند. یا در صورتی که هدف تحلیل رمان باشد معمولا طرح داستان و ویژگی‌های روایی کلیدی‌ترین زوایای نقد است. در هر صورت، نقد خوب، دارای کلیتی در رابطه با اثر ادبی است. به عبارتی، وقتی اما بواری محور نقد در نظر گرفته شود، تمرکز منتقد بر تصاویر، زاویه دید، شخصیت پردازی و برداشت دیگر شخصیت‌ها نسبت به او است. 

به این ترتیب، نقد نظام‌مند و بدون سوگیری‌ متعصبانه دارای موارد روبرو است: بررسی دقیق متن، هدفمند بودن نقد با تمرکز با یک یا چند ویژگی روایی، مقایسه اثر با ویژگی‌های روایی مرتبط با دیگر آثار نویسنده، ارائه مثال‌های قابل درک برای مخاطب. برای اینکه با تعدادی از متون نقد آشنا شوید، چند سایت به شما معرفی می‌کنیم که در ادامه می‌خوانید. 

همچنین بخوانید: آشنایی با انواع نقد کتاب

بهترین سایت های نقد کتاب داستانی

سایت‌هایی که در زمینه کتاب و نقد کتاب می‌نویسند بسیار زیاد هستند. اما تنها تعداد انگشت شماری از آن‌ها به نقد و بررسی دقیق آثار ادبی و انواع کتابها می‌پردازند. از طرفی، همه نقدها به شکل متن ارائه نمی‌شوند. به عبارتی برخی سایت‌ها در قالب پادکست‌ نقد کتاب به مخاطبان ارائه می‌کنند. در این مقاله سعی کرده‌ایم تنها به سایت‌هایی اشاره کنیم که شما را در مسیر درست نقد قرار می‌دهند. برای وبسایت‌های خارجی کافی است دانش پایه‌ای زبان انگلیسی داشته باشید تا مطالب را بخوانید. اما حتما از قبل رمان را به فارسی مطالعه نمایید تا تحلیل‌ها را دقیق‌تر متوجه شوید. خوشبختانه ۵ سایت معرفی شده که به زبان فارسی و انگلیسی هستند می‌توانند راهنمای جامعی برای شما باشند. 

۱- مجله نیویورکر؛ پادکست انگلیسی نقد کتاب

تنوع در دریافت مطالب و نقد کتاب آنقدر زیاد است که به جز نقد متنی می‌توانید پادکست‌های صوتی خوبی به زبان انگلیسی پیدا کنید. سایت Newyorker طیف وسیعی از مطالب ادبی را به مخاطبین ارائه می‌کند. از داستان و رمان‌های معاصر تا نقد کتاب و داستان کوتاه که هم به تقویت مهارت نویسندگی شما کمک می‌کند، هم با جدیدترین خوانش‌های آثار ادبی آشنا خواهید شد. به ویژه که پادکست‌های نقد این سایت به طور چشمگیری دقیق و جذاب هستند. در یکی از این پادکست‌ها نقد ۴ داستان کافکا را زبان نویسنده معروف نیجریه‌ای به نام «بن اوکری» می‌شنوید. از ویژگی‌های مثبت این پادکست‌ها این است که در کنار نقد کتاب، داستان‌ها و تجربه مطالعه اثار را از زبان گوینده می‌شنوید.

۲- مدرسه زندگی؛ پادکست فارسی نقد کتاب

نمونه فارسی پادکست نیویورکر مدرسه زندگی فارسی است. در محتواهای صوتی (و حتی تصویری) این وبسایت می‌توانید متنوع‌ترین خلاصه‌ها و تحلیل آثار را دریافت کنید. به طور کلی پادکست‌های این سایت در ۱۲ دسته‌بندی‌ متنوع من جمله ادبیات، سینما، خودشناسی، روانشناسی و فلسفه قرار دارند. برای مثال، در دسته بندی فلسفه و فلسفه غرب، کتاب‌های فلسفی و اندیشه‌های فلاسفه مانند اریک فروم، کی یر کگور، کانت معرفی و تشریح می‌شوند. راوی به زبان شیوا به بررسی اثار و نظریات می‌پردازد و با مثال‌های ساده موضوعات مختلف را ارائه می‌کند. یکی از این پادکست‌ها به تحلیل و بررسی کتاب داشتن یا بودن اثر اریک فروم می‌پردازد. گوینده با اشاره به نظریات جامعه شناختی و روانکاوی به واکاوی مفاهیمی چون شادی و آزادی از نقطه نظر فروم می‌پردازد. حتی شما متوجه خواهید شد اختلاف فروم با فروید چیست. 

برای آشنایی بیشتر با نظریات فروید نمونه نقد کتاب لطیف است شب اثر فیتزجرالد را بخوانید.

۳- کلیفس نوتز؛ سایت نقد رمان 

قبل از گسترش اینترنت، نقدهایی که اساتید و مدرسین ادبیات انگلیسی می‌نوشتند در قالب کتابچه‌های کوچکی به اسم Cliffs Notes منتشر می‌شدند. اگر به کتابخانه‌های قدیمی ایران هم نگاه کرده باشید، از این مجموعه نوشته‌ها پیدا می‌کنید. اما چندین سال است که بیشتر مطالب را به صورت آنلاین دریافت می‌کنید. مثلا اکثر رمان‌های معروف در این سایت تحلیل و بررسی شده‌اند. از ویژگی جالب این سایت ارائه بیوگرافی نویسنده، خلاصه کتاب، خلاصه هر فصل از کتاب، معرفی شخصیت‌ها، خط روایی و تحلیل‌های مربوط با اثر است. گاهی سوالاتی که در بخش تحلیل رمان ارائه می‌شوند آنقدر دقیق هستند که شما را به فکر کردن در مورد جزییات روایت تشویق می‌کند. فقط کافی است نحلیل رمان غرور و تعصب جین آستن را بخوانید تا با مطالب این سایت آشنا شوید. 

۴- اسپارک‌ نوتز؛ نقد داستان و رمان 

سایت نقد کتاب Sparknotes تقریبا مشابه وبسایت کلیفس نوتز است و اساتید ادبیات مطالب را برای مخاطبان گردآوری می‌نمایند. اما از یک منظر این سایت تفاوت دارد. همانطور که می‌دانید دانستن المان‌های داستانی مثل ژانر، آرایه‌های ادبی، نمادها باعث می‌شوند نکته‌ای از داستان برای ما کد شکنی شوند. با مطالعه ابعاد روایی که به تفصیل در این سایت وجود دارد رمان و داستان را با دید متفاوتی می‌خوانید. مثلا مطلبی مربوط به رمان کشتن مرغ مقلد اثر هاپر لی منتشر شده است که زبان روایی ساده‌ای هم دارد و اشارت رمان آنقدر متنوع هستند که دریچه‌ای به آثار دیگر نیز باز می‌کند. اگر علاقمند باشید درباره این رمان بخوانید به بهترین رمان های نوجوانان مراجعه کنید و بعد تحلیل اثر را از اینجا بخوانید. 

۵- دکتر حسین پاینده؛ نقد رمان و شعر

دکتر پاینده از اساتید برجسته ادبیات ایران هستند که در زمینه نظریه و نقد ادبی تدریس می‌کنند و کتاب‌های فوق‌العاده‌ای از ایشان در کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها در دسترس است. ایشان در صفحه مجازی‌ به اسم خودشان هم به معرفی انواع نقد ادبی می‌پردازند هم آثار ادبی را تحلیل و بررسی می‌کنند. برخلاف دیگر وبسایت‌های معرفی شده، از میان مطالب نوعی نظریه هم به چشم می‌خورد. به این معنا که اثر در چارچوب نظری یکی انواع نقد تحلیل می‌شود. مثلا رمان باقی‌مانده روز اثر کازوئو ایشیگورو را با نظریات روانکاوی بررسی نموده‌اند. یا اثر سپیدتر از استخوان اثر حسین سناپور را با نظریات باختین تحلیل کرده‌اند. 

مروری اجمالی بر چند سایت نقد کتاب

همانطور که در بالا اشاره شد، هدف معرفی مهمترین و اصلی‌ترین سایت‌ های نقد کتاب انگلیسی و فارسی بود. اما تعدادی سایت هستند که اشاره به آن‌ها در اینجا خالی از لطف نیست. برای مثال، ممکن است با کتابی به تازگی آشنا شده‌اید و از اینکه آن را بخوانید یا خیر مطمئن نیستید. یا شاید دوست دارید نقطه نظرات دیگران را در رابطه با آن بخوانید. در این موارد سایت goodreads مرجع خوبی برای بازکردن دیدگاه شما نسبت به بهترین کتاب های جهان است. همچنین، معمولا نویسندگان نیز بر آثار خود نقد و تحلیلی می‌نویسند که روی سایت Kirkusreviews می‌توانید طیف وسیعی از آن را در دسته‌بندی‌های مختلف بخوانید. متن‌های قرار گرفته برای هر اثر از هر ژانر کوتاه هستند و در خوانش شما تاثیر دارد.

آخرین پیشنهاد ما برای مطالعه نقد کتاب سایت literary kicks میباشد. البته در نظر بگیرید، با وجود اینکه در این سایت آثار معاصر نویسندگان را دریافت می‌کنید، متون نقد ادبی در میان آثار منتشر شده نیز یافت می‌شود. اگر سایتی می‌شناسید که نام آن در این لیست خالی است، لطفا در قسمت نظرات یادداشت کنید.